Νυχτερινοί Τρόμοι σε Παιδιά: Σε τι Οφείλεται αυτή η Κατάσταση;

Για αρκετούς γονείς, έχουν υπάρξει στιγμές που έχουν πάρει μια αγκαλιά και προσπαθούν να ηρεμήσουν το παιδί τους, που έχει περάσει μια κατάσταση έντονου τρόμου από εφιάλτη. Υπό κανονικές συνθήκες αυτή αποτελεί μια φυσιολογική κατάσταση, που μπορεί να επηρεάσει κάθε άνθρωπο. Εξάλλου, ποιος άνθρωπος δε βλέπει εφιάλτες;

Ωστόσο, αν αυτός ο φόβος είναι έντονος και το παιδί δεν μπορεί να ηρεμήσει εύκολα, ενδεχομένως να έχει μια διαταραχή ύπνου που ονομάζεται νυχτερινός τρόμος. Στο άρθρο που ακολουθεί θα γίνει αναφορά στους νυχτερινούς τρόμους σε παιδιά, που οφείλονται οι νυχτερινοί τρόμοι αλλά και θεραπεία του προβλήματος μέσα από τον οικογενειακό κύκλο.

Τι είναι οι νυχτερινοί τρόμοι σε παιδιά;

Ο νυχτερινός τρόμος είναι μια διαταραχή ύπνου που μοιάζει με εφιάλτη, αλλά προκαλεί πολύ έντονες αντιδράσεις. Αν και οι νυχτερινοί τρόμοι μπορεί να είναι ανησυχητικοί για τους γονείς που τους βιώνουν μέσω των παιδιών τους, συνήθως, όμως, δεν αποτελούν αιτία ανησυχίας ή ένδειξη ενός βαθύτερου ιατρικού προβλήματος.

Όταν ένα παιδί περνάει την κατάσταση νυχτερινού τρόμου, ο φόβος που βιώνει δεν μπορεί να φύγει εύκολα. Επίσης, αρκετοί επιστήμονες έχουν συνδέσει τους νυχτερινούς τρόμους σε παιδιά ως επίπτωση του άγχους αποχωρισμού.

Νυχτερινοί τρόμοι σε παιδιά: συμπτώματα

Οι νυχτερινοί τρόμοι σε παιδιά έχουν τα παρακάτω συμπτώματα:

• Ξαφνική ορθοστασία πάνω στο κρεβάτι
• Φωνή και ουρλιαχτό σε έντονο βαθμό
• Ταχύτερη αναπνοή και καρδιακό παλμό
• Ιδρώτας
• Απότομες κινήσεις
• Αναστάτωση και φόβος
• Συνήθως, μετά από την εκδήλωση των συμπτωμάτων αυτών, το παιδί ηρεμεί και επιστρέφει για ύπνο.

Να σημειωθεί πως, εν αντιθέσει με τους εφιάλτες, οι οποίοι αποτυπώνονται στα παιδιά, οι νυχτερινοί τρόμοι δεν αποτυπώνονται, επειδή έγιναν σε βαθύ ύπνο και δεν υπάρχουν νοητικές εικόνες για να θυμηθούν.

Που οφείλονται οι νυχτερινοί τρόμοι;

Οι νυχτερινοί τρόμοι σε παιδιά προκαλούνται από την υπερβολική διέγερση του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ) κατά τη διάρκεια του ύπνου.

Όπως μπορεί να γνωρίζετε, ο ύπνος περιλαμβάνει διάφορα στάδια. Ένα από αυτά, είναι τα όνειρα – συμπεριλαμβανομένων των εφιαλτών – κατά το στάδιο της γρήγορης κίνησης των ματιών (REM). Οι νυχτερινοί τρόμοι συμβαίνουν κατά τον βαθύ ύπνο μη REM. Ένας νυχτερινός τρόμος, τεχνικά, δεν αποτελεί όνειρο, αλλά περισσότερο μια ξαφνική αντίδραση φόβου που συμβαίνει κατά τη μετάβαση από το ένα στάδιο του ύπνου στο άλλο.

Στατιστικά, οι νυχτερινοί τρόμοι συμβαίνουν συνήθως περίπου 2 ή 3 ώρες μετά τον ύπνο του παιδιού, όταν ο ύπνος μεταβαίνει από το βαθύτερο στάδιο του ύπνου non-REM στον ελαφρύτερο ύπνο REM. Όταν η μετάβαση δεν είναι καλή, παρατηρείται ο νυχτερινός τρόμος. Παρόλα αυτά, ένα πολύ μικρό ποσοστό παιδιών βιώνει νυχτερινούς τρόμους, ενώ ηλικιακά οι νυχτερινοί τρόμοι σε παιδιά παρατηρούνται περί το διάστημα 4-12 ετών.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, παρατηρούνται και νυχτερινοί τρόμοι σε βρέφη 18 μηνών. Επίσης, έρευνες έχουν συνδέσει την κληρονομικότητα με τον νυχτερινό τρόμο.

Νυχτερινοί τρόμοι σε παιδιά: υπάρχει θεραπεία;

Για την αντιμετώπιση του νυχτερινού τρόμου σε παιδιά απαιτεί υπομονή από τους γονείς και διερεύνηση άλλων, πιθανών αιτίων πρόκλησης αυτής της διαταραχής. Το βασικό μέλημα των γονέων είναι να καθησυχάσουν τα παιδιά τους, να τους δώσουν αίσθηση ασφάλειας και κατ’ επέκταση, να τους δείξουν πως να αντιμετωπίσουν αυτό το πρόβλημα.

Μερικές από τις λύσεις που προτείνονται ως θεραπεία του νυχτερινού τρόμου, είναι οι κάτωθι:

• Μιλήστε στα παιδιά για τη διαφορά μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας και αποδείξτε τους ότι δεν υπάρχει τέρας στην ντουλάπα.
• Εξετάστε τις πηγές καθημερινού στρες του παιδιού σας.
• Δείτε πόσο ύπνο χρειάζεται το παιδί σας.
• Ελέγξτε το πρόγραμμα ύπνου του παιδιού σας.
• Αποφύγετε τις βίαιες σκηνές στην TV, ειδικά πριν τον ύπνο.
• Δημιουργήστε μια ρουτίνα πριν τον ύπνο που είναι απλή και χαλαρωτική.
• Δώστε στο παιδί σας πριν κοιμηθεί ένα μαλακό παιχνίδι – κούκλα.
• Απομυθοποιήστε με όμορφο τρόπο τον εφιάλτη στο παιδί.
• Τοποθετείστε ένα φωτάκι νυκτός στο δωμάτιο του παιδιού σας.
• Δείξτε στο παιδί σας πως να χαλαρώνει, όπως με ασκήσεις αναπνοής.
• Αντικαταστήστε τις τρομακτικές σκέψεις με όμορφες εικόνες και λόγια.
• Κατά τη διάρκεια της ημέρας, δημιουργήστε ιστορίες με το παιδί σας στις οποίες ο πρωταγωνιστής (ο αγαπημένος φανταστικός χαρακτήρας ή ήρωας του παιδιού σας) μαθαίνει να ξεπερνά τους νυχτερινούς φόβους.

Πότε πρέπει να επισκεφτώ έναν γιατρό;

Στην περίπτωση που το παιδί σας υποφέρει από έντονους νυχτερινούς φόβους, θα πρέπει να συμβουλευτείτε έναν γιατρό ή εξουσιοδοτημένο θεραπευτή.

Η έρευνα δείχνει ότι τα παιδιά με προβλήματα τη νύχτα συχνά υποφέρουν από μια ποικιλία προβλημάτων κατά τη διάρκεια της ημέρας, συμπεριλαμβανομένου του άγχους, της παρορμητικότητας και του μη φυσιολογικού ελέγχου της προσοχής. Ένας ειδικός μπορεί να συστήσει ένα πρόγραμμα βοήθειας προσαρμοσμένο στις εξατομικευμένες ανάγκες του παιδιού σας.

Πηγές

Nighttime fears in children: A practical guide for the science-minded (parentingscience.com)

Night Terrors (kidshealth.org)