Χονδροπάθεια: Τι είναι, συμπτώματα & πως περνάει;

Η χονδροπάθεια είναι μία πάθηση, που δυστυχώς δεν έχει πλήρη ίαση. Μπορεί όμως να σταθεροποιηθεί ή να βελτιωθεί σημαντικά με κάποιους τρόπους. Σημαντική βοήθεια στη θεραπεία και συντήρηση αποτελούν οι συστηματικές φυσικοθεραπείες, σε συνδυασμό με την ενεργή συμμετοχή του ασθενούς. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Προσωπική άσκηση και αλλαγή ή προσαρμογή σε νέες συνήθειες, δηλαδή σε καινούργιο τρόπο ζωής κι άσκησης.

Σε γενικές γραμμές η χονδροπάθεια επιγονατίδας ενδέχεται να υποτροπιάσει, αν ο ασθενής δεν ακολουθήσει τις οδηγίες που του δίνονται. Πάμε όμως να τη «γνωρίσουμε» καλύτερα…

Χονδροπάθεια επιγονατίδος και πως την καταλαβαίνουμε συνήθως

Η επιγονατίδα είναι το μεγαλύτερο επίπεδο οστό τριγωνικού σχήματος στο ανθρώπινο σώμα και καλύπτει την μπροστινή επιφάνεια του γόνατος. Η οπίσθια επιφάνεια της επιγονατίδας σχηματίζει άρθρωση μαζί το μηριαίο οστό (επιγονατιδομηριαία άρθρωση). Τα οστά αυτά καλύπτονται από χόνδρο. Ο χόνδρος που παρεμβάλλεται, συμβάλλει στην αποφυγή της άμεσης επαφής και τριβής των οστών μεταξύ τους. Η χονδροπάθεια λοιπόν αποτελεί βλάβη, που μπορεί να υποστεί ο χόνδρος της επιγονατίδας. Συγκεκριμένα προσβάλλει το γόνατο, φθείροντας τον χόνδρο της επιγονατίδας.

Κάποιος ασθενής που πάσχει από χονδροπάθεια επιγονατίδος, μπορεί να παραπονεθεί για πόνο πίσω ή γύρω από την επιγονατίδα. Έντονη επίσης φαίνεται να είναι και η αίσθηση τριβής και πόνου, όταν το άτομο έχει λυγισμένα γόνατα για παρατεταμένο χρονικό διάστημα χωρίς να κάνει κάποια δραστηριότητα ακίνητο (π.χ. ο ασθενής κάθεται στην τραπεζαρία). Ο πόνος είναι έντονος ακόμα κι όταν ο ασθενής είναι καθισμένος για αρκετές ώρες λόγω της εργασίας του (π.χ. δουλεία σε γραφείο). Η ενόχληση μπορεί να γίνει ακόμα πιο έντονη κατά τη διάρκεια σωματικής άσκησης ή μετά από αυτή, αν περιλαμβάνει λύγισμα γονάτων (π.χ. βαθιά καθίσματα, ανέβασμα και κατέβασμα σκάλας πολλές φορές).

Χονδροπάθεια και συμπτώματα: Τι πρέπει να μας υποψιάσει;

Τα συμπτώματα που συναντάμε σε μεγαλύτερη συχνότητα και πρέπει να μας θορυβήσουν για χονδροπάθεια επιγονατίδος, εμφανίζονται συνήθως μετά από παρατεταμένη στάση ή θέση σε λυγισμένα γόνατα.

Κάποια από τα πιο γνωστά συμπτώματα χονδροπάθειας στο γόνατο για είναι τα εξής :

• Πόνος πίσω ή γύρω από την επιγονατίδα
• Αίσθημα πως το γόνατο τρίβεται, όταν κάνουμε βαθύ κάθισμα
• Αίσθημα αστάθειας της επιγονατίδας
• Συγκέντρωση υγρού στην άρθρωση
• Οίδημα κι αίσθημα καύσου
• Δυσκαμψία και κλείδωμα στο γόνατο

Ποια άτομα είναι πιο επιρρεπή στη χονδροπάθεια;

1. Άτομα που απασχολούνται σε θέσεις εργασίας, που δε χαρακτηρίζονται από μεγάλη σωματική δραστηριότητα και κίνηση (δουλειά σε γραφείο, οδηγοί ταξί και Μ. Μ. Μ.)
2. Άτομα που καταπονούν καθημερινά τα γόνατά τους από έντονο βάρος και συνεχές ανεβοκατέβασμα ή κουβάλημα σε ορόφους (για παράδειγμα επαγγελματίες όπως τεχνίτης για τοποθέτηση πλακών, υδραυλικός που τα επαγγέλματα τους απαιτούν να είναι πολλές ώρες με λυγισμένα γόνατα)
3. Αθλητές των οποίων οι δραστηριότητες περιλαμβάνουν συνεχόμενες κάμψεις των γονάτων (στίβου, άρσης βαρών, ποδηλάτες, χορευτές)
4. Άτομα με αυξημένο σωματικό βάρος

Οι ηλικίες που τη συναντούμε πιο συχνά είναι σε άτομα 15- 40 ετών, ενώ σε ό,τι αφορά στο φύλο προσβάλλονται περισσότερο οι γυναίκες – συγκριτικά με τους άνδρες – σε αναλογία 3:1.

Χονδροπάθεια και προσεκτική διάγνωση

Η διάγνωση γίνεται συνδυαστικά με κλινική εξέταση από ορθοπεδικό, καθώς και με απεικονιστικό έλεγχο (αξονική ή μαγνητική τομογραφία). Αφού γίνει καταγραφή των δραστηριοτήτων που προκάλεσαν την πάθηση, προχωράμε σε έλεγχο ώστε να δούμε σε ποιο βαθμό έχει επηρεαστεί το γόνατο, αν υπάρχει μείωση της κινητικότητας, ενδεχόμενη δυσκαμψία και πόνος στις κινήσεις. Ο απεικονιστικός έλεγχος θα δείξει εν τέλει το μέγεθος και την ακριβή θέση της φθοράς.

Ο επόμενος επαγγελματίας στον οποίο θα απευθυνθούμε, είναι ο φυσικοθεραπευτής που παίζει σημαντικό ρόλο στην έκβαση και βελτίωση της πάθησης. Ο φυσικοθεραπευτής μέσα από θεραπείες, που περιλαμβάνουν και πολλές ασκήσεις ενδυνάμωσης, μπορεί να βοηθήσει τον ασθενή σε όλα τα στάδια της πάθησης. Προληπτικά σε πρώιμο στάδιο, όταν ο ασθενής πρωτοεμφανίσει κάποια συμπτώματα, αλλά και μετεγχειρητικά σε περίπτωση που ο ασθενής χρειαστεί χειρουργείο.

Πώς περνάει η χονδροπάθεια επιγονατίδος; Μπορεί να «θεραπευθεί»;

Στις περιπτώσεις που διαγνωστεί σε αρχικό στάδιο, η θεραπεία γίνεται με ήπιες μεθόδους – προτάσεις από τον ορθοπεδικό και το φυσικοθεραπευτή. Αρχικά συστήνεται η απώλεια βάρους, αν κριθεί απαραίτητο, με σκοπό την αποσυμφόρηση των γονάτων. Παράλληλα, συστήνεται η περίδεση με tape στο επιβαρυμένο γόνατο από ειδικό φυσικοθεραπευτή, καθώς και η αγορά κι εφαρμογή ειδικής ελαστικής επιγονατίδας για χονδροπάθεια με οπή.

Σημαντική είναι η έμμεση βοήθεια μέσα από την ενδυνάμωση των τετρακέφαλων, έτσι ώστε να αποφευχθεί η επιβάρυνση των γονάτων με περιττό φορτίο. Η συντηρητική θεραπεία ολοκληρώνεται με μία σειρά από φυσικοθεραπείες κατάλληλες για τον κάθε ασθενή.

Συμπληρωματικά ο ασθενής μπορεί να πάρει, αν χρειαστεί, κάποιο αναλγητικό ή αντιφλεγμονώδες φάρμακο σε περίπτωση που η χονδροπάθεια συνοδεύεται από έντονο πόνο που τον εμποδίζει από τις δραστηριότητες του. Συνιστάται η ελάττωση, προσαρμογή ή προσωρινή διακοπή των δραστηριοτήτων, που οδήγησαν σε αυτή την πάθηση.

Αν αυτά δε λειτουργήσουν και το πρόβλημα επιμένει ή γίνει σοβαρότερο, με αποτέλεσμα να είναι ένα επίπονο εμπόδιο για τον ασθενή, τότε έρχεται η λύση της χειρουργικής επέμβασης. Την τελευταία ακολουθεί η αποκατάσταση μέσα από φυσικοθεραπείες κι ενδυνάμωση.

Υπάρχει πρόληψη για τη χονδροπάθεια;

Ως φυσικοθεραπευτής αλλά παράλληλα και με την ειδικότητα του αθλητή – γυμναστή προτείνω ως πρόληψη αρχικά τη βελτίωση του τρόπου ζωής του κι εργασίας, αν αυτά είναι επιβαρυντικά για τα γόνατά του. Η υιοθέτηση ενός σωστού τρόπου βάδισης καθώς και η ενδυνάμωση των τετρακέφαλων στα πόδια κι όλων των μυών του κορμού, είναι επίσης προληπτικά μία πρόταση.

Η υδροθεραπεία (κολύμβηση, ασκήσεις μέσα στο νερό, χαλάρωση μέσα στο νερό κ.ά.) σαν προτεινόμενη μορφή άσκησης είναι επίσης αποτελεσματική. Πέρα από ενδυνάμωση κι αντοχή προσφέρει πολλές ευκαιρίες για διατάσεις του κάτω μέρους του σώματος, ώστε να αποσυμφορηθούν τα γόνατα με χονδροπάθεια.

Τα παραπάνω προτείνονται ως προληπτική άσκηση για αποφυγή χονδροπάθειας, αλλά και για την απαραίτητη άσκηση στα πρώτα στάδια της πάθησης.

Ο ρόλος της φυσικοθεραπείας στην αντιμετώπιση της χονδροπάθειας

Ο ρόλος της φυσικοθεραπείας στην αντιμετώπιση της χονδροπάθειας επιγονατίδας είναι πρωταγωνιστικός, καθώς έχει να κάνει με την ενδυνάμωση των μυών του σώματος που μπορούν να στηρίξουν το γόνατο. Μέσα από ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα, το οποίο ο ασθενής θα ακολουθήσει όσο πιο πιστά γίνεται, μπορεί να παρατηρηθεί μεγάλη βελτίωση, ακόμα και μόνιμη ύφεση της πάθησης. Ο ασθενής μέσω της φυσικοθεραπείας και της υδροθεραπείας μπορεί να δει μεγάλη βελτίωση στην πάθηση και κατ’ επέκταση και στην ποιότητα της ζωής του.