Εμποδίζει το αντηλιακό την πρόσληψη βιταμίνης D;

Έχουμε μιλήσει πολλές φορές για το πόσο σημαντική είναι η βιταμίνη D για τον οργανισμό μας. Βοηθάει στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού μας, στην απορρόφηση ασβεστίου και φωσφόρου και άρα διατήρηση της υγείας των οστών, στη ρύθμιση της διάθεσης και την καταπολέμηση της κατάθλιψης, την ενέργεια και γενικότερα στην ψυχική και σωματική υγεία μας.

Ο ήλιος είναι η κύρια πηγή πρόσληψης της απαραίτητης αυτής βιταμίνης, αφού η βιταμίνη D παράγεται μέσω της απορρόφησης της ηλιακής ακτινοβολίας από το δέρμα. Οπότε γεννιέται, εύλογα, το εξής ερώτημα :

Το αντιηλιακό εμποδίζει την πρόσληψη της βιταμίνης D: Σωστό ή Λάθος;

Πολλοί είναι αυτοί που έχουν αυτή την αντίληψη με αποτέλεσμα να μην φοράνε αντιηλιακό και να εκτίθενται στον ήλιο προκειμένου να λάβουν βιταμίνη D.

Η αντίληψη αυτή είναι λανθασμένη. Μελέτες έχουν δείξει ότι η χρήση αντιηλιακού δεν οδηγεί σε ανεπάρκεια βιταμίνης D.

• Το αντιηλιακό φιλτράρει μόνο ένα ποσοστό της ακτινοβολίας του ηλίου.

Τα αντιηλιακά με υψηλό δείκτη προστασίας είναι σχεδιασμένα για να φιλτράρουν τη περισσότερη UVB ακτινοβολία του ηλίου, η οποία μπορεί να προκαλέσει από έγκαυμα έως και καρκίνο του δέρματος. Παρ’ όλα αυτά δεν μπλοκάρουν εντελώς την ακτινοβολία, όσο υψηλό δείκτη προστασίας και αν έχουν. Πιο συγκεκριμένα, ο spf15 εμποδίζει το 93% των ακτινών της UVB, τη στιγμή που ο spf30 εμποδίζει το 97% και ο spf50 το 98% των UVB ακτινών. Και αυτό ισχύει στην περίπτωση που εφαρμόζουμε σωστά το αντιηλιακό μας, δηλαδή το φοράμε 30 λεπτά πριν εκτεθούμε στον ήλιο, εφαρμόζουμε σωστή ποσότητα αντιηλιακού (ίση με 6 κουταλάκια της σούπας για όλο το σώμα μας) και επαναλαμβάνουμε την εφαρμογή κάθε 2 ώρες ή αφού βρεχτούμε ή ιδρώσουμε. Ακόμα και με τη σωστή εφαρμογή τους δηλαδή, λαμβάνουμε 2-7% της ηλιακής ακτινοβολίας UVB.

• Για να συνθέσουμε την απαραίτητη βιταμίνη D αρκούν 15-30 λεπτά έκθεσης στον ήλιο.

Από εκεί και πέρα επιπλέον έκθεση στον ήλιο δεν σημαίνει ότι μας παρέχει επιπλέον οφέλη. Επομένως, δεν χρειάζεται να μένουμε όλη την ημέρα απροστάτευτοι κάτω από τον ήλιο. Επίσης, σχεδόν κανένας μας δεν επαναλαμβάνει την εφαρμογή του αντιηλιακού στις 2 ώρες ή αμέσως μόλις βρεχτεί ή ιδρώσει. Επιπλέον, μην ξεχνάτε ότι ακόμα και 40 εκατοστά κάτω από το νερό λαμβάνουμε το 40% των ακτινών του ηλίου. Έτσι, μπορεί να νιώθουμε ότι είμαστε προστατευμένοι, χωρίς πραγματικά να είμαστε στο 100%.

• Ο ήλιος είναι η κύρια, αλλά όχι η μοναδική πηγή βιταμίνης D.

Υπάρχει μία ποικιλία τροφίμων που είναι πλούσια σε βιταμίνη D. Αυτά είναι λιπαρά ψάρια όπως σολομός, ρέγγα, τόνος και σαρδέλες, το συκώτι, το μουρουνέλαιο, ο κρόκος από το αυγό, καθώς και τα γαλακτοκομικά. Επομένως, ακόμα και η χρήση του αντηλιακού να μπλόκαρε πλήρως την ακτινοβολία από το να φτάσει στο δέρμα μας και να προκαλέσει τη σύνθεση της βιταμίνης D, πράγμα το οποίο είναι αδύνατο, υπάρχουν και άλλες πηγές από τις οποίες μπορούμε να λάβουμε την τόσο απαραίτητη βιταμίνη.

• Η ηλιακή ακτινοβολία φτάνει στο δέρμα μας και σε στιγμές που είμαστε τελείως ανυποψίαστοι.

Οι ακτίνες του ηλίου έχουν την ικανότητα να διαπερνούν τα παράθυρα και τα σύννεφα. Για παράδειγμα, ακόμα και όταν οδηγούμε στο αυτοκίνητο μας, ο ήλιος φτάνει στο δέρμα μας. Επίσης ακόμα και μία συννεφιασμένη ημέρα, το σώμα μας λαμβάνει την ηλιακή ακτινοβολία. Έτσι η έκθεση στον ήλιο δεν γίνεται μόνο όταν καθόμαστε για ηλιοθεραπεία ή όταν πηγαίνουμε στην παραλία. Άρα φορώντας αντιηλιακό στην παραλία δεν σημαίνει ότι θα μπλοκάρουμε τελείως την έκθεση μας στον ήλιο και θα έχουμε ανεπάρκεια βιταμίνης D καθώς είναι αμέτρητες οι φορές που λαμβάνουμε την απαραίτητη βιταμίνη D από τον ήλιο χωρίς να το καταλαβαίνουμε.

Ειδικά αν σκεφτούμε τη φωτογήρανση, το ηλιακό έγκαυμα και την αυξημένη πιθανότητα καρκίνου του δέρματος που προκαλεί η ηλιακή ακτινοβολία, σίγουρα δεν πρέπει να πετάξουμε το αντιηλιακό μας. Η σωστή εφαρμογή του αντιηλιακού μας προστατεύει από τις βλαπτικές επιδράσεις του ηλίου, χωρίς να σημαίνει ότι κινδυνεύουμε να εμφανίσουμε ανεπάρκεια ή έλλειψη βιταμίνης D. Μελέτες έχουν δείξει πως το αντιηλιακό δεν μπλοκάρει την παραγωγή βιταμίνης D, αφού σε μία μελέτη στην οποία ο μισός πληθυσμός χρησιμοποιούσε καθημερινά αντιηλιακό ενώ ο υπόλοιπος μισός μία κρέμα placebo, χωρίς δείκτη προστασίας, δεν υπήρχε στατιστικά σημαντική διαφορά στην βιταμίνη D των ατόμων των δύο πληθυσμών. Μάλιστα μία άλλη μελέτη έδειξε πως τα άτομα που χρησιμοποιούσαν καθημερινά αντιηλιακό διατηρούσαν καλύτερα τα επίπεδα της βιταμίνης D στο φυσιολογικό.

Γιατί τότε, παρόλο που ζούμε σε μία τόσο ηλιόλουστη χώρα, πολλοί εμφανίζουν ανεπάρκεια ή ακόμα και έλλειψη βιταμίνης D;

Ο λόγος δεν είναι σίγουρα το αντηλιακό. Ένας λόγος είναι το σκούρο δέρμα, το οποίο έχει πολλή μελανίνη και δρα ως φίλτρο που εμποδίζει την απορρόφηση της βιταμίνης D. Άλλοι παράγοντες που προδιαθέτουν σε έλλειψη βιταμίνης D είναι η παχυσαρκία, παθήσεις, όπως παθολογικές καταστάσεις του γαστρεντερικού π.χ. κοιλιοκάκη, νόσος Crohn κ.α., η ηπατική ανεπάρκεια που εμποδίζει τον μεταβολισμό της βιταμίνης D στην ενεργή μορφή της και άλλες παθήσεις. Επίσης προδιαθετικός παράγοντας αποτελεί και η ηλικία, καθώς οι ηλικιωμένοι έχουν μικρότερη παραγωγή βιταμίνης D και αυξημένο κίνδυνο ανεπάρκειας.

Σίγουρα στην ανεπάρκεια βιταμίνης συμβάλλει και ο τύπος του επαγγέλματος, καθώς τα άτομα που εργάζονται σε γραφεία έχουν μικρότερη έκθεση στον ήλιο, χωρίς αυτός να είναι ο καταλυτικός παράγοντας αφού όπως είπαμε ερχόμαστε καθημερινά σε επαφή με τον ήλιο χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε, ακόμα και μέσα από το αυτοκίνητό μας, και 15-30 λεπτά στον ήλιο αρκούν για να λάβουμε την βιταμίνη D που χρειαζόμαστε.

Εάν παρόλα αυτά κάποιος εμφανίζει ανεπάρκεια βιταμίνης D, είτε λόγω πάθησης είτε λόγω φαρμάκων που αυξάνουν την κατανάλωση βιταμίνης D, σίγουρα δεν είναι λύση το να εκτίθεται στον ήλιο χωρίς αντιηλιακό. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να αυξήσει την κατανάλωση σε τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνη D όπως ο σολομός, η ρέγγα, ο τόνος, οι σαρδέλες, το συκώτι, το μουρουνέλαιο, ο κρόκος από το αυγό και τα γαλακτοκομικά και αφού διαπιστωθεί η έλλειψη με αιματολογικές εξετάσεις να λάβει συμπλήρωμα διατροφής με βιταμίνη D3 για δύο μήνες και να επαναλάβει τις αιματολογικές. Υπενθυμίζουμε ότι ανεπάρκεια έχουμε όταν τα επίπεδα της 25-υδροξυβιταμίνης D3 στο αίμα είναι μεταξύ των 20-30ng/ml ενώ έλλειψη όταν είναι χαμηλότερα από 20 ng/ml.

Συγγραφή Άρθρου: Κέλλυ Πηγαδιώτη, Φαρμακοποιός @ Pharm24.gr