Κοξάκι: Ολοκληρωμένος Οδηγός για Γονείς

Η λοίμωξη από τον ιό Κοξάκι αποτελεί ένα από τα πιο συνηθισμένα θέματα που απασχολούν τους γονείς μικρών παιδιών. Με τα πρώτα συμπτώματα να προκαλούν συχνά ανησυχία, η κατανόηση της φύσης της ασθένειας, των τρόπων πρόληψης και της σωστής διαχείρισής της είναι ζωτικής σημασίας.

Στον άρθρο μας, θα μάθουμε τα πάντα για το Κοξάκι, με σκοπό να εφοδιαστεί ο κάθε γονέας με τις απαραίτητες γνώσεις για να αντιμετωπίσει τη λοίμωξη με ψυχραιμία και αποτελεσματικότητα.

Τι είναι το Κοξάκι;

Οι ιοί Coxsackie (κοξάκι), σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, ανήκουν στο γένος των εντεροϊών. Αποτελούν συχνό αίτιο ιογενούς λοίμωξης κυρίως της πρώιμης (προσχολικής) παιδικής ηλικίας, ενώ μπορεί να παρατηρηθεί και στους ενήλικες.

Το κοξάκι μπορεί να μεταδοθεί από άτομο σε άτομο, συνήθως λόγω έλλειψης προσωπικής υγιεινής και επαφής με επιφάνειες που έχουν μολυνθεί από περιττώματα, όπου μπορεί να επιβιώσει για αρκετές ημέρες.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι λοιμώξεις από κοξάκι προκαλούν ήπια συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη και υποχωρούν χωρίς θεραπεία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όμως, μπορεί να οδηγήσουν σε πιο σοβαρές λοιμώξεις.

Αιτίες και Επιδημιολογία της Νόσου

Όπως επισημαίνει ο ΕΟΔΥ, η λοίμωξη από τους ιούς Coxsackie είναι αρκετά μεταδοτική και για αυτό παρατηρείται έντονα διασπορά σε σχολικές μονάδες. Ο χρόνος επώασης είναι 3-6 μέρες.

Οι ιοί Coxsackie μεταδίδονται από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω:

• της άμεσης στενής επαφής με σταγονίδια του αναπνευστικού (με το βήχα, το φτάρνισμα, την ομιλία)
• της κοπρανοστοματικής οδού

Μετάδοση μπορεί να συμβεί εξίσου:

• από τη μητέρα στο νεογνό, ενδομητρίως, κατά την περιγεννητική περίοδο ή με το θηλασμό
• μέσω μολυσμένων αντικειμένων, επιφανειών και με την κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων και νερού

Μία νόσος των εντεροϊών, όπως το κοξάκι, τείνει να προσβάλλει άτομα ηλικίας κάτω των 10 ετών, αλλά μπορεί επίσης να προσβάλλει παιδιά οποιασδήποτε ηλικίας και ενήλικες. Εμφανίζεται παγκοσμίως, τόσο σε σποραδική βάση όσο και σε επιδημίες.

Στην Ελλάδα, οι λοιμώξεις από ιούς Coxsackie παρατηρούνται όλο το χρόνο, με έξαρση κρουσμάτων συνήθως κατά τους καλοκαιρινούς και φθινοπωρινούς μήνες, με εντονότερη την εμφάνισή τους σε σχολικές μονάδες.

😷 Στρεπτόκοκκος σε Παιδιά: Συμπτώματα, μετάδοση & πώς αντιμετωπίζεται

Συμπτώματα στα Παιδιά

Το κοξάκι, μπορεί να προκαλέσει μεγάλη ποικιλία συμπτωμάτων. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί πως περίπου τα μισά παιδιά με λοίμωξη δεν παρουσιάζουν συμπτώματα. Μάλιστα, αρκετά παιδιά, μπορεί να αισθανθούν απλά μια αίσθηση ζέστης στο σώμα τους, χωρίς να έχουν κάποιο άλλο σύμπτωμα.

Πώς αναγνωρίζετε τα πρώτα σημάδια

Στην περίπτωση συμπτωματικού φορέα του ιού, μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά κάποιο ή κάποια από τα ακόλουθα συμπτώματα:

• υψηλός πυρετός
• πονοκέφαλος
• μυϊκοί πόνοι
• πονόλαιμος
• δυσφορία στην κοιλιά
• ναυτία

Στα περισσότερα παιδιά, ο πυρετός διαρκεί περίπου 3 ημέρες και στη συνέχεια υποχωρεί αμέσως.

Συμπτώματα που απαιτούν άμεση προσοχή

Εκτός των παραπάνω συμπτωμάτων, οι ιοί Coxsackie (κοξάκι) μπορούν να προκαλέσουν συμπτώματα που επηρεάζουν διάφορα μέρη του σώματος, όπως:

• Η νόσος των χεριών, των ποδιών και του στόματος. Σε αυτή την περίπτωση, επηρεάζονται διάφορα μέρη του σώματος, με αιφνίδια εξανθήματα και φουσκάλες να εμφανίζονται στο λαιμό, τη γλώσσα, τα ούλα, τον ουρανίσκο, το εσωτερικό των μάγουλων, τις παλάμες των χεριών και τα πέλματα των ποδιών.
• Η ερπητική κυνάγχη. Λοίμωξη του λαιμού που προκαλεί φουσκάλες με κόκκινους δακτυλίους και έλκη στις αμυγδαλές και στο πίσω μέρος του ουρανίσκου.
• Η αιμορραγική επιπεφυκίτιδα. Λοίμωξη που προσβάλλει το λευκό μέρος των ματιών ή πιο σωστά τον επιπεφυκότα. Συνήθως ξεκινά ως πόνος στα μάτια, που συνοδεύεται γρήγορα από κόκκινα, υγρά μάτια με πρήξιμο, ευαισθησία στο φως και θολή όραση.

🤒 Υψηλός πυρετός σε παιδί: Πότε είναι ανησυχητικός; 

Διάρκεια και Φάσεις

Από τη στιγμή που θα έρθει το παιδί σε επαφή με τον ιό, τα συμπτώματα εμφανίζονται σε περίπου 3-6 μέρες, στην περίπτωση που εκδηλωθούν. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο πυρετός διαρκεί 2-3 μέρες. Οι πληγές διαρκούν λίγο παραπάνω, γύρω στις 7 ημέρες. Τα εξανθήματα στα χέρια και στα πόδια, όμως, εξασθενούν γύρω στις 10 μέρες. Μάλιστα, ξεφλουδίζουν προτού υποχωρήσουν.

Τι να περιμένετε κατά τη διάρκεια της ασθένειας

Συνήθως, κατά την περίοδο επώασης, που διαρκεί 1-2 μέρες, συνοδεύεται από συμπτώματα όπως κόπωση, πυρετός, μειωμένη όρεξη, πονόλαιμο και βήχα. Έπειτα, μετά την εκδήλωση των πρώτων συμπτωμάτων, εμφανίζονται μικρές φουσκάλες σε διάφορα μέρη στο σώμα, όπου και εξελίσσονται.

Το σύνολο των συμπτωμάτων έχει διάρκεια κατά προσέγγιση 7-10 μέρες, όπου και ο ασθενής αναρρώνει πλήρως. Εδώ, να σημειώσουμε πως το άτομο που φέρει τον ιό είναι πιο μεταδοτικό για περίπου 1 εβδομάδα μετά την έναρξη των συμπτωμάτων, αλλά, επειδή ο ιός μπορεί να αποβάλλεται από το μολυσμένο άτομο μερικές φορές για εβδομάδες μετά την υποχώρηση των συμπτωμάτων, το άτομο μπορεί να είναι ήπια μεταδοτικό για αρκετές εβδομάδες.

🤧 Σταφυλόκοκκος σε Παιδιά: Συμπτώματα, Διάρκεια & Αντιμετώπιση 

Διαχείριση στο Σπίτι

Στην περίπτωση που το παιδί νοσήσει από κοξάκι, όπως σημειώνει ο ΕΟΔΥ, θα πρέπει οι γονείς να φροντίσουν τη διακοπή της εξάπλωσης του ιού και προστασία του παιδιού. Γι’ αυτό, είναι σημαντικό να μην επιστρέψει στη σχολική μονάδα του μέχρι την ολοκλήρωση 24 ωρών από την υποχώρηση του πυρετού (χωρίς τη χρήση αντιπυρετικών) και την ύφεση των λοιπών συμπτωμάτων του. Επίσης, θα πρέπει να ακολουθούνται οι οδηγίες του παιδιάτρου του παιδιού.

Θεραπείες και φροντίδα στο σπίτι

Αρχικά, να σημειωθεί πως δεν υπάρχει ειδική θεραπεία που να αντιμετωπίζει τους coxsackievirus καθαυτούς, καθώς η πλειονότητα των περιπτώσεων είναι αυτοϊάσιμη. Συνήθως, συστήνεται η λήψη αντιπυρετικών και αναλγητικών σκευασμάτων, όταν κρίνεται απαραίτητο.

Ένα παιδί που έχει πυρετό χωρίς άλλα συμπτώματα θα πρέπει να ξεκουράζεται στο κρεβάτι ή να παίζει ήσυχα σε εσωτερικούς χώρους. Προσφέρετε άφθονα υγρά για να αποφύγετε την αφυδάτωση.

Πότε να απευθυνθείτε σε ιατρό

Θα πρέπει να επικοινωνήσετε άμεσα με έναν γιατρό στην περίπτωση που το παιδί σας εμφανίσει κάποιο ή κάποια από τα ακόλουθα σημάδια ή συμπτώματα:

• Πυρετός υψηλότερος από 38°C για βρέφη κάτω των 6 μηνών και υψηλότερος από 38,8°C για παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας
• Δυσκολία στη σίτιση
• Εμετός
• Διάρροια
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Σπασμοί
• Ασυνήθιστη υπνηλία
• Πόνος στο στήθος ή την κοιλιά
• Έντονες πληγές στο δέρμα ή στο στόμα
• Έντονος πονόλαιμος
• Έντονος πονοκέφαλος, που συνοδεύεται με εμετό, σύγχυση ή ασυνήθιστη υπνηλία
• Δυσκαμψία στον αυχένα
• Κόκκινα, πρησμένα και υγρά μάτια
• Πόνος στον έναν ή και στους δύο όρχεις, για τα αγόρια

Πρόληψη

Καθώς ο ιός κοξάκι είναι αρκετά μεταδοτικός, η σημασία της πρόληψης είναι μείζονος σημασίας για τα παιδιά, αλλά κυρίως για τους γονείς.

Στρατηγικές πρόληψης και υγιεινής

Για την πρόληψη της διασποράς του ιού συστήνονται τα παρακάτω από τον ΕΟΔΥ:

• Τακτικό και σχολαστικό πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό, ιδίως πριν το φαγητό και μετά από κάθε επίσκεψη στην τουαλέτα.
• Τακτικό πλύσιμο των χεριών μετά από κάθε αλλαγή πάνας στο παιδί, μετά από επαφή μολυσμένων από εκκρίσεις αναπνευστικού ή κόπρανα, αντικειμένων και επιφανειών και πριν την παρασκευή γεύματος.
• Κάλυψη της μύτης και του στόματος κατά τον βήχα και το φτάρνισμα. Χρήση χαρτομάντιλου, απόρριψή του και πλύσιμο των χεριών.
• Αποφυγή άμεσης επαφής και κοινής χρήσης προσωπικών αντικειμένων (σκεύη φαγητού, ποτήρια, πετσέτες κλπ) για αρκετές εβδομάδες μετά τη λοίμωξη.
• Καλός αερισμός όλων των χώρων, επιμελής, καθημερινός καθαρισμός και απολύμανση των επιφανειών, ιδιαίτερα αυτών που αγγίζονται συχνά, των αντικειμένων και παιχνιδιών και του χώρου της τουαλέτας.
• Πλύσιμο των μολυσμένων ρούχων, κλινοσκεπασμάτων και πετσετών σε υψηλή θερμοκρασία.
• Ενημέρωση της σχολικής μονάδας του παιδιού για τη νόσησή του από ιό κοξάκι.

Συχνές Ερωτήσεις