Μάραθος: Ιδιότητες & Παρενέργειες του Βοτάνου 

Ο μάραθος επωφελείται από το γεγονός ότι είναι ταυτόχρονα λαχανικό και βότανο, με πλούσιες ιδιότητες για τον ανθρώπινο οργανισμό. Οι περισσότεροι, γνωρίζουν μόνο τις αρωματικές ιδιότητες του μάραθου στα φαγητά, που αποτελεί μόνο ένα μικρό μέρος της συνολικής πληροφορίας για το φυτό.

Στο άρθρο μας θα μάθουμε για τον μάραθο, τη θρεπτική του αξία, τα οφέλη του για τον ανθρώπινο οργανισμό αλλά και πιθανές παρενέργειες από την κατανάλωση του.

Τι Είναι ο Μάραθος;

Ο μάραθος (Foeniculum vulgare) είναι ένα αρωματικό φυτό – βότανο που ανήκει στην οικογένεια των Σκιαδανθών (Apiaceae). Είναι γνωστός για τα πράσινα φύλλα και τους κίτρινους σπόρους του. Έχει γλυκιά, ελαφρώς πικάντικη γεύση, παρόμοια με αυτή του γλυκάνισου και χρησιμοποιείται ευρέως τόσο στη μαγειρική όσο και στην παραδοσιακή ιατρική.

Ο μάραθος είναι πλούσιος σε θρεπτικά συστατικά, όπως βιταμίνες και μέταλλα, τα οποία προσφέρουν πολλαπλά οφέλη για την υγεία. Τα μέρη που χρησιμοποιούνται συνήθως είναι οι σπόροι, τα φύλλα και η ρίζα.

Πότε μαζεύω μάραθο;

Εάν αναρωτιέστε για το πότε πρέπει να μαζέψετε μάραθο, η συγκομιδή του πραγματοποιείται συνήθως 1,5 μήνα μετά τη μεταφύτευση και περίπου 3 μήνες μετά τη σπορά, όταν το φυτό έχει φτάσει σε ύψος περίπου 50cm. Για τη σωστή συγκομιδή του, κόβετε τους μικρούς βλαστούς με τα φύλλα του, σε απόσταση περίπου 5cm από το χώμα, έτσι ώστε να προσφέρει ξανά τη δυνατότητα συγκομιδής.

Ιστορική Αναδρομή και Παραδοσιακή Χρήση

Η χρήση του μάραθου έχει ιστορία χιλιάδων ετών. Καταγράφηκε για πρώτη φορά στην Αρχαία Αίγυπτο και την Αρχαία Ελλάδα, όπου χρησιμοποιούνταν ως φάρμακο για ποικίλες παθήσεις, όπως πεπτικά προβλήματα και ορμονικές ανισορροπίες.

Στη Ρωμαϊκή εποχή, ο μάραθος θεωρούνταν σύμβολο δύναμης και ενέργειας, ενώ στη Μεσαιωνική Ευρώπη χρησιμοποιούνταν για την καταπολέμηση των κακών πνευμάτων. Στην Ινδία, οι σπόροι του μάραθου μασιούνται παραδοσιακά μετά τα γεύματα για να φρεσκάρουν την αναπνοή και να βελτιώσουν την πέψη.

Θρεπτική Αξία του Μάραθου

Ο μάραθος αποτελεί εξαιρετικά θρεπτικό βότανο και περιέχει πολλά απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Πιο συγκεκριμένα, είναι πλούσιος σε:

• φυτικές ίνες
• βιταμίνη C
• κάλιο
• ασβέστιο
• μαγνήσιο
• μικροποσότητες βιταμινών του συμπλέγματος Β

Ένα φλιτζάνι (87 γραμμάρια) μαραθόριζας περιέχει περίπου 27 θερμίδες, 2,7 γραμμάρια φυτικών ινών και καλύπτει περίπου το 20% της ημερήσιας συνιστώμενης δόσης βιταμίνης C. Η υψηλή περιεκτικότητα του σε αντιοξειδωτικά, όπως η κουερσετίνη και η ρουτίνη, προστατεύει τα κύτταρα από το οξειδωτικό στρες.

Θεραπευτικές Ιδιότητες του Μάραθου

Ο μάραθος προσφέρει πολλαπλές θεραπευτικές ιδιότητες που οφείλονται στα θρεπτικά του συστατικά. Ακολουθούν ορισμένες από τις σημαντικότερες ιδιότητές του.

Αντιοξειδωτικές Ιδιότητες

Ο μάραθος περιέχει σημαντικά αντιοξειδωτικά στοιχεία που βοηθούν στην προστασία των κυττάρων από βλάβες που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες. Η βιταμίνη C, η κουερσετίνη και η ρουτίνη, που βρίσκονται στον μάραθο, συμβάλλουν στη μείωση του οξειδωτικού στρες και στη βελτίωση της υγείας του ανοσοποιητικού συστήματος. Τα αντιοξειδωτικά στοιχεία του ενισχύουν την άμυνα του οργανισμού και μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης χρόνιων παθήσεων, όπως οι καρδιοπάθειες και κάποια είδη καρκίνου.

Αντιφλεγμονώδεις Ιδιότητες

Τα ενεργά συστατικά του μάραθου, όπως οι πολυφαινόλες, έχουν αντιφλεγμονώδη δράση και μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της φλεγμονής στο σώμα. Η κατανάλωση μάραθου μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευεργετική για άτομα με φλεγμονώδεις καταστάσεις, όπως η αρθρίτιδα. Έρευνες έχουν δείξει ότι η τακτική κατανάλωση μάραθου μπορεί να μειώσει τους δείκτες φλεγμονής στο αίμα και να προσφέρει ανακούφιση από φλεγμονώδεις ασθένειες.

Καρδιαγγειακά Οφέλη

Ο μάραθος μπορεί να συμβάλλει στη βελτίωση της υγείας της καρδιάς, καθώς περιέχει σημαντικές ποσότητες καλίου, ένα μέταλλο που βοηθά στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης. Η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε κάλιο έχει συσχετιστεί με τη μείωση της υπέρτασης και του κινδύνου εμφράγματος. Επιπλέον, οι φυτικές ίνες που περιέχει ο μάραθος βοηθούν στη μείωση των επιπέδων της “κακής” χοληστερόλης (LDL) και προάγουν την καλή υγεία των αιμοφόρων αγγείων.

Βελτίωση της Πέψης

Ο μάραθος είναι παραδοσιακά γνωστός για τις ευεργετικές του ιδιότητες στην πέψη. Οι φυτικές ίνες που περιέχει προάγουν την ομαλή λειτουργία του εντέρου και μπορούν να ανακουφίσουν από συμπτώματα όπως το φούσκωμα και η δυσκοιλιότητα. Επιπλέον, οι σπόροι του μάραθου περιέχουν αιθέρια έλαια που δρουν ως σπασμολυτικά, βοηθώντας στη χαλάρωση των μυών του πεπτικού συστήματος και στην ανακούφιση από στομαχικές κράμπες και εντερικές διαταραχές.

Πιθανές Παρενέργειες και Προφυλάξεις

Παρά τα πολλά οφέλη του, ο μάραθος μπορεί να έχει κάποιες παρενέργειες και απαιτεί η κατανάλωσή του να γίνεται με μέτρο και προσοχή σε ορισμένες περιπτώσεις. Καταρχάς, η κατανάλωση μάραθου σε μεγάλες ποσότητες ή η χρήση αιθέριου ελαίου μάραθου μπορεί να προκαλέσει αλλεργικές αντιδράσεις σε άτομα που είναι ευαίσθητα στην κατανάλωση βοτάνων.

Επίσης, δεν συνιστάται η χρήση του από άτομα με ορμονοεξαρτώμενες καταστάσεις, όπως ορισμένες μορφές καρκίνου του μαστού, διότι ο μάραθος περιέχει φυτοοιστρογόνα που μπορεί να επηρεάσουν την ορμονική ισορροπία.

Επιπλέον, η υπερβολική κατανάλωση μπορεί να οδηγήσει σε γαστρεντερικές διαταραχές, όπως διάρροια ή ναυτία. Γυναίκες που είναι έγκυες ή θηλάζουν θα πρέπει να αποφεύγουν τη χρήση συμπληρωμάτων μάραθου χωρίς τη συμβουλή του γιατρού τους, καθώς δεν υπάρχουν αρκετά δεδομένα για την ασφάλεια της κατανάλωσης του.

Πώς να Χρησιμοποιήσετε τον Μάραθο στην Καθημερινότητά σας

Ο μάραθος είναι ένα βότανο που μπορεί να καταναλωθεί σε διάφορες μορφές στην καθημερινή διατροφή μας. Μπορείτε να προσθέσετε τη μαραθόριζα σε σαλάτες και σούπες για έντονη γεύση. Μια εξαιρετική επιλογή είναι η χρήση του μάραθου σε πιάτα με θαλασσινά, με μία πρόταση να αποτελούν οι σουπιές με μάραθο και πατάτες.

Οι σπόροι του μπορούν, επίσης, να χρησιμοποιηθούν ως αρωματικό σε πιάτα ή να μασώνται μετά το φαγητό για τη βελτίωση της πέψης και της αναπνοής. Επίσης, το αιθέριο έλαιο μάραθου χρησιμοποιείται στην αρωματοθεραπεία για την ανακούφιση από το άγχος και τη βελτίωση της διάθεσης.

Τέλος, ένα τσάι με σπόρους μάραθου μπορεί να βοηθήσει στην πέψη και στην ανακούφιση από γαστρεντερικές διαταραχές. Απλώς βράστε ένα κουταλάκι του γλυκού σπόρους σε ζεστό νερό για 10 λεπτά, στραγγίξτε και απολαύστε ένα υγιεινό και καταπραϋντικό ρόφημα.

✍️ Ο μάραθος, όπως βλέπουμε, αποτελεί ένα σημαντικό φυτό αλλά και βότανο, με σημαντικά οφέλη για την ανθρώπινη υγεία, ειδικά σε ό,τι αφορά το γαστρεντερικό σύστημα. Ωστόσο, απαιτεί προσοχή η κατανάλωσή του, καθώς μπορεί να έχει παρενέργειες σε ορισμένες ομάδες ανθρώπων.