Μαθησιακές Δυσκολίες: πως τις αναγνωρίζουμε;

Μαθησιακές Δυσκολίες: Ένας όρος τον οποίο συνοδεύουν πολλοί ορισμοί, όμως κανένας δεν έχει καταφέρει να γίνει αποδεκτός από τους ειδικούς που εργάζονται στην ειδική αγωγή και την εκπαίδευση. Ο Samuel Kirk, ο οποίος ήταν κι ο πρώτος που εισήγαγε όρο για τις μαθησιακές δυσκολίες, μας εξηγεί πως:

“μαθησιακή δυσκολία είναι μια καθυστέρηση, διαταραχή ή καθυστερημένη ανάπτυξη σε μία ή περισσότερες διαδικασίες της ομιλίας, της γλώσσας, της ανάγνωσης, της γραφής, της αριθμητικής ή κάποιου άλλου σχολικού αντικειμένου, η οποία προκύπτει από μια ψυχολογική αναπηρία και προκαλείται από μια πιθανή εγκεφαλική δυσλειτουργία και συναισθηματικές ή συμπεριφορικές διαταραχές. Δεν είναι αποτέλεσμα νοητικής καθυστέρησης, αντιληπτικών ελλειμμάτων ή πολιτισμικών και διδακτικών παραγόντων”

Οι μαθησιακές δυσκολίες αποτελούν κάτι σαν ομπρέλα η οποία περιέχει τη:

• Διαταραχή Ανάγνωσης (δυσλεξία)
• Διαταραχή στη γραπτή έκφραση
• Διαταραχή στα μαθηματικά
• Μαθησιακή διαταραχή μη προσδιοριζόμενη αλλιώς

Πώς θα καταλάβω αν το παιδί μου έχει κάποια μαθησιακή δυσκολία;

Οι μαθησιακές δυσκολίες έχουν αρκετά πρώιμες ενδείξεις σε διαφορετικούς τομείς του κάθε παιδιού και η μέση ηλικία στην οποία λαμβάνεται η διάγνωση είναι τα 9 έτη.

Αρχικά στον γνωστικό τομέα του παιδιού (δυσκολίες στην αναγνώριση σχημάτων/χρωμάτων/μεγεθών, δυσκολίες ταξινόμησης, σειροθέτησης, σύγκρισης, εκτέλεσης οδηγιών, εκτέλεσης καθημερινών δραστηριοτήτων κλπ.).

Μετέπειτα, στον γλωσσικό τομέα (δυσκολίες στην άρθρωση και στη διάκριση φωνημάτων, εκμάθησης νέων λέξεων, ολοκλήρωσης προτάσεων, αναγνώρισης και ονομασίας γνωστών αντικειμένων, κατανόησης λέξεων, παραλείψεις – αντιστροφές φωνημάτων ή συλλαβών κλπ.)

Τέλος, στον κοινωνικο-συναισθηματικό τομέα (δυσκολίες συγκέντρωσης, προσαρμογής, συγκέντρωσης, έκφρασης συναισθημάτων κι αναγκών, δημιουργίας και διατήρησης διαπροσωπικών σχέσεων, άγχος, υπερευαισθησία στην κριτική κι αποτυχία κλπ.)
Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι χρειάζεται να εντοπιστούν οι παραπάνω ενδείξεις όσο πιο νωρίς γίνεται, με σκοπό την καλύτερη μελλοντική επιτυχία του παιδιού.

Διάγνωση & ειδικοί: Υπάρχει κάποιο τεστ για τις μαθησιακές δυσκολίες;

Εκεί που μπορούν να απευθυνθούν οι γονείς, εάν υπάρχουν υποψίες ότι το παιδί πιθανόν να έχει μαθησιακές δυσκολίες, για να πραγματοποιηθεί η διάγνωση είναι σε κάποιο ιατροπαιδαγωγικό κέντρο (ιδιωτικά), επιβεβαιώνοντας πρώτα εάν το παιδί φοιτά σε δημόσιο σχολείο αν θα γίνει η διάγνωση αποδεκτή ή κάνοντας αίτηση στα ΚΕΔΑΣΥ (Κέντρα Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης) της περιφέρειας στην οποία ανήκουν.

Η διαδικασία της διάγνωσης πραγματοποιείται από διαφορετικούς ειδικούς (λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, ειδικούς παιδαγωγούς καθώς και παιδοψυχολόγους), οι οποίοι έρχονται σ’ επαφή με το παιδί (ένας προς έναν) ολοκληρώνοντας δραστηριότητες που χρειάζεται με τον καθέναν από αυτούς κι αυτό είναι ουσιαστικά το «τεστ» ή η αξιολόγηση για τις μαθησιακές δυσκολίες.

Παιδιά, γονείς, εκπαιδευτικοί & (ειδικές) μαθησιακές δυσκολίες

Οι μαθησιακές δυσκολίες εάν δεν εντοπιστούν ειδικά σε αρκετά πρώιμο στάδιο, ανάλογα φυσικά και το είδος της μαθησιακής δυσκολίας που μπορεί να έχει ένα παιδί, είναι αρκετά πιθανό να έχει κάποιο αρνητικό αντίκτυπο στο σχολικό και εξωσχολικό του περιβάλλον. Συχνά μπορεί να έχουν την αίσθηση της ντροπής κατά τη διάρκεια των μαθημάτων αλλά και την αίσθηση του φόβου ότι δε θα τα καταφέρουν και μπορεί οι συμμαθητές του να μην το “θέλουν” ή να τον κοροϊδεύουν.

Είναι πολύ σημαντικό από πλευράς εκπαιδευτικών, καθώς εκείνοι βρίσκονται μαζί με το παιδί καθημερινά στο σχολικό του πλαίσιο, να είναι αρκετά προσεκτικοί και παρατηρητικοί με τους μαθητές και να ενημερώνουν τους γονείς για οποιονδήποτε προβληματισμό έχουν, καθώς επίσης και να στηρίζουν τα παιδιά και να τα επιβραβεύουν.

Οι γονείς επίσης παίζουν τον μεγαλύτερο παράγοντα στη σωστή διαχείριση της θεραπείας των μαθησιακών δυσκολιών. Εάν από πλευράς τους παρατηρούν ότι υπάρχει κάτι το οποίο θα έπρεπε να εξετασθεί στη μαθητική πορεία του παιδιού τους οι πρώτοι που θα πρέπει να συμβουλευτούν είναι ο δάσκαλος και ο παιδίατρος του. Με τον τρόπο αυτό αρχικά θα λάβουν τη γνώμη τους σε σχέση με τους προβληματισμούς τους και θα μπορέσουν να κατευθυνθούν σωστά για τα επόμενα βήματα που θα κάνουν εάν τελικά χρειάζεται.

Αυτό που χρειάζεται να γνωρίζουν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί του παιδιού είναι το εξής απαραίτητο: να δουλεύουν όλοι μαζί ως ομάδα, ακολουθώντας το πρόγραμμα θεραπειών που έχει προταθεί από τη διάγνωσή.

Και ακόμη, είναι επίσης σημαντικό να γνωρίζουν πως επειδή οι μαθησιακές δυσκολίες κρύβουν μέσα τους μια παγίδα που λέγεται “τεμπελιά”. Πρέπει γονείς και εκπαιδευτικοί να συλλέγουν τα πιθανά σημάδια από νωρίς, ούτως ώστε εάν όντως το παιδί έχει κάποια μαθησιακή δυσκολία να ξεκινούν οι απαραίτητες θεραπείες για την καλύτερη πρόοδο του παιδιού και στη σχολική, αλλά και στην ενήλικη ζωή του.