Ομοκυστεΐνη: Όλα Όσα Πρέπει να Γνωρίζετε

Η ομοκυστεΐνη αποτελεί ένα αμινοξύ και είναι δομικό στοιχείο των πρωτεϊνών. Ωστόσο, η υπερβολική συσσώρευση της συνδέεται με σοβαρές παθήσεις του καρδιαγγειακού συστήματος. Για πολλούς, μάλιστα, θεωρείται το «ένοχο» αμινοξύ.

Διαβάστε το άρθρο μας και μάθετε τα πάντα για την ομοκυστεΐνη, τους λόγους που μπορεί να αυξηθεί αλλά και φυσικούς τρόπους για να τη μειώσετε αποτελεσματικά.

Τι είναι η Ομοκυστεΐνη;

Η ομοκυστεΐνη είναι ένα κοινό αμινοξύ που δημιουργείται από τη διάσπαση των πρωτεϊνών. Οι βιταμίνες Β12, Β6 και Β9 (φυλλικό οξύ), διασπούν την ομοκυστεΐνη για να δημιουργήσουν άλλες χημικές ουσίες που χρειάζεται το ανθρώπινο σώμα. Πιο συγκεκριμένα:

• Μεθειονίνη: αμινοξύ και αντιοξειδωτικό που συνθέτει πρωτεΐνες
• Κυστεΐνη: μη απαραίτητο αμινοξύ, που συντίθεται από τη μεθειονίνη και μειώνει τη φλεγμονή, βελτιώνει την επικοινωνία μεταξύ των κυττάρων του ανοσοποιητικού και αυξάνει την υγεία του ήπατος

Η κατανάλωση κρεατικών βοηθάει στη διατήρηση και αύξηση των επιπέδων ομοκυστεΐνη, ωστόσο, τα υψηλά επίπεδα (υπερομοκυστεϊναιμία) συνδέονται με παθήσεις του καρδιαγγειακού συστήματος.

Πώς Επηρεάζει η Ομοκυστεΐνη την Υγεία μας;

Η ομοκυστεΐνη επηρεάζει την υγεία μας όταν βρίσκεται σε πολύ υψηλά επίπεδα. Εάν τα επίπεδα αυτού το αμινοξέος είναι υψηλά, μπορεί να προκληθεί βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία, που μπορεί να καταλήξει ακόμα και σε καρδιακή προσβολή.

Καρδιαγγειακές Παθήσεις

Τα αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αθηροσκλήρωσης, η οποία μπορεί με τη σειρά της να οδηγήσει σε στεφανιαία νόσο, καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικό.

Πιο συγκεκριμένα, ανεπάρκεια στις Βιταμίνες Β (Β6, Β12, Φυλλικό οξύ), μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης, η οποία συμβάλλει στην ανάπτυξη καρδιαγγειακής νόσου.

Η συσχέτιση αυτή έχει υποστηριχθεί από αρκετούς πιθανούς υποκείμενους παθοφυσιολογικούς μηχανισμούς, όπως η διαταραχή της ενδοθηλιακής λειτουργίας, το οξειδωτικό στρες, ο διεγερμένος πολλαπλασιασμός των λείων μυϊκών κυττάρων των αγγείων και οι ενεργοποιημένοι παράγοντες πήξης από την ομοκυστεϊναιμία.

Νευρολογικά Προβλήματα

Ο αλλοιωμένος μεταβολισμός της ομοκυστεΐνης εμπλέκεται στην παθογένεση αρκετών διαταραχών νευρολογικής φύσεως, καθώς μπορεί να παρεμβαίνει στη φυσιολογική μεθυλίωση των υποκυτταρικών οργανιδίων, να προάγει τη νευροδιεγερτοτοξικότητα και να προκαλεί οξειδωτικό στρες και φλεγμονή. Υπάρχει πληθώρα ερευνών που συνδέει αυτούς τους μηχανισμούς στην ανάπτυξη των παρακάτω παθήσεων:

• Σχιζοφρένεια
• Κατάθλιψη
• Διπολική διαταραχή
• Νόσος Αλτσχάιμερ

Ποιοι Παράγοντες Αυξάνουν τα Επίπεδα της Ομοκυστεΐνης;

Η ομοκυστεΐνη μπορεί να αυξηθεί από παράγοντες όπως η διατροφή μας, όπως και άλλους, όπως η γενετική προδιάθεση και ορισμένες συνήθειες, όπως το κάπνισμα.

Διατροφή

Αρχικά, η ανεπάρκεια των βιταμινών Β (Β6, Β12, Φυλλικό οξύ) αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου για την αύξηση της ομοκυστεΐνης. Ο οργανισμός χρειάζεται αυτές τις βιταμίνες για να διασπάσει την ομοκυστεΐνη στο αίμα, με την έλλειψή τους να οδηγεί στη συσσώρευση ομοκυστεΐνης στο αίμα.

Γενετική Προδιάθεση

Οι μεταλλάξεις του γονιδίου MTHFR αποτελούν μια αρκετά συχνή αιτία για την πρόκληση ομοκυστεινουρίας. Η ομοκυστεινουρία είναι μια γενετική πάθηση που επηρεάζεται τον τρόπο επεξεργασίας των δομικών στοιχείων των αμινοξέων, όπως το φυλλικό οξύ και οι βιταμίνες Β.

Τρόπος Ζωής

Οι παραπάνω αιτίες αποτελούν τις βασικές για την αύξηση της ομοκυστεΐνης στο αίμα, ωστόσο, υπάρχουν και κάποιες συνήθειες που συμβάλλουν στη συσσώρευση του αμινοξέος, όπως:

• Κάπνισμα
• Κατανάλωση αλκοόλ

Πώς Μπορούμε να Μειώσουμε τα Επίπεδα της Ομοκυστεΐνης;

Η μείωση της ομοκυστεΐνης προϋποθέτει αλλαγές στη διατροφή και τη σκέψη για συμπερίληψη συμπληρωμάτων διατροφής, μαζί με ορισμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής μας.

Διατροφικές Αλλαγές

Σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς, η μεσογειακή διατροφή, σχετίζεται με χαμηλότερα επίπεδα ομοκυστεΐνης. Το ίδιο ισχύει και για τη διατροφή πλούσια σε θρεπτικά συστατικά και φυτικές ίνες, όπου μάλιστα έρευνα έδειξε 19% μείωση της ομοκυστεΐνης μετά από μόλις 2 εβδομάδες.

Επίσης, σημαντική είναι πρόσληψη των Βιταμινών Β (Β6, Β12, Φυλλικό οξύ) μέσω της διατροφής μας. Μερικές πηγές των βιταμινών αυτών είναι οι παρακάτω τροφές:

• Βιταμίνη Β6: μοσχαρίσιο συκώτι, δημητριακά, ρεβίθια, τόνος, σολομός, σκουρόχρωμα φυλλώδη λαχανικά, ξηροί καρποί, πουλερικά, κουνουπίδι
• Βιταμίνη Β12: αυγά, μοτσαρέλα, γιαούρτι, σολομός, πέστροφα, μπακαλιάρος, σαρδέλες, κοτόπουλο, γαλοπούλα, μύδια, στρείδια, καβούρια, γάλα σόγιας
• Φυλλικό οξύ: σπανάκι, μπρόκολο, αρακάς, μαρούλι, φασόλια, φακές, μοσχαρίσιο συκώτι, κοτόπουλο, χοιρινό

Σε κάθε περίπτωση, η ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή αποτελεί το «κλειδί» για τη διαχείριση της ομοκυστεΐνης.

Συμπληρώματα Διατροφής

Στην περίπτωση που μπορεί να υπάρχει ανάγκη ή σύσταση από τον ιατρό σας, μπορείτε να λάβετε συμπλήρωμα των Βιταμινών Β και να αντιμετωπίσετε τη συσσώρευση της ομοκυστεΐνης στο αίμα. Παρακάτω, θα δούμε μερικά από τα δημοφιλέστερα συμπληρώματα των βιταμινών Β.

Βιταμίνη Β6

Συμπλήρωμα διατροφής βιταμίνης Β6 για ενεργοποίηση του μεταβολισμού, καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος & ενέργεια κατά της κόπωσης

Βιταμίνη Β12

 

Συμπλήρωμα διατροφής βιταμίνης Β12 για την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος με γεύση κεράσι

Φυλλικό οξύ

 

Συμπλήρωμα διατροφής φολικού οξέως που συμβάλλει στη σωστή σύνθεση της γενετικής πληροφορίας για μια ομαλή εγκυμοσύνη

✍️ Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό να επικοινωνήσετε με έναν ιατρό στην περίπτωση που επιθυμείτε να μειώσετε τα επίπεδα ομοκυστεΐνης μέσω των συμπληρωμάτων διατροφής.

Άσκηση και Φυσική Δραστηριότητα

Τα τρέχοντα στοιχεία έχουν διαπιστώσει πως οι αερόβιες ασκήσεις συμβάλλουν στη μείωση της ομοκυστεΐνης, ενώ ασκήσεις με αντίσταση ή η έντονη άσκηση, να αυξήσουν τα επίπεδα του αμινοξέος. Ωστόσο, οι μελέτες έχουν ανάμεικτα αποτελέσματα, χωρίς να υπάρχει σαφής οδηγία για τον τύπο ή ένταση της άσκησης. Κατά συνέπεια, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με έναν ιατρό προτού ξεκινήσετε πρόγραμμα ασκήσεων για τη μείωση της ομοκυστεΐνης.

Σχέση Χοληστερόλης και Ομοκυστεΐνης

Όπως διαπιστώθηκε παραπάνω, η ομοκυστεΐνη διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην πρόκληση σοβαρών παθήσεων της καρδιάς. Τι γίνεται όμως με τη χοληστερίνη, που συνδέεται εξίσου με την καρδιά;

Σύμφωνα έρευνες, ασθενείς με υπερομοκυστεϊναιμία, δεν παρουσιάζουν στοιχεία αυξημένης υπεροξείδωσης λιπιδίων. Επί της ουσίας, η σχέση μεταξύ υπερομοκυστεϊναιμίας και χοληστερόλης, ως παραγόντων κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο, δεν είναι παρά αθροιστική σε ασθενείς με αγγειακή νόσο. Δεν παρατηρήθηκαν, λοιπόν, συνεργιστικές αλληλεπιδράσεις.

Η υπερομοκυστεϊναιμία φαίνεται να επηρεάζει την οξεία αθηροθρομβωτική διαδικασία, σε αντίθεση με την υπερχοληστερολαιμία όπου η παρατεταμένη έκθεση θα οδηγήσει τελικά σε συσσώρευση λιπιδίων στο αγγειακό τοίχωμα με αποτέλεσμα την αρτηριακή απόφραξη.

Εν κατακλείδι, η υπερομοκυστεϊναιμία, δε φαίνεται να προκαλεί αυξημένη υπεροξείδωση λιπιδίων. Ενδέχεται, μάλιστα, οι αυξημένες συγκεντρώσεις ομοκυστεΐνης να προστατεύουν τα λιπίδια από την υπεροξείδωση.

Συχνές Ερωτήσεις για την Ομοκυστεΐνη