Έλκος Στομάχου: Συμπτώματα, Διατροφή & Θεραπεία 

Το έλκος στομάχου ή πεπτικό έλκος, αφορά την πρόκληση μιας ανοιχτής πληγής στο στομάχι, με αρκετά οδυνηρές συνέπειες για τα άτομα που το βιώνουν. Τα συμπτώματα του έλκους στομάχου δεν είναι πάντα εμφανή, ενώ οι αιτίες πρόκλησης του έλκους είναι αρκετά σαφείς.

Ωστόσο, η σωστή ενημέρωση για το θέμα αυτό είναι σημαντική, έτσι ώστε να υπάρχει η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση του έλκους στο στομάχι. Διαβάστε το άρθρο μας και μάθετε αναλυτικά για το έλκος στομάχου, τα κύρια συμπτώματα και αιτίες που περιλαμβάνει αλλά και τρόπους αντιμετώπισης μέσω της διατροφής μας.

Τι Είναι το Έλκος Στομάχου;

Το έλκος στομάχου (επίσης πεπτικό έλκος) ή στο δωδεκαδάκτυλο, αφορά την πρόκληση ανοιχτής πληγής στην επένδυση του στομάχου ή του λεπτού εντέρου κοντά στο σημείο που συναντά τη μεμβράνη του στομάχου.

Οι δύο πιο συνηθισμένοι τύποι πεπτικού έλκους είναι τα γαστρικά έλκη και έλκη δωδεκαδακτύλου. Αυτές οι ονομασίες αναφέρονται στα σημεία όπου εμφανίζεται το έλκος.

Σε ασθενείς νεαρής ηλικίας, τα πεπτικά έλκη εντοπίζονται συχνότερα στο δωδεκαδάκτυλο, που αποτελεί το πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου. Σε ηλικιωμένους ασθενείς, το έλκος στομάχου αποτελεί μια συνήθη κατάσταση.

Αιτίες και Παράγοντες Κινδύνου

Οι βασικές αιτίες πρόκλησης του έλκους στομάχου είναι 2:

1. Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού: βακτήριο που ζει στο στομάχι ατόμων με κάποια μόλυνση και μπορεί να προκαλέσει έλκη.
2. Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ): προκαλούν έλκη παρεμποδίζοντας τη φυσική ικανότητα του στομάχου και του δωδεκαδακτύλου να προστατεύονται από τα οξέα του στομάχου.

Λιγότερο συχνές αιτίες πρόκλησης του έλκους στο στομάχι περιλαμβάνουν:

• Υπεργαστριναιμία (σύνδρομο Zollinger-Ellison)
• Ιογενείς λοιμώξεις, όπως CMV
• Καρκίνος, ιδίως σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας
• Απόφραξη γαστρικής εξόδου
• Νόσος του Crohn

⚠️ Ως προς του παράγοντες κινδύνου, παλαιότερα, υπήρχε η πεποίθηση πως παράγοντες όπως το συναισθηματικό στρες και πικάντικες τροφές μπορούσαν να προκαλέσουν έλκος. Ωστόσο, αυτή η θεωρία έχει καταρριφθεί.

Συμπτώματα του Έλκους Στομάχου

Σε αρκετές περιπτώσεις, το έλκος στομάχου δεν περιλαμβάνει συμπτώματα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, παρατηρείται πόνος στην άνω κοιλιακή χώρα. Ακόμα πιο σπάνια, μπορούν να παρουσιαστούν άλλα συμπτώματα, όπως:

• Ναυτία
• Εμετός
• Αίσθημα φουσκώματος ή κορεσμού
• Κόπωση
• Καούρα
• Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
• Έλλειψη όρεξης

Το σημαντικότερο σύμπτωμα, όμως, που θα πρέπει να σας ανησυχήσει για την παρουσία έλκους στομάχου είναι η αιμορραγία. Η αιμορραγία μπορεί να προκληθεί με πολύ αργούς ρυθμούς και να επηρεάσει μακροπρόθεσμα τη ζωή του ασθενή. Μια επίπτωση αυτής της κατάστασης είναι το άτομο να γίνει αναιμικό.

Υπάρχει, όμως, κι η περίπτωση να υπάρξουν σημάδια ταχείας αιμορραγίας, τα οποία παρατηρούνται ως κολλώδη, μαύρα κόπρανα. Εάν παρατηρήσετε σημάδια ταχείας αιμορραγίας, θα πρέπει να επικοινωνήσετε άμεσα με έναν ιατρό.

Διάγνωση του Έλκους Στομάχου

Καταρχάς, για τη διάγνωση ενός έλκους στο στομάχι, θα πρέπει να επισκεφτείτε έναν ιατρό, έτσι ώστε να ελέγξει το ιστορικό σας. Στοιχεία που θα ελεγχθούν είναι η χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων και αν ο ασθενής είχε προσβληθεί παλαιότερα από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού.

Ως προς τη διαδικασία της διάγνωσης, θα πρέπει να γίνει γαστροσκόπηση. Ο ιατρός, θα παρακολουθήσει το στομάχι με ένα μακρύ λεπτό σωλήνα, που φέρει κάμερα, ενώ ο ασθενής βρίσκεται σε καταστολή. Στη διαδικασία μπορεί να περιληφθεί και λήψη δείγματος ιστού (βιοψία).

Παρόλο που η εξέτασης της γαστροσκόπησης θεωρείται η πιο αξιόπιστη, υπάρχουν κι άλλες εξετάσεις που μπορεί να επιχειρήσει ο προσωπικός σας ιατρός, όπως εξέταση αίματος ή κοπράνων.

Διατροφή και Έλκος Στομάχου

Δεν υπάρχει συσχετισμός διατροφής και πρόκλησης έλκους στο στομάχι, ωστόσο, η διατροφή σε έναν ασθενή με έλκος μπορεί να επιδεινώσει ή να καταπραΰνει τα υπάρχοντα συμπτώματα.

Τροφές που Πρέπει να Αποφεύγονται

Οι πικάντικες τροφές είναι καλό να αποφεύγονται, καθώς επιβαρύνουν την υγεία του στομάχου. Επίσης, το αλκοόλ θα πρέπει να καταναλώνεται με μέτρο, καθώς αυξάνει την ποσότητα οξέος στο στομάχι και μπορεί να ερεθίσει και να διαβρώσει το βλεννογόνο του. Παράλληλα, θα είναι καλό να διακόψετε και το κάπνισμα, καθώς φέρεται να επιβαρύνει το έλκος.

Προτεινόμενη διατροφή

Επί της ουσίας, δεν υπάρχει ενδεδειγμένη διατροφή για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του έλκους στομάχου. Ωστόσο, ορισμένες τροφές και συμπληρώματα μπορούν να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού. Αυτά περιλαμβάνουν:

• Σταυρανθή λαχανικά (όπως το μπρόκολο και το κουνουπίδι)
• Τροφές που έχουν υποστεί ζύμωση (π.χ. γιαούρτι)
• Μήλα
• Μούρα
• Ελαιόλαδο
• Μέλι
• Προβιοτικά
• Βιταμίνη C
• Γλουταμίνη

Θεραπευτικές Επιλογές

Για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του έλκους στο στομάχι, υπάρχει πρόβλεψη για φαρμακευτική αγωγή, που θα σας προτείνει ο θεράπων ιατρός σας. Μέσω αυτής, η θεραπεία του έλκους επιτυγχάνεται εντός ολίγων εβδομάδων. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, όταν η φαρμακευτική αγωγή δεν μπορεί να αντιμετωπίσει επιτυχώς το πρόβλημα, χρειάζεται χειρουργική επέμβαση.

Φαρμακευτική Αγωγή

Τα φάρμακα για τη θεραπεία του έλκους στομάχου περιλαμβάνουν:

Μόλυνση από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού

• Τετρακυκλίνη
• Μετρονιδαζόλη
• Κλαριθρομυκίνη
• Αμοξυκιλλίνη

Θεραπεία των ελκών στομάχου που σχετίζονται με τη χρήση ΜΣΑΦ

• Σουκραλφάτη
• Μισοπροστόλη
• Υποσαλικυλικό βισμούθιο

Αναστολείς υποδοχέων ισταμίνης (αναστολείς Η2)

Αυτά τα φάρμακα μειώνουν το οξύ του στομάχου παρεμποδίζοντας τη χημική ουσία που δίνει εντολή στο σώμα να το παράγει:

• Φαμοτιδίνη
• Σιμετιδίνη
• Νιζατιδίνη

Αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs)

Αυτά τα φάρμακα βοηθούν στη μείωση του οξέος του στομάχου, καλύπτουν και προστατεύουν την επένδυση του στομάχου για να προωθήσουν την επούλωση:

• Εσομεπραζόλη
• Λανσοπραζόλη
• Ομεπραζόλη
• Παντοπραζόλη
• Ραμπεπραζόλη

Θα πρέπει να συμβουλευτείτε έναν ιατρό προτού ξεκινήσετε κάποια φαρμακευτική αγωγή.

Χειρουργικές Επεμβάσεις

Εάν η προτεινόμενη φαρμακευτική αγωγή ή αλλαγές στον τρόπο ζωής, δεν επιφέρουν τα επιθυμητά αποτελέσματα, τότε μπορεί να χρειαστεί να «περάσετε» την πόρτα του χειρουργείου. Ανάλογα με την περίπτωση, ο γιατρός μπορεί να συστήσει:

• Γαστρεκτομή: αφαίρεση μέρους του στομάχου
• Βαγοτομή: τομή κάποιων ινών του πνευμονογαστρικού νεύρου
• Αντρεκτομή ή υφολική γαστρεκτομή: αφαίρεση του κάτω μέρος του στομάχου, το οποίο παράγει μια ορμόνη που δίνει σήμα στο σώμα να παράγει πεπτικά υγρά
• Πυλωροπλαστική: μεγέθυνση του ανοίγματος προς το δωδεκαδάκτυλο και το λεπτό έντερο, με σκοπό να περνάει το φαγητό πιο γρήγορα από το στομάχι
• Λαπαροσκοπική χειρουργική: επισκόπηση των ενδοκοιλιακών οργάνων διά μέσου μίας μικρής τομής μήκους λίγων χιλιοστών, όπου εισάγεται το ειδικό οπτικό εργαλείο, το λαπαροσκόπιο

Επιπλοκές και Πρόληψη

Οι πιο συχνές επιπλοκές που σχετίζονται με τα γαστρικά έλκη περιλαμβάνουν αιμορραγία γαστρεντερικού σωλήνα, διάτρηση, διείσδυση και απόφραξη γαστρικής εξόδου, ακόμα και καρκίνο.

Για την πρόληψη του έλκους στομάχου, μπορείτε να ακολουθήσετε τις παρακάτω συμβουλές:

• Προστατεύστε τον εαυτό σας από τις μολύνσεις τηρώντας τις γενικές οδηγίες υγιεινής (τακτικός καθαρισμός των χεριών)
• Καταναλώνετε καλά μαγειρεμένες τροφές
• Να λαμβάνετε αναλγητικά φάρμακα με μέτρο και πάντα με τη σύμφωνη γνώμη του ιατρού σας
• Διακόψτε το κάπνισμα
• Μειώστε το αλκοόλ
• Καταναλώνετε τροφές πλούσιες σε προβιοτικά