Έκζεμα στα Χέρια: Καθημερινή Φροντίδα & Διατροφή

Αρκετοί άνθρωποι παρατηρούν το δέρμα στα χέρια τους αρκετά ξηρό, με μικρές φολιδωτές φουσκάλες, που συνονδεύονται από αίσθημα πόνου και κνησού. Μπορεί, λοιπόν, να μην έχει παρουσιαστεί ξηρότητα στο δέρμα, αλλά έκζεμα. Το έκζεμα στα χέρια αποτελεί έναν τύπο εκζέματος που προσβάλλει τη συγκεκριμένη περιοχή του σώματος, με επίπονα συμπτώματα.

Διαβάστε το άρθρο μας και μάθετε για το έκζεμα στα χέρια, τα συμπτώματα που το συνοδεύουν, συνήθεις αιτίες πρόκλησης και τρόπους για να το αντιμετωπίσετε αποτελεσματικά με φυσικό τρόπο.

Τι είναι το Έκζεμα στα Χέρια

Το έκζεμα χεριών ή δερματίτιδα στα χέρια, αποτελεί έναν αρκετά συχνό τύπο εκζέματος. Προσβάλλει κυρίως την περιοχή των χεριών, όπως τις παλάμες και τα δάχτυλα, μπορεί όμως να εμφανιστεί και σε άλλα σημεία του χεριού. Το δέρμα στην περιοχή των χεριών είναι ξηρό, παχύ και φολιδωτό. Δεν είναι μεταδοτικό και μπορεί να θεραπευτεί.

Η συγκεκριμένη πάθηση μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, ακόμη και κατά την παιδική. Είναι εξίσου διαδεδομένη σε άτομα με ιστορικό ατοπικής δερματίτιδας.

Το έκζεμα στα χέρια διακρίνεται και σε ορισμένους τύπους, όπως οι παρακάτω:

1. Δερματίτιδα εξ επαφής: προκαλείται όταν υπάρχει επαφή του δέρματος με κάποια ουσία που τα ερεθίζει, όπως σκόνη και χημικά.
2. Αλλεργικό έκζεμα: προκαλείται από μια αλλεργική αντίδραση σε κάτι που βρίσκεται στο περιβάλλον μας και μας επηρεάζει. Συνήθεις αιτίες είναι τα αρώματα, ορισμένα φυτά, συντηρητικά και τροφές.
3. Δυσιδρωσικό έκζεμα στα χέρια: προκαλεί φαγούρα, υδαρείς φουσκάλες, συνήθως στις παλάμες σας και στις πλευρές των δακτύλων σας. Μπορεί να εμφανιστεί μαζί με ένα διαφορετικό είδος εκζέματος σε άλλο σημείο του σώματος. Η αιτία πρόκλησής του δεν είναι ακόμα γνωστή. Το στρες, οι αλλεργίες, η ζέστη κι η εφίδρωση αποτελούν παράγοντες που μπορούν να το επιδεινώσουν.

Παρακάτω θα δούμε και φωτογραφίες με έκζεμα στα χέρια:

Εικ.1 Έκζεμα στην παλάμη και τα δάχτυλα του χεριού

Εικ.2 Έκζεμα στα δάχτυλα των χεριών

Αιτίες και Παράγοντες Κινδύνου

Το έκζεμα στα χέρια προκύπτει από έναν συνδυασμό αιτιών, όπως:

• Γενετικοί παράγοντες
• Τραυματισμοί
• Ανοσολογικές αντιδράσεις

Καθώς η περιοχή των χεριών αποτελεί μια ευαίσθητη περιοχή που είναι εκτεθειμένη και επειδή έρχεται καθημερινά σε επαφή με αντικείμενα, υπάρχουν διάφοροι παράγοντες κινδύνου για την πρόκληση εκζέματος.

Αρχικά, μπορεί να παρουσιαστεί έκζεμα λόγω της χρήσης σκληρών χημικών ή ουσιών που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας. Απορρυπαντικά, οξέα, αλκάλια και άλλα χημικά, αποτελούν ορισμένοι παράγοντες κινδύνου. Συμπληρωματικά, ορισμένοι περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως το κρύο και η θερμότητα μπορούν να προκαλέσουν δερματίτιδα στα χέρια.

Τα διαρκώς βρεγμένα χέρια και η επαφή με σκληρά χημικά σε διάφορους χώρους εργασίας, αποτελούν έναν ακόμα παράγοντα κινδύνου. Άτομα που εργάζονται σε κλάδους της κομμωτικής, της εστίασης, στην υγειονομική περίθαλψη και των χωματουργικών εργασιών, είναι κι αυτά που έχουν τη μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν έκζεμα στα χέρια.

Συμπτώματα του Εκζέματος στα Χέρια

Το έκζεμα στα χέρια περιλαμβάνει ορισμένα κοινά συμπτώματα, όπως κνησμός, ερυθρότητα, ξηρότητα και φουσκάλες. Εκτός αυτών, μπορούν να παρουσιαστούν κι άλλα συμπτώματα, όπως αίσθηση καύσου, βαθιές και επώδυνες ρωγμές στο δέρμα, αιμορραγία, κρούστες και πύον.

Ξηρότητα και Πόνος

Το ξηρό και σκασμένο δέρμα αποτελεί ένα από τα πρώτα συμπτώματα του εκζέματος στα χέρια. Το συγκεκριμένο σύμπτωμα μπορεί να οδηγήσει μέχρι και σε ξεφλούδισμα του δέρματος. Η ξηρότητα στα χέρια σε αρκετές περιπτώσεις συνδέεται και με τα ξηρά δέρματα, όποτε θα πρέπει να αξιολογήσετε το συγκεκριμένο σύμπτωμα με έναν ειδικό.

Κνησμός και Ερυθρότητα

Άλλο ένα σύμπτωμα του εκζέματος στα χέρια είναι ο έντονος κνησμός, ο οποίος συνοδεύεται από την ερυθρότητα στην περιοχή των χεριών.

Φουσκάλες και ρωγμές στο δέρμα

Οι μικρές κνησμώδεις φουσκάλες και οι ρωγμές στο δέρμα μπορούν να αποτελέσουν άλλο ένα σύμπτωμα του εκζέματος στα χέρια, που συνδέεται όμως σε μεγάλο βαθμό με το δυσιδρωσικό έκζεμα. Αυτά τα συμπτώματα εμφανίζονται αρκετά έντονα στις παλάμες και στις άκρες των χεριών, με τις φουσκάλες να είναι στο χρώμα του δέρματος και να συνοδεύονται από έντονη φαγούρα.

Αυτή η μορφή δερματίτιδας επιδεινώνεται από την υπερβολική εφίδρωση, λόγω υπερβολικών θερμοκρασιών και του στρες.

Διάγνωση και Θεραπεία

Εάν παρατηρήσετε κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα, καλό θα είναι να επικοινωνήσετε με έναν δερματολόγο, έτσι ώστε να διαπιστωθεί η ύπαρξη εκζέματος στα χέρια. Εν συνεχεία, ο ειδικός, μπορεί να σας κατευθύνει κατάλληλα για τη θεραπεία.

Πότε να Επισκεφθείτε έναν Ειδικό

Εάν έχετε παρατηρήσετε εξαιρετική ξηρότητα και πόνο στα χέρια σας, θα πρέπει να επισκεφτείτε έναν ιατρό. Εάν, επίσης, χρησιμοποιείτε κάποια κρέμα χεριών και δεν παρατηρείτε βελτίωση ή ανακούφιση, θα πρέπει να απευθυνθείτε εξίσου σε έναν ιατρό. Ένας δερματολόγος θα μπορέσει να σας βοηθήσει να ανακουφιστείτε από τα επώδυνα συμπτώματα του εκζέματος στα χέρια.

Φαρμακευτική Αγωγή

Στην περίπτωση που το έκζεμα στα χέρια παρουσιάσει υποτροπές ή έντονα συμπτώματα, μπορεί να απαιτηθεί λήψη φαρμακευτικής αγωγής από τον ασθενή. Ορισμένες από τις επιλογές που μπορεί να προτείνει ένας ιατρός στον ασθενή, είναι:

• Αντιφλεγμονώδη
• Τοπικά κορτικοστεροειδή
• Αντιισταμινικά
• Τοπικοί αναστολείς καλσινευρίνης

Μόνο ένας ιατρός μπορεί να αξιολογήσει την κλινική σας κατάσταση και να προτείνει την ανάλογη φαρμακευτική αγωγή.

Εναλλακτικές Θεραπείες

Εκτός της φαρμακευτικής αγωγής, υπάρχουν και ορισμένες εναλλακτικές θεραπείες που μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση και ανακούφιση του εκζέματος στα χέρια. Εκτός από αλοιφές για τα χέρια που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και θα μάθουμε περισσότερα παρακάτω, υπάρχουν και μερικές ακόμα εναλλακτικές θεραπείες, όπως:

• Αποφυγή έκθεσης σε αλλεργιογόνα: διάφορα υλικά, ουσίες και περιβαλλοντικοί παράγοντες αποτελούν αλλεργιογόνα για κάποιους. Αν είστε επιρρεπείς στις αλλεργίες, ο γιατρός θα σας συστήσει να τα αποφεύγετε.
• Θεραπεία κατά του στρες: στην περίπτωση που βιώνετε έντονο στρες και αυτό επηρεάζει την εμφάνιση του εκζέματος, ο γιατρός μπορεί να συστήσει την παρακολούθηση από ειδικό για τη διαχείριση του άγχους.

Καθημερινή Φροντίδα για Έκζεμα στα Χέρια

Στην περίπτωση που έχετε έκζεμα στα χέρια, ο ρόλος της καθημερινής φροντίδας είναι μείζονος σημασίας για τον ασθενή. Από τα προϊόντα καθαριότητας μέχρι τις αλοιφές για το έκζεμα στα χέρια, όλα θα πρέπει να είναι ελεγμένα και να μην επιβαρύνουν την επιδερμίδα.

Επιλογή Κατάλληλων Προϊόντων

Ως προς τα προϊόντα που θα πρέπει να χρησιμοποιείτε, αυτά θα πρέπει να μην περιέχουν αλλεργιογόνα, σκληρά χημικά και οποιαδήποτε ουσία μπορεί να διαταράξει το δερματικό σας φραγμό. Τέτοια προϊόντα είναι:

• Προτιμήστε καθαριστικά χωρίς σαπούνι
• Αποφύγετε οποιοδήποτε προϊόν έχει αλλεργιογόνα
• Χρησιμοποιήστε γάντια για τις οικιακές εργασίες ή για τη δουλειά σας, τα οποία δε θα ερεθίσουν τα χέρια σας (π.χ. τα γάντια βινυλίου θεωρείται πως είναι πιο ασφαλή από τα γάντια latex, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν αλλεργίες)
• Για βαριές εργασίες, φοράτε προστατευτικά γάντια με επένδυση (π.χ. βαμβακερά γάντια)
• Να χρησιμοποιείτε ήπια καθαριστικά χεριών

Συμβουλές Καθαριότητας

Η καθαριότητα αποτελεί άλλο ένα σημείο «κλειδί» για την αντιμετώπιση του εκζέματος στα χέρια. Η σωστή υγιεινή των χεριών, προφυλάσσει τον δερματικό φραγμό από μολύνσεις και περαιτέρω επιδείνωση των συμπτωμάτων. Ορισμένες συμβουλές καθαριότητας που μπορείτε να ακολουθήσετε είναι οι κάτωθι:

• Να καθαρίζετε πάντα τα χέρια σας με χλιαρό νερό και ένα ήπιο καθαριστικό
• Να στεγνώνετε απαλά τα χέρια σας και να εφαρμόζετε απευθείας μια ενυδατική κρέμα χεριών
• Να φοράτε προστατευτικά γάντια όταν λούζετε τα μαλλιά σας
• Να φοράτε προστατευτικά γάντια όταν πλένετε τα πιάτα

Προστασία και Ενυδάτωση

Για την προστασία και ενυδάτωση των χεριών σας μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια ενυδατική κρέμα χεριών. Ωστόσο, θα πρέπει να προσέχετε τη σύσταση της κρέμας και αλοιφής, καθώς μπορεί να ερεθίσει περαιτέρω την επιδερμίδα.

Αναζητήστε μια κρέμα χεριών με συστατικά όπως:

• Αλόη βέρα
• Έλαια καρύδας
• Πανθενόλη
• Γλυκερίνη

Τα παραπάνω συστατικά προσφέρουν πλούσια ενυδάτωση με διάρκεια, αποκαθιστούν τον δερματικό φραγμό, αναπληρώνουν τα χαμένα λιπίδια και καταπραΰνουν από τους ερεθισμούς.

Εδώ, θα αναλυθούν τα παρακάτω προϊόντα:

Καταπραΰνει, επανορθώνει και προστατεύει τα ξηρά, σκασμένα και ταλαιπωρημένα χέρια που ταλαιπωρούνται από οικειακές και επαγγελματικές δραστηριότητες. Αυτό, επιτυγχάνεται στον συνδυασμό Νιασιναμίδης και Γλυκερίνης και στη μη λιπαρή υφή του που δημιουργεί προστατευτικό φιλμ για το δέρμα.

Προστατευτική κρέμα χεριών με διπλή δράση. Προσφέρει προστασία από δυσμενείς περιβαλλοντικούς παράγοντες, αντιμετωπίζοντας αποτελεσματικά προβλήματα της επιδερμίδας, όπως το έκζεμα. Ενδείκνυται για την προστασία των χεριών από: απορρυπαντικά, διαλυτικά, χρώματα, σκόνες, κρύο, συχνά πλυσίματα.

Κρέμα χεριών που περιορίζει την επανεμφάνιση των βλαβών από ατοπικό, εξ’ επαφής και χρόνιο έκζεμα. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μονοθεραπεία, σε συνδυασμό με ή έπειτα από εφαρμογή τοπικών κορτικοστεροειδών για τη αντιμετώπιση και τον περιορισμό της επανεμφάνισης των βλαβών που προκαλεί το έκζεμα.

Διατροφή και Έκζεμα

Αρκετοί άνθρωποι που έχουν έκζεμα έχουν επίσης τροφικές αλλεργίες ή ευαισθησίες. Ωστόσο, ο καθένας είναι διαφορετικός και η ανακάλυψη των προσωπικών σας διατροφικών αναγκών είναι σημαντική για την ελαχιστοποίηση των προβλημάτων με τις αλλεργίες και το έκζεμα. Ο εντοπισμός και η αποφυγή γνωστών αλλεργιογόνων μπορεί επίσης να βοηθήσει στη μείωση των συμπτωμάτων. Κατά συνέπεια, δεν υπάρχει κάποια σταθερή δίαιτα για την αντιμετώπιση του εκζέματος.

Τροφές που Βοηθούν

Ορισμένες τροφές μπορεί να βοηθήσουν στο έκζεμα, ακόμη και αν δεν ακολουθείτε μια συγκεκριμένη δίαιτα. Ωστόσο, δε θα πρέπει να έχετε κάποια αλλεργία σε αυτές. Οι τροφές, λοιπόν, που θεωρούνται φιλικές προς το έκζεμα είναι οι παρακάτω:

• Λιπαρά ψάρια πλούσια σε Ω-3 λιπαρά: σολομός, ρέγγα, σαρδέλα, σκουμπρί
• Τροφές που περιέχουν κερκετίνη: κρεμμύδια, μπρόκολο, κεράσια, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, μήλα, κόκκινα σταφύλια, βατόμουρα, λάχανο
• Προβιοτικά: τουρσί, κεφίρ, γιαούρτι, αρακάς, ελιές, μίσο

Τροφές που Πρέπει να Αποφύγετε

Η κατανάλωση ορισμένων τροφών μπορεί να προκαλέσει επιδείνωση των συμπτωμάτων του εκζέματος, ειδικά αν σε αυτές τις τροφές είναι αλλεργικός ο ασθενής.

Παρόλο που κάθε ασθενής μπορεί να έχει διαφορετική αντίδραση σε ορισμένες τροφές, οι παρακάτω σχετίζονται σε μεγάλο βαθμό με το έκζεμα:

• Αγελαδινό γάλα
• Φιστίκια
• Αυγά
• Προϊόντα σόγιας
• Σιτάρι
• Ξηροί καρποί
• Ψάρια
• Οστρακοειδή

Συμπληρώματα Διατροφής

Εδώ και αρκετά χρόνια, αρκετοί άνθρωποι χρησιμοποιούν ορισμένες βιταμίνες και μέταλλα, τα οποία μπορούν να ανακουφίσουν από το έκζεμα. Συγκεντρώσαμε αυτά τα θρεπτικά συστατικά και σας τα παρουσιάζουμε.

• Προβιοτικά

Οι ερευνητές, τα τελευταία χρόνια, εστιάζουν στον ρόλο των προβιοτικών στη θεραπεία του εκζέματος. Ορισμένοι εξ αυτών, πιστεύουν ότι τα προβιοτικά μπορούν να αποτρέψουν την επίθεση του ανοσοποιητικού συστήματος στον δερματικό φραγμό. Επίσης, θεωρούν πως η προώθηση υγιών βακτηρίων από τα προβιοτικά μπορεί να καταπολεμήσει τη φλεγμονή του εκζέματος.

• Βιταμίνη D

Σύμφωνα με πληθώρα μελετών, η έλλειψη βιταμίνης D συνδέεται με τα αυξημένη σοβαρότητα εκζέματος, ειδικά στα παιδιά. Μάλιστα, μέσω μίας ανασκόπησης, διαπιστώθηκε πως η χορήγηση συμπληρώματος βιταμίνης D σε παιδιά βελτίωσε τα συμπτώματα του εκζέματος στα 2/3 των μελετών.

• Βιταμίνη E

Η βιταμίνη Ε αποτελεί ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό με σημαντική δράση στην υγεία της επιδερμίδας. Σύμφωνα με μελέτες, αποτελεί και μια σημαντική ουσία για τη μείωση των συμπτωμάτων του εκζέματος.

• Ψευδάργυρος

Ο ψευδάργυρος αποτελεί άλλο ένα σημαντικό στοιχείο για την καλή υγεία της επιδερμίδας. Αρκετές μελέτες έχουν διαπιστώσει πως συμβάλλει στην αντιμετώπιση φλεγμονωδών δερματικών παθήσεων, συμπεριλαμβανομένου του εκζέματος.

• Ιχθυέλαιο (Ω-3 λιπαρά οξέα)

Το ιχθυέλαιο αποτελεί πλούσια πηγή Ω-3 λιπαρών οξέων, τα οποία έχουν σημαντικές ιδιότητες για το δέρμα. Πιο συγκεκριμένα, έχουν ισχυρές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, ενώ κάποιες μελέτες έχουν δείξει πως μπορούν να καταστείλουν τη δραστηριότητα των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος που προκαλούν έκζεμα.

Πρόληψη και Διαχείριση Υποτροπών

Εάν επιθυμείτε να «προλάβετε» το έκζεμα και τα ενοχλητικά του συμπτώματα, μπορείτε να ακολουθήσετε τις παρακάτω συμβουλές. Οι περισσότερες εξ αυτών αναλύθηκαν παραπάνω και θεωρούνται αποτελεσματικές στην πρόληψη κατά του εκζέματος:

Ο γιατρός μπορεί να σας συστήσει αυτές τις συμβουλές για να αποτρέψετε τις εξάρσεις του εκζέματος:

• Αποφυγή αλλεργιογόνων και ερεθιστικών ουσιών
• Nα φοράτε γάντια όταν πλένετε τα πιάτα
• Χρήση ήπιων καθαριστικών χωρίς αρώματα
• Αφαιρείτε τα δαχτυλίδια κατά το πλύσιμο των χεριών
• Χρήση βαμβακερών γαντιών το χειμώνα για την πρόληψη της ξηρότητας και του σκασίματος του δέρματος
• Εφαρμογή ενυδατικής κρέμας μετά το πλύσιμο των χεριών
• Χρήση υγραντήρα στο σπίτι για την πρόληψη της ξηρότητας και του κνησμού του δέρματος
• Μπάνιο, ντους και πλύσιμο των χεριών με χλιαρό νερό
• Εφαρμογή αντηλιακού για την προστασία του εκτεθειμένου δέρματος
• Επαρκής κατανάλωση νερού
• Διατροφή πλούσια σε αντιφλεγμονώδεις τροφές, όπως λαχανικά, ψάρια, φασόλια και φυλλώδη λαχανικά

Στην περίπτωση που παρουσιάσει υποτροπή το έκζεμα, θα πρέπει να επικοινωνήσετε άμεσα με έναν ιατρό. Εάν δε λαμβάνετε κάποια φαρμακευτική αγωγή υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να λάβετε, ωστόσο, θα πρέπει να προσέξετε τα χέρια σας στην καθημερινότητά σας. Αυτό περιλαμβάνει την αυστηρή τήρηση των κανόνων υγιεινής των χεριών, καθώς την προστασία τους από σκληρά χημικά και περιβαλλοντικούς παράγοντες.

Επίσης, θα πρέπει να γνωρίζετε πως μπορεί να χρειαστούν μερικοί μήνες για να σταματήσει μια έξαρση εκζέματος στα χέρια. Ακόμα κι αν φαίνεται να έχει υποχωρήσει το έκζεμα, μερικές φορές θα χρειαστεί να προσέχετε ιδιαίτερα για να αποφύγετε την επανεμφάνιση των συμπτωμάτων ή την εμφάνιση άλλων δερματικών λοιμώξεων.