Μπορώ να αντιμετωπίσω τη λαιμαργία μου;

Όλοι οι άνθρωποι, ανεξαιρέτως, νιώθουμε την ανάγκη να τραφούμε και σε πολλές περιπτώσεις νιώθουμε υπέρμετρη απόλαυση όταν τρώμε συγκεκριμένα τρόφιμα, όπως αυτά που έχουν μεγάλες ποσότητες ζάχαρης.

Αυτή η ανάγκη για τροφή αποτελεί φυσική ανάγκη που βιώνει ο οργανισμός μας με σκοπό να λάβει την «πρώτη ύλη» όπου θα μπορούμε να ανταπεξέλθουμε στην καθημερινότητά μας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όμως, αυτή η ανάγκη είναι εικονική, αντικαθίσταται η λέξη «πείνα» με τη λέξη «λαιμαργία», που αποτελεί κακό σημάδι αναφορικά με τις διατροφικές μας – και μη – συνήθειες.

Τι είναι η λαιμαργία;

Η λαιμαργία είναι συνήθως ο τρόπος του σώματός μας να μας πει ότι πεινάμε και ήρθε η ώρα να τραφούμε. Αλλά ενώ η έννοια του διαισθητικού φαγητού ακούγεται υπέροχη, τι συμβαίνει όταν ο οργανισμός αυτό που ζητά είναι απλώς ζάχαρη;

Γενικά, υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις που να ταυτίζουν την επιθυμία για φαγητό ως τον τρόπο του σώματος μας να δηλώσει ότι μας λείπουν ορισμένα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Στην ουσία, αρκετές από τις τροφές που θέλουμε έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνες και μέταλλα – όπως σοκολάτα, γλυκά, κέικ, γλυκά, πατατάκια, μπισκότα. Στην πραγματικότητα, αυτά τα τρόφιμα τείνουν να είναι υψηλά σε θερμίδες, λίπη, κορεσμένα, ζάχαρα και/ή αλάτι – γεγονός που τα καθιστά άχρηστα για τον οργανισμό μας.

Γιατί μας πιάνει όμως λαιμαργία;

Η λαιμαργία, σύμφωνα με τους ειδικούς, κατηγοριοποιείται ανάλογα με τις ανάγκες που παρουσιάζει έντονα ο οργανισμός μας. Οι δύο μεγαλύτερες ανάγκες στον λαίμαργο άνθρωπο και όχι μόνο, είναι για γλυκό & αλμυρό:

1. Ανάγκη για γλυκό: Η ανάγκη για να φάμε κάτι γλυκό, συνήθως αποκαλύπτει την έλλειψη σακχάρου στο αίμα. Όταν προσπερνάμε γεύματα ή τρώτε λαίμαργα μπορεί να καταλήξουμε να ψάχνουμε τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη για να αυξήσουμε την ενέργειά μας. Αυτό το φαινόμενο είναι συνήθως σύντομο και η κατάληξη είναι να «πέφτουν» οι μπαταρίες και ο οργανισμός να ζητά ακόμα περισσότερες ποσότητες ζάχαρης. Τρώγοντας τακτικά και αποφεύγοντας την προσπέραση γευμάτων βοηθάει να κοπούν αυτές οι αυξομειώσεις στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
2. Ανάγκη για αλμυρό: Στον αντίποδα, η ανάγκη για λήψη αλμυρών τροφών «δείχνει» χαμηλά επίπεδα νατρίου. Η επιθυμία για αλμυρά τρόφιμα συχνά σχετίζεται με χαμηλή πρόσληψη νατρίου λόγω υπερβολικής εφίδρωσης, για παράδειγμα, όταν έχει υψηλή θερμοκρασία ή όταν υπάρχει το κομμάτι της φυσικής άσκησης. Στην πραγματικότητα όμως, οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν στον οργανισμό τους περισσότερο αλάτι από ότι χρειάζονται στη διατροφή τους και χρειάζονται συνήθως λιγότερο, παρά περισσότερο. Σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να διατηρείται ο οργανισμός ενυδατωμένος.

Εκτός από τις παραπάνω αιτίες λαιμαργίας, υπάρχουν κι άλλες, όπως:

• Πρόσβαση 24/7 σε τροφές
• Άγχος και στρες
• Κατανάλωση μεγάλων μερίδων φαγητού
• Κατανάλωση φαγητού γιατί βρίσκεται στο τραπέζι
• Φίλοι και συγγενείς τρώνε πολύ επίσης
• Ανεπαρκής ύπνος

Λαιμαργία & ανθρώπινη ψυχολογία

Πέρα από αυτούς τους 2 βασικούς παράγοντες πρόκλησης της λαιμαργίας, υπάρχει το κομμάτι της παθολογικής λαιμαργίας, το οποίο συνδέεται άρρηκτα με την ψυχολογία του ανθρώπου και σε πολλές περιπτώσεις με την κατάθλιψη. Στην παθολογική λαιμαργία, τα συμπτώματα είναι τα παρακάτω:

• Τακτικά επεισόδια υπερβολικής λήψης τροφής σε μικρό χρονικό διάστημα, όπου το άτομο νιώθει ότι χάνει τον έλεγχο απέναντι στο φαγητό που καταναλώνει.
• Έλλειψη αισθήματος ντροπής και ενοχής και αηδία για τους ρυθμούς της καθημερινότητας.
• Κατανάλωση τροφής ακόμη και σε περιπτώσεις που το άτομο δεν πεινά.
• Ζητήματα ως προς την εικόνα και το βάρος του σώματος.

Στην περίπτωση που το άτομο έχει σημάδια παθολογικής λαιμαργίας, η λήψη βοήθειας από θεράπων ιατρό είναι η ιδανική λύση για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

Προκαλεί προβλήματα η λαιμαργία;

Η λαιμαργία μπορεί να αποτελέσει πρόβλημα, ειδικά αν συνοδεύεται με κατανάλωση τροφών με υψηλές θερμίδες, καθώς και κορεσμένα λιπαρά, ζάχαρη και αλάτι. Εάν αυτά τα είδη τροφίμων αντικαταστήσουν τις θρεπτικές τροφές, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι η φτωχότερη πρόσληψη των απαραίτητων θρεπτικών ουσιών όπως είναι οι ίνες, πρωτεΐνες, βιταμίνες και μέταλλα και ο οργανισμός να παρουσιάσει ανεπάρκειες.

Επιπλέον, οι υπερβολικές θερμίδες μπορούν να οδηγήσουν σε ανεπιθύμητη αύξηση βάρους, η οποία με τη σειρά της μπορεί να οδηγήσει σε παχυσαρκία. Αυτός είναι παράγοντας κινδύνου για μια σειρά ασθενειών, συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών παθήσεων, του διαβήτη τύπου 2, ακόμα και καρκίνο.

Η υψηλή πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών, ζάχαρης και αλατιού μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για προβλήματα υγείας, ακόμα και σε άτομα που φαίνεται ότι έχουν υγιές βάρος. Για παράδειγμα, η συχνή πρόσληψη ζάχαρης μπορεί να προκαλέσει βλάβη στα δόντια, ενώ η υψηλή πρόσληψη αλατιού δύναται μακροπρόθεσμα να αυξήσει την αρτηριακή πίεση.

Υπάρχει αντιμετώπιση για τη λαιμαργία;

Αντιμετώπιση της λαιμαργίας υπάρχει και βασίζεται κατά κύριο λόγο στον ίδιο μας τον εαυτό. Αν αντιληφθούμε τους λόγους που παθαίνουμε λαιμαργία και θελήσουμε να την αντιμετωπίσουμε, μπορούμε να την εξαφανίσουμε. Παρακάτω, υπάρχουν μερικές λύσεις που μπορείτε να υιοθετήσετε στην καθημερινή σας ρουτίνα και να κόψετε το αίσθημα λαιμαργίας:

• Σκεφτείτε αν πεινάτε πραγματικά. Εάν η απάντηση είναι ναι, να έχετε μαζί σας ένα υγιεινό σνακ όπως φρούτα, πατάτες ή μια χούφτα αλατισμένα αμύγδαλα. Εάν η απάντηση είναι όχι, σκεφτείτε τι ευθύνεται για αυτή την επιθυμία.

• Η διατήρηση ημερολογίου τροφίμων μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση της λαιμαργίας. Για μια εβδομάδα, γράψτε όχι μόνο αυτό που τρώτε, αλλά και πότε το φάγατε, πού ήσασταν, με ποιον ήσασταν και τι αισθανθήκατε εκείνη τη στιγμή. Αυτό θα σας βοηθήσει να αναγνωρίσετε τους παράγοντες που προκαλούν τη λαιμαργία σας – και η συνειδητοποίηση είναι το πρώτο βήμα για την πραγματοποίηση αλλαγής.

• Προσδιορίστε τις στρατηγικές που θα σας βοηθήσουν να ξεπεράσετε τους πόθους σας. Για παράδειγμα, εάν διαπιστώσετε ότι επιθυμείτε τροφές ή ποτά με ζάχαρη, σκεφτείτε να αντικαταστήσετε αυτό που θα πιείτε και θα φάτε με προϊόντα με χαμηλά λιπαρά, σάκχαρα, κλπ.

• Προτιμήστε τη φύλαξη των τροφίμων σε χώρους που δε φαίνονται άμεσα στο οπτικό σας πεδίο (π.χ. ντουλάπια). Αρκετές μελέτες δείχνουν ότι συνηθίζουμε να τρώμε προϊόντα που είναι στο οπτικό μας πεδίο.

• Προσπαθείτε να μην αγοράζετε τρόφιμα που ευθύνονται για τη διατήρηση της λαιμαργίας.

• Αν δεν μπορείτε να αντισταθείτε σε τρόφιμα που εντάσσονται στα γλυκίσματα, προτιμήστε μερικά που δε δημιουργούν προβλήματα στον οργανισμό σας, όπως μαύρη σοκολάτα με ξηρούς καρπούς, μπάρες δημητριακών ολικής αλέσεως, ζελέ χωρίς ζάχαρη, ρυζογκοφρέτες με μέλι ή ταχίνι, γιαούρτι με μέλι, φρούτο, ξηρούς καρπούς και κανέλα.

• Αποφυγή λήψης γεύματος μπροστά στην τηλεόραση, διότι με αυτό τον τρόπο καταναλώνονται περισσότερες θερμίδες. Η συγκεκριμένη συνήθεια, για πολλούς, αποτελεί κατάλοιπο από τα lockdown που έγιναν λόγω της πανδημίας του COVID-19 και δε θα ήταν καλό να τη διατηρήσουμε.