Κρεατινίνη: Τι Πρέπει να Γνωρίζετε

Η κρεατινίνη αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους βιοδείκτες που χρησιμοποιούνται στην ιατρική για την αξιολόγηση της νεφρικής λειτουργίας. Η κατανόηση των επιπέδων της κρεατινίνης και η ερμηνεία τους, αποτελούν βασικά στοιχεία για την παρακολούθηση της υγείας των νεφρών και την έγκαιρη διάγνωση πιθανών προβλημάτων.

Στο άρθρο μας, θα εξετάσουμε αναλυτικά τι είναι η κρεατινίνη, πώς παράγεται, ποιες είναι οι φυσιολογικές της τιμές, ποιες εξετάσεις απαιτούνται για τα ποσοστά της αλλά και φυσικούς τρόπους για τη μείωση της υψηλής κρεατινίνης.

Τι είναι η κρεατινίνη;

Η κρεατινίνη είναι μια αζωτούχος ένωση που παράγεται από τους μύες. Όσους περισσότερους μύες έχει ένας άνθρωπος, τόσο περισσότερη κρεατινίνη παράγει το σώμα. Είναι μια ουσία που δεν έχει κάποια ιδιαίτερη χρησιμότητα και συνήθως φιλτράρεται από τους νεφρούς και αποβάλλεται μέσω των ούρων.

Πώς παράγεται η κρεατινίνη;

Η κρεατινίνη παράγεται κατά τη διάσπαση της φωσφορικής κρεατίνης των σκελετικών μυών και αποβάλλεται από τον οργανισμό μας από τα νεφρά.

Διαγνωστικές εξετάσεις για κρεατινίνη

Οι διαγνωστικές εξετάσεις ή πιο απλά τεστ κρεατινίνης, είναι μείζονος σημασίας για την ενημέρωση για τη λειτουργία των νεφρών. Το τεστ κρεατινίνης περιλαμβάνει κατά κύριο λόγο εξετάσεις αίματος, όπως και εξετάσεις ούρων ή μέτρηση του αζώτου ουρίας αίματος.

Εξέταση Αίματος

Μέσω μιας εξέτασης αίματος, θα ληφθεί το απαραίτητο δείγμα. Ως προς την προετοιμασία πριν την εξέταση, θα σας ενημερώσει ο ιατρικός σας πάροχος. Μπορεί να χρειαστεί νηστεία από το κρέας για μερικές ώρες ή ολική αποχή από κατανάλωση φαγητού ή ποτού για ένα χρονικό διάστημα.

Αυτή η εξέταση αίματος θα συγκρίνει τα επίπεδα κρεατινίνης στο αίμα σας σε σχέση με τα φυσιολογικά επίπεδα, έτσι ώστε να διαπιστωθεί η καλή η μη λειτουργία των νεφρών σας. Μετά το τεστ κρεατινίνης δεν υπάρχει κάποια οδηγία που θα πρέπει να ακολουθήσετε.

Εξέταση Ούρων

Εκτός της εξέτασης αίματος, μπορεί να χρειαστεί να παρέχετε όλα τα ούρα που βγάζετε μέσα σε 24 ώρες. Αυτό συμβαίνει επειδή τα επίπεδα κρεατινίνης ποικίλλουν κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Ουρία Αίματος

Η μέτρηση του αζώτου ουρίας αίματος ή της ουρίας αίματος πιο απλά, αποτελεί μια εξίσου δημοφιλή εξέταση για την αξιολόγηση της λειτουργίας των νεφρών. Στην Αμερική είναι πιο συνηθισμένη η μέτρηση του αζώτου ουρίας ενώ στην Ευρώπη και την Ελλάδα η μέτρηση της ουρίας. Ωστόσο, στην πράξη, πρόκειται για την ίδια εξέταση.

Το άζωτο ουρίας αίματος και η ουρία αίματος συνδέονται με την εξής μαθηματική σχέση: Άζωτο Ουρίας Αίματος (mg/dL) = Ουρία Αίματος (mg/dL) / 2.1428

Φυσιολογικά επίπεδα κρεατινίνης

Τα φυσιολογικά επίπεδα κρεατινίνης εξαρτώνται από το πόση μυϊκή μάζα έχει ένας άνθρωπος. Επιπλέον, τα φυσιολογικά επίπεδα κρεατινίνης είναι σαφώς υψηλότερα από αυτά της γυναίκας.

Τα παιδιά έχουν χαμηλότερα επίπεδα από τους άνδρες και τις γυναίκες. Επίσης, η κρεατινίνη μετράται σε χιλιοστόγραμμα ανά δεκατόλιτρο (mg/dL). Ακολουθούν οι κανονικές τιμές ανά φύλο:

• 0,7 έως 1,3 mg/dL για ενήλικες άνδρες
• 0,5 έως 1,1 mg/dL για ενήλικες γυναίκες

Σε ποιες τιμές κρεατινίνης πρέπει να κάνουμε αιμοκάθαρση;

Τα υψηλά επίπεδα κρεατινίνης, στην πλειονότητά τους, αποτελούν ένδειξη μειωμένης νεφρικής λειτουργίας και σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτούν αιμοκάθαρση.

Ωστόσο, ο ρυθμός σπειραματικής διήθησης (GFR) αποτελεί την τιμή, από την οποία εξετάζεται ο βαθμός στον οποίο οι νεφροί διηθούν τις απόβλητες ουσίες από το αίμα. Παράλληλα, συμβάλλει και στον εντοπισμό οποιασδήποτε βλάβης των νεφρών.

Για τον υπολογισμό του GFR, προσμετρώνται τα παρακάτω:

• Επίπεδα κρεατινίνης στο αίμα
• Ηλικία
• Φύλο
• Φυλή

Υψηλότερες τιμές GFR υποδηλώνουν καλύτερη νεφρική λειτουργία, ενώ χαμηλότερες τιμές συνδέονται με μειωμένη νεφρική λειτουργία. Και στις 2 περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί αιμοκάθαρση, αλλά για να ληφθεί αυτή η απόφαση, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το ιστορικό του ασθενούς, τα επίπεδα της κρεατινίνης, ο GFR και τα συμπτώματα που έχει.

Σε γενικές γραμμές, χωρίς όμως να είναι δεδομένο, ασθενείς με GFR μικρότερο από 15 ml/min/1,73 m² βρίσκονται στο τελικό στάδιο χρόνιας νεφρικής νόσου και θα χρειαστούν κάποιου είδους υποκατάσταση της νεφρικής τους λειτουργίας, όπως είναι η αιμοκάθαρση.

Αιτίες υψηλής κρεατινίνης

Τα υψηλά επίπεδα κρεατινίνης συνήθως υποδηλώνουν ότι τα νεφρά δε λειτουργούν όπως θα έπρεπε. Οι πιθανές αιτίες αυτής της δυσλειτουργίας περιλαμβάνουν κυρίως προβλήματα και ασθένειες που αφορούν τα νεφρά αλλά και παράγοντες όπως η εγκυμοσύνη και ο διαβήτης.

Παθήσεις των Νεφρών

Τα υψηλά ποσοστά σε κρετινίνη μπορεί να υποδηλώνουν προβλήματα με τα νεφρά, όπως:

• Μόλυνση των νεφρών
• Σπειραματονεφρίτιδα, φλεγμονή των δομών των νεφρών που φιλτράρουν το αίμα
• Πέτρες στα νεφρά που αποφράσσουν το ουροποιητικό σύστημα
• Νεφρική ανεπάρκεια

Άλλες Καταστάσεις

Εκτός από τη νεφρική λειτουργία, διάφοροι άλλοι παράγοντες μπορούν να αυξήσουν προσωρινά τα επίπεδα κρεατινίνης πάνω από το φυσιολογικό. Σε αυτούς περιλαμβάνονται:

• Αφυδάτωση
• Κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων πρωτεΐνης
• Άσκηση υψηλής έντασης
• Διαβήτης
• Υψηλή αρτηριακή πίεση
• Καρδιακές παθήσεις
• Ορισμένα φάρμακα

Αντιμετώπιση υψηλής κρεατινίνης

Για την αντιμετώπιση της υψηλής κρεατινίνης, θα πρέπει πρώτα να απευθυνθείτε στον προσωπικό σας ιατρό, έτσι ώστε να σας κατευθύνει κατάλληλα για τη μείωση των ποσοστών της. Παρακάτω, θα δείτε πως μπορείτε να μειώσετε την κρεατινίνη με εύκολες πρακτικές, όπως την αποφυγή ορισμένων τροφών, συμπληρωμάτων και υιοθέτηση υγιεινών συνηθειών:

• Μη λαμβάνετε συμπληρώματα κρεατίνης
• Μειώστε τα επίπεδα πρόσληψης πρωτεΐνης, καθώς η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων μπορεί να οδηγήσει σε υψηλές ποσότητες κρεατινίνης
• Να καταναλώνετε περισσότερες φυτικές ίνες
• Να καταναλώνετε υγρά στον βαθμό που δε θα προκληθεί αφυδάτωση
• Μειώστε την πρόσληψη σε αλάτι
• Αποφύγετε το κάπνισμα
• Μειώστε την κατανάλωση αλκοόλ
• Αποφύγετε τη χρήση μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων, όπως τα αντιφλεγμονώδη, καθώς μπορεί να είναι επιβλαβή για την υγεία των νεφρών

Όπως προκύπτει από τα παραπάνω, η υψηλή κρεατινίνη είναι αποτέλεσμα, κατά κύριο λόγο, ορισμένων παραγόντων ή καταστάσεων του τρόπου ζωής. Εάν ο επαγγελματίας υγείας σας διαπιστώσει ότι τα επίπεδα κρεατινίνης σας είναι υψηλά, αλλαγές στα επίπεδα δραστηριότητας και στις συνήθειες διατροφής, κατανάλωσης και λήψης συμπληρωμάτων μπορούν να βοηθήσουν στη μείωσή τους.

Συχνές Ερωτήσεις για την κρεατινίνη