Αλλεργική Ρινίτιδα: Συμπτώματα & Αντιμετώπιση

Με τον ερχομό της άνοιξης και την ανθοφορία, κάθε χρόνο εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από συμπτώματα αλλεργίας. Μία πολύ συχνή μορφή αναπνευστικής αλλεργίας είναι η αλλεργική ρινίτιδα.

Η αλλεργική ρινίτιδα εμφανίζεται κυρίως την άνοιξη και το καλοκαίρι με την ανθοφορία. Το αλλεργιογόνο που την πυροδοτεί είναι η γύρη από τα φυτά. Δεν είναι λίγες όμως οι περιπτώσεις στις οποίες μπορεί να εμφανιστεί αλλεργική ρινίτιδα τον χειμώνα. Αυτή ονομάζεται ολοετής αλλεργική ρινίτιδα, εμφανίζεται όλο τον χρόνο και δεν προκαλείται από τη γύρη και τα άνθη αλλά από άλλα αλλεργιογόνα, όπως τα ακάρεα, η σκόνη ή το τρίχωμα των ζώων.

Τα αλλεργιογόνα είναι γενικά ακίνδυνες ουσίες, οι οποίες έχουν την ικανότητα σε ορισμένους ανθρώπους να προκαλούν υπερ-ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού και να προκαλούν μία φλεγμονώδη αντίδραση. Τόσο η γύρη όσο και τα άλλα αλλεργιογόνα είναι μικροσκοπικές ουσίες οι οποίες αιωρούνται και με αυτό τον τρόπο μπορούν να εισέλθουν στη ρινική και αναπνευστική οδό αλλά και να επικαθήσουν στα μάτια.

Ποια είναι τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας;

• Ρινική συμφόρηση και καταρροή
• Φτέρνισμα
• Βήχας
• Ερεθισμένος και γρατζουνισμένος λαιμός
• Δακρυσμένα και πρησμένα μάτια
• Πονοκέφαλος
• Ξηρότητα του στόματος
• Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να παρατηρηθεί και δύσπνοια.

Πώς μπορούμε να ξεχωρίσουμε την αλλεργική ρινίτιδα από το κοινό κρυολόγημα;

Η αλλεργική ρινίτιδα και το κοινό κρυολόγημα εμφανίζονται με παρόμοια συμπτώματα. Η βουλωμένη μύτη και η καταρροή, ο βήχας, ο ερεθισμένος λαιμός, ο πονοκέφαλος και άλλα είναι συμπτώματα τόσο της αλλεργικής ρινίτιδας όσο και του κοινού κρυολογήματος, με αποτέλεσμα να μας μπερδεύουν συχνά και να δυσκολευόμαστε να τα διακρίνουμε για να τα αντιμετωπίσουμε ανάλογα.

Μία βασική διαφορά είναι η έναρξη των συμπτωμάτων. Πιο συγκεκριμένα, η αλλεργική ρινίτιδα εκδηλώνεται ξαφνικά και συνήθως μετά την έκθεση σε κάποιο αλλεργιογόνο, αντίθετα με το κρυολόγημα, του οποίου τα συμπτώματα εκδηλώνονται προοδευτικά.

Μία άλλη διαφορά είναι η εμφάνιση πυρετού. Η αλλεργική ρινίτιδα δεν εκδηλώνεται ποτέ με πυρετό, σε αντίθεση με το κρυολόγημα το οποίο πολλές φορές παρουσιάζει δέκατα και πυρετό.

Ακόμα, το κοινό κρυολόγημα είναι μία ιική λοίμωξη, η οποία “κάνει το κύκλο της” και χωρίς θεραπεία, και συνήθως δε διαρκεί περισσότερο από μία βδομάδα. Η αλλεργική ρινίτιδα, από την άλλη, διαρκεί συνήθως όσο υπάρχει η επαφή με το αλλεργιογόνο, π.χ. αν είναι εποχιακή όσο υπάρχει πολλή γύρη στην ατμόσφαιρα, δηλαδή κατά τη διάρκεια της ανθοφορίας, και συνήθως αντιμετωπίζεται συμπτωματικά με αγωγή, είτε αυτή περιλαμβάνει χάπι, είτε σπρέι, είτε συνδυασμό και των δύο.

Πώς αντιμετωπίζουμε την αλλεργική ρινίτιδα;

Η θεραπεία που υπάρχει για την αλλεργική ρινίτιδα είναι συμπτωματική, δηλαδή στοχεύει στην καταπολέμηση των συμπτωμάτων της. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης της είναι ο εντοπισμός του αλλεργιογόνου που την πυροδοτεί και η αποφυγή της έκθεσης σε αυτό.

Τι φάρμακα πρέπει να πάρω για την αλλεργική ρινίτιδα;

• Αντιισταμινικά φάρμακα (Δεσλοραταδίνη, Βιλαστίνη κλπ. ): Φάρμακα τα οποία μπλοκάρουν την έκκριση της ισταμίνης, που είναι χημικός μεσολαβητής στις αντιδράσεις υπερευαισθησίας. Αυτά βοηθούν αποτελεσματικά το φτέρνισμα, τη ρινική καταρροή, τον κνησμό και τη δακρύρροια. Αυτά πολλές φορές εμφανίζουν ως ανεπιθύμητη ενέργεια την καταστολή και την υπνηλία, γι’ αυτό η λήψη τους συνίσταται να γίνεται το βράδυ και να αποφεύγεται η χρήση μηχανημάτων και η οδήγηση κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Παρ’ όλα αυτά, τα αντιισταμινικά δεύτερης γενιάς που χρησιμοποιούνται ευρέως έχουν το πλεονέκτημα να μη διαπερνούν τον αιματεγκεφαλικό φραγμό και έτσι να μην έχουν τόσο κατασταλτικές ιδιότητες σε σχέση με τα παλαιότερα αντιισταμινικά.

• Κορτιζονούχα ρινικά σπρέι (δεξαμεθαζόνη, βουδεσονίδη): Τα κορτικοστεροειδή βοηθούν σημαντικά στον περιορισμό της αλλεργικής φλεγμονής και χορηγούμενα με τη μορφή ρινικού σπρέι ίσως είναι και το καλύτερο φάρμακο για την αλλεργική ρινίτιδα. Δεν εμφανίζουν τις ανεπιθύμητες ενέργειες και την επικινδυνότητα των χαπιών κορτιζόνης και επειδή δρουν τοπικά είναι αρκετά ασφαλή. Ανεπιθύμητη ενέργεια τους μπορεί να είναι ο ρινικός ερεθισμός.

• Αποσυμφορητικά σπρέι (οξυμεταζολίνη, ξυλομεταζολίνη) : Αυτά τα ρινικά σπρέι έχουν την ικανότητα να ανακουφίζουν από τη ρινική συμφόρηση που είναι συχνά σύμπτωμα της αλλεργικής ρινίτιδας. Έχουν τον σοβαρό περιορισμό της χρήσης αυστηρά μέχρι 3-5 ημέρες, καθώς η πολυήμερη χρήση τους προκαλεί εξάρτηση και φαρμακευτική ρινίτιδα. Με λίγα λόγια, κάποιος που παίρνει αποσυμφορητικά σπρέι που περιέχουν αυτές τις ουσίες για αρκετές ημέρες παθαίνει φλεγμονή ρινικού βλεννογόνου και δεν μπορεί να αναπνεύσει από τη μύτη χωρίς τη χρήση του σπρέι αυτού.

Φυσικοί τρόποι αντιμετώπισης της αλλεργικής ρινίτιδας

Εάν δε θέλουμε να καταφύγουμε στα φάρμακα, ή δεν είναι αποτελεσματικά στην περίπτωσή μας, υπάρχουν φυσικοί τρόποι τους οποίους μπορούμε να δοκιμάσουμε για την ανακούφιση από τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας. Αυτοί είναι :

1. Η κατανάλωση τροφών με υψηλή περιεκτικότητα βιταμίνης C έχει δείξει ότι εμποδίζει την παραγωγή της ισταμίνης, η οποία εμπλέκεται στη διαδικασία της αλλεργικής αντίδρασης, με αποτέλεσμα να εμποδίζει να εμφανιστούν τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας. Η βιταμίνη C, λοιπόν, δρα ως φυσικό αντιισταμινικό ενώ έχει την ιδιότητα να ανακουφίζει και από τη συμφόρηση.
2. Το χαμομήλι έχει αντιισταμινικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και έχει την ικανότητα να ενισχύει το ανοσοποιητικό και να καταπολεμά συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας, όπως είναι το φτέρνισμα, ο βήχας, η ρινική καταρροή και άλλα.
3. Το τσάι από διάφορα βότανα, όπως μέντα και τζίντζερ, μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων μέσω της ρύθμισης της έκκρισης της ισταμίνης.
4. Ρινικές πλύσεις με υπέρτονο θαλασσινό νερό: Το υπέρτονο αλατόνερο ανακουφίζει αποτελεσματικά από τη συμφόρηση και κάνοντας πλύσεις συχνά μέσα στην ημέρα μπορούμε να φροντίσουμε να παραμείνει η ρινική οδός ανοιχτή και να αναπνέουμε καλύτερα.
5. Εισπνοή ατμών: Βράζοντας νερό και προσθέτοντας σε αυτό σταγόνες από αιθέρια έλαια, π.χ. ευκάλυπτο, δημιουργούνται ατμοί οι οποίοι, αν τους εισπνεύσουμε, μπορούμε να ανακουφιστούμε γρήγορα και απλά από τη συμφόρηση. Ο ευκάλυπτος όπως και άλλα αιθέρια έλαια, έχει αντισηπτικές ιδιότητες και προσφέρει αθροιστικά οφέλη στο άνοιγμα της ρινικής οδού.

Επιμέλεια Άρθρου: Κέλλυ Πηγαδιώτη, Φαρμακοποιός @ Pharm24