Λοίμωξη Αναπνευστικού: Αίτια, Συμπτώματα & Θεραπεία

Οι λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος αποτελούν μία από τις πιο δημοφιλείς κατηγορίες νοσημάτων για τον άνθρωπο. Δε θα πρέπει να ξεχνάμε, εξάλλου, πως ο Covid-19 αποτελεί μια τέτοιου είδους λοίμωξη.

Βήχας, πυρετός και δυσκολία στην αναπνοή αποτελούν μερικά από τα κύρια συμπτώματα μιας λοίμωξης του αναπνευστικού. Φτάνουν όμως αυτά για να γνωρίζουμε ότι χρειάζεται για τη λοίμωξη αναπνευστικού;

Παρακάτω, θα μάθουμε περισσότερα για τη λοίμωξη αναπνευστικού, τις βασικές αιτίες που τη συνοδεύουν, τις διαγνωστικές μεθόδους αλλά και τρόπους αντιμετώπισης με φυσικό τρόπο.

Τι Είναι η Λοίμωξη Αναπνευστικού;

Ως λοίμωξη της αναπνευστικής οδού ορίζουμε κάθε μολυσματική ασθένεια της ανώτερης ή κατώτερης αναπνευστικής οδού. Η λοίμωξη αναπνευστικού διαχωρίζεται σε λοιμώξεις της ανώτερης και κατώτερης αναπνευστικής οδού, όπως θα δούμε και παρακάτω:

1. Λοιμώξεις της ανώτερης αναπνευστικής οδού: Οι λοιμώξεις της ανώτερης αναπνευστικής οδού περιλαμβάνουν το κοινό κρυολόγημα, τη λαρυγγίτιδα, τη φαρυγγίτιδα, την οξεία ρινίτιδα, την οξεία ιγμορίτιδα και την οξεία μέση ωτίτιδα.
2. Λοιμώξεις της κατώτερης αναπνευστικής οδού: Οι λοιμώξεις της κατώτερης αναπνευστικής οδού περιλαμβάνουν την οξεία βρογχίτιδα, τη γρίπη, τη βρογχιολίτιδα, την πνευμονία, την τραχειίτιδα και τον κοκκύτη.

Οι περισσότερες λοιμώξεις του αναπνευστικού βελτιώνονται χωρίς θεραπεία, αλλά μερικές φορές μπορεί να χρειαστεί να επισκεφτείτε τον γιατρό σας και να λάβετε αγωγή με αντιβιοτικά.

Πόσο διαρκεί η λοίμωξη αναπνευστικού;

Οι λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συνήθως διαρκούν μία έως δύο εβδομάδες, ενώ τις περισσότερες φορές υποχωρούν από μόνες τους. Όσον αφορά τις λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικών συστήματος, η διάρκεια τους είναι λιγότερο από 2 εβδομάδες.

Σε κάθε περίπτωση, οι παραπάνω πληροφορίες είναι ενδεικτικές, καθώς η σοβαρότητα της λοίμωξης και το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς μεταβάλλουν τη χρονική διάρκεια μιας λοίμωξης.

Λοίμωξη του αναπνευστικού: είναι μεταδοτική;

Αρκετοί άνθρωποι αναρωτιούνται για το αν «η λοίμωξη του αναπνευστικού κολλάει». Ωστόσο, είναι μια γενική ερώτηση, καθώς η μετάδοση ή μη μιας λοίμωξης εξαρτάται από την αιτία πρόκλησης. Για παράδειγμα, στις πνευμονίες, δεν υπάρχει φόβος μετάδοσης του μικροβίου, παρά μόνο σε ειδικές λοιμώξεις όπως είναι η φυματίωση. Στον αντίποδα, η λοίμωξη που προκαλείται από την εποχική γρίπη, είναι μεταδοτική.

Κύρια Αίτια της Λοίμωξης Αναπνευστικού

Τα αίτια πρόκλησης μιας λοίμωξης του αναπνευστικού πηγάζουν από το παθογόνο που προσβάλλει τον οργανισμό, όπως: ιοί, βακτήρια ή μύκητες.

Ιοί

Τα ιογενή παθογόνα αποτελούν την πιο κοινή αιτία αναπνευστικής λοίμωξης. Στους αιτιολογικούς παράγοντες περιλαμβάνονται:

• Αδενοϊοί
• Κορονοϊός SARS-CoV-2
• Άλλοι, κοινοί ανθρώπινοι κορονοϊοί, όπως οι τύποι 229E, NL63, OC43 και HKU1
• Ανθρώπινος μεταπνευμονοϊός
• Ιός της γρίπης
• Ιλαρά
• Επιδημική παρωτίτιδα
• Ιός της Παραϊνφλουένζας (Παραγρίπης Ιοί 1, 2 & 3)
• Αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV)
• Ρινοϊοί
• Ιός της γρίπης των πτηνών

Βακτήρια

Τα βακτηριακά αίτια των λοιμώξεων του αναπνευστικού περιλαμβάνουν τα παρακάτω βακτήρια:

• Bordetella pertussis (κοκκύτης)
• Chlamydophila pneumoniae (χλαμύδια πνευμονίας)
• Corynebacterium diphtheriae (διφθερίτιδα)
• Haemophilus influenzae (μηνιγγίτιδα και ωτίτιδες)
• Mycoplasma pneumoniae (τραχειοβρογχίτιδα και πρωτοπαθή άτυπη πνευμονία)
• Streptococcus pneumoniae (πνευμονία)
• Coxiella burnetii και Legionella pneumophila (κρούσματα και σποραδικά περιστατικά αναπνευστικής νόσου)

Μύκητες

Τα μυκητιασικά παθογόνα σχετίζονται συνήθως με τα ταξίδια και περιλαμβάνουν τους παρακάτω μύκητες:

• Blastomyces dermatitidis (σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσφορίας)
• Coccidioides spp. (μυκητιασική λοίμωξη πνευμόνων)
• Cryptococcus gattii (κρυπτοκοκκική μηνιγγίτιδα)
• Histoplasma capsulatum (ιστοπλάσμωση)
• Paracoccidioides spp. (κοκκιωματωδείς βλάβες στους πνεύμονες)

Συμπτώματα της Λοίμωξης Αναπνευστικού

Τα συμπτώματα της λοίμωξης αναπνευστικού περιλαμβάνουν κοινά συμπτώματα που γνωρίζουμε όλοι, όπως: φτέρνισμα, καταρροή, πονόλαιμος, πονοκέφαλος, μυϊκοί πόνοι, δύσπνοια, πυρετός και γενικό αίσθημα αδιαθεσίας.

Δε θα πρέπει να ξεχνάμε, όμως, πως η κάθε λοίμωξη περιλαμβάνει διαφορετικά συμπτώματα και σε διαφορετική ένταση εκδήλωσης.

Βήχας

Ο βήχας αποτελεί ένα βασικό σύμπτωμα της πλειονότητας των λοιμώξεων του αναπνευστικού. Συνήθως, παρουσιάζεται λόγω της προσπάθειας του οργανισμού αποβολής των παθογόνων και της βλέννας που συσσωρεύεται στις αναπνευστικές οδούς.

Βρογχίτιδα, βρογχιολίτιδα σε βρέφη, πνευμονία και Covid-19 αποτελούν ορισμένες από τις λοιμώξεις που συνήθως συνοδεύονται από το συγκεκριμένο σύμπτωμα.

Πυρετός

Ο πυρετός αποτελεί ένα σύμπτωμα που δε συναντάται πάντοτε στις κοινές λοιμώξεις του αναπνευστικού. Συνήθως, μπορεί να εμφανιστεί από την επιδείνωση της κλινικής εικόνας του ασθενή. Εντός 2-3 ημερών υποχωρεί ο πυρετός, με ή χωρίς αντιπυρετικά. Πυρετό συναντάμε αρκετά συχνά σε λοιμώξεις όπως η γρίπη, ο Covid-19 κι η πνευμονία.

Δυσκολία στην Αναπνοή

Άλλο ένα σύνηθες σύμπτωμα λοιμώξεων του αναπνευστικού είναι και η δυσκολία στην αναπνοή. Αρκετοί ασθενείς βιώνουν μια αίσθηση σφιξίματος του στήθους, που συνοδεύεται από δύσπνοια και συριγμό.

Διάγνωση και Εξετάσεις

Αρχικά, για τη διάγνωση, ο ιατρός θα χρειαστεί να εξετάσει το ιστορικό του ασθενούς, καθώς η ύπαρξη κάποιου υποκείμενου νοσήματος ή κατάστασης υγείας (π.χ. άσθμα), επηρεάζει την προτεινόμενη θεραπεία.

Εν συνεχεία, μπορεί να πραγματοποιηθεί εξέταση για τα επίπεδα κορεσμού του οξυγόνου στο αίμα με ένα οξύμετρο. Παράλληλα, ο γιατρός θα πραγματοποιήσει εξέταση της αναπνοής, όπως θα κάνει και έλεγχο για υγρό στους πνεύμονες. Μπορεί, επίσης, να ελέγξει τη μύτη, τον λαιμό και τα αυτιά του ασθενούς, για να δει την κατάστασή τους.

Εάν ο γιατρός σας πιστεύει ότι η λοίμωξη βρίσκεται στην κατώτερη αναπνευστική οδό, μπορεί να χρειαστεί ακτινογραφία ή αξονική τομογραφία για να ελεγχθεί η κατάσταση των πνευμόνων.

Τέλος, ο γιατρός μπορεί να λάβει ένα επίχρισμα από τη μύτη ή το στόμα για να ελέγξει τον τύπο του ιού ή των βακτηρίων που προκαλούν τη λοίμωξη.

Θεραπευτικές Μέθοδοι

Για την αντιμετώπιση των διαφόρων λοιμώξεων του αναπνευστικού, απαιτείται η σωστή και έγκαιρη διάγνωση του παθογόνου που προκάλεσε την ασθένεια. Εν συνεχεία, έπειτα από συνεννόηση με τον προσωπικό σας ιατρό, μπορείτε να αξιοποιήσετε διάφορες θεραπευτικές μεθόδους, είτε με φάρμακα, είτε με βότανα, για την αντιμετώπιση της λοίμωξης.

Φαρμακευτική Αγωγή

Για την ανακούφιση συμπτωμάτων όπως ρινική συμφόρηση και βήχα, μπορείτε να λάβετε αποσυμφορητικά και ρινικά σπρέι, όπως και σιρόπια για τον βήχα.

Για τον πυρετό, σκευάσματα με ουσίες όπως παρακεταμόλη και ιβουπροφαίνη, συμβάλλουν στην ανακούφιση του συμπτώματος. Εάν κριθεί σκόπιμο από τον ιατρό, μπορεί να γίνει και λήψη αντιβιοτικών σκευασμάτων. Εάν αναρωτιέστε για το ποια αντιβίωση είναι η κατάλληλη για λοίμωξη του αναπνευστικού, θα την ανακαλύψετε αφού διαπιστωθεί η αιτία της λοίμωξης από τον ιατρό, οποίος θα σας προτείνει εν συνεχεία και το κατάλληλο σκεύασμα.

Φυσικές Θεραπείες και Βότανα

Σε αρκετές περιπτώσεις, οι λοιμώξεις του αναπνευστικού μπορούν να υποχωρήσουν εντός ολίγων ημερών ή εβδομάδων, με φυσικούς τρόπους. Παρακάτω, θα δούμε μερικές χρήσιμες συμβουλές για την αντιμετώπιση μιας λοίμωξης με φυσικό τρόπο:

• Επαρκής ξεκούραση και ύπνος
• Κατανάλωση μεγάλης ποσότητας καθαρών υγρών (νερό και χυμοί) για διευκόλυνση αποβολής της βλέννας από τον οργανισμό
• Κατανάλωση ζεστών ροφημάτων όπως τσάι και χαμομήλι
• Δοκιμάστε γαργάρες με ζεστό αλμυρό νερό εάν έχετε πονόλαιμο (όχι τα παιδιά)
• Ανασηκώστε το κεφάλι σας λίγο πιο ψηλά ενώ κοιμάστε, χρησιμοποιώντας επιπλέον μαξιλάρια για να διευκολύνετε την αναπνοή και να καθαρίσετε το στήθος σας από τη βλέννα
• Διακόψτε το κάπνισμα ή την παραμονή σε χώρους με καπνό
• Αποφύγετε τα πολύ θερμά ή παγωμένη μέρη
• Αύξηση της θερμοκρασίας στους εσωτερικούς χώρους

Παράλληλα, υπάρχουν διάφορα βότανα τα οποία μπορούν να προσφέρουν σημαντική ανακούφιση από τα συμπτώματα των λοιμώξεων του αναπνευστικού, βελτιώνοντας μάλιστα την κλινική εικόνα του ασθενούς. Ορισμένα από τα πιο δημοφιλή που μπορείτε να βρείτε, βρίσκονται παρακάτω:

• Συμπληρώματα με εχινάκεια
• Σκόρδο, ειδικά ωμό
• Μέλι, ειδικά σε ζεστό τσάι
• Πράσινο τσάι
• Ρίζα τζίντζερ με διάφορα ζεστά ροφήματα
• Αιθέρια έλαια  ευκαλύπτου και μέντας

Πρόληψη της Λοίμωξης Αναπνευστικού

Η πρόληψη για την αποφυγή λοιμώξεων του αναπνευστικού περιλαμβάνει καθημερινές πρακτικές υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής. Πιο αναλυτικά:

• Να πλένετε τακτικά τα χέρια σας, ειδικά όταν βρίσκεστε εκτός σπιτιού
• Φτερνίζεστε πάντα στο μπράτσο σας ή σε ένα χαρτομάντιλο προς αποφυγή μετάδοσης των παθογόνων
• Φοράτε μάσκα προστασίας όταν βρίσκεστε σε μέρη με υψηλό συγχρωτισμό
• Αποφύγετε να αγγίζετε το πρόσωπό σας, ιδιαιτέρως τα μάτια και το στόμα σας
• Αποφύγετε το κάπνισμα ή μέρη με καπνό
• Υιοθετήστε μια ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή, πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, που θα αποτελείται κατά βάση από αντιοξειδωτικά (κυρίως βιταμίνη C), που ενισχύουν το ανοσοποιητικό

Τέλος, ο ρόλος του εμβολιασμού είναι πολύ σημαντικός για την πρόληψη διαφόρων λοιμώξεων του αναπνευστικού, όπως η πνευμονία, ο Covid-19 και η γρίπη.

Πότε να Επισκεφτείτε τον Γιατρό

Εάν θεωρείτε ότι έχετε κάποια λοίμωξη του αναπνευστικού, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας άμεσα στις παρακάτω περιπτώσεις:

• Αισθάνεστε έντονη αδιαθεσία ή τα συμπτώματά σας χειροτερεύουν
• Παράγετε βλέννα με αίμα ή παρατηρήσετε αιμόπτυση
• Ο βήχας διαρκεί πάνω από 3 εβδομάδες
• Είστε έγκυος
• Είστε 65+ ετών
• Έχετε εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
• Έχετε μια μακροχρόνια πάθηση υγείας (π.χ. παθήσεις της καρδιάς, των πνευμόνων ή των νεφρών)

Συνοψίζοντας, παρατηρούμε πως οι λοιμώξεις του αναπνευστικού είναι πολλές και έχουν διαφορετική προέλευση (ιοί, βακτήρια και μύκητες). Τα συμπτώματα που τις συνοδεύουν είναι κατά βάση όμοια, όπως βήχας, δυσκολία στην αναπνοή και πυρετός. Παρόλα αυτά, η έγκαιρη και σωστή διάγνωση της αιτίας μιας λοίμωξης του αναπνευστικού είναι μείζονος σημασίας, για στοχευμένη θεραπεία.

Σε κάθε περίπτωση, αν παρατηρήσετε κάποια από τα σημάδια και συμπτώματα μιας λοίμωξης του αναπνευστικού, επικοινωνήστε με έναν γιατρό.