Οξειδωτικό στρες: Αίτια, Συμπτώματα & Αντιμετώπιση

Το οξειδωτικό στρες είναι μία φυσική αντίδραση του οργανισμού, ωστόσο σχετίζεται με την εμφάνιση ή επιδείνωση σοβαρών παθήσεων που πρέπει να μας απασχολεί. Σε αυτό το άρθρο θα αναλύσουμε τι είναι το οξειδωτικό στρες, τα συμπτώματα, τις επιπτώσεις και πως μπορούμε να το διαχειριστούμε.

Τι είναι το οξειδωτικό στρες;

Η οξείδωση είναι μια φυσιολογική και απαραίτητη διαδικασία που λαμβάνει χώρα στο σώμα μας από τις ελεύθερες ρίζες με στόχο την καταπολέμηση των παθογόνων μικροοργανισμών. Οι ελεύθερες ρίζες είναι μόρια ή ιόντα που παράγονται κατά τη διάρκεια του μεταβολισμού και βοηθούν στην καταπολέμηση των παθογόνων μικροοργανισμών.

Ωστόσο όταν οι ελεύθερες ρίζες είναι περισσότερες από τα φυσιολογικά επίπεδα, επιτίθενται στα υγιή κύτταρά του τα οξειδώνουν και τα καταστρέφουν με αποτέλεσμα να προκαλούνται βλάβες στις πρωτεΐνες, στον λιπώδη ιστό και στο DNA. Αυτό είναι το οξειδωτικό στρες, το οποίο φανερώνει μια σημαντική ανισορροπία μεταξύ της δραστηριότητας των ελεύθερων ριζών και της αντιοξειδωτικής δραστηριότητας.

Ποιοι είναι οι παράγοντες που συμβάλλουν στο οξειδωτικό στρες;

Ο οργανισμός παράγει ελεύθερες ρίζες κυρίως κατά την διάρκεια της η σωματικής άσκησης για την αντιμετώπιση των φλεγμονών. Παρ’ όλα αυτά, το σώμα μας εκτίθεται και σε ελεύθερες ρίζες του περιβάλλοντος, οι οποίες παράγονται από:

• την ατμοσφαιρική ρύπανση
• το όζον
• την ακτινοβολία
• τον καπνό του τσιγάρου
• τα φυτοφάρμακα και χημικά
• μία διατροφή πλούσια σε σάκχαρα και λιπαρά

Ποια είναι τα συμπτώματα του οξειδωτικού στρες;

Επειδή το οξειδωτικό στρες συμβαίνει σε κυτταρικό επίπεδο δεν υπάρχουν συμπτώματα αλλά μία σειρά από ενδείξεις, όπως:

• αυξημένη κούραση
• απώλεια μνήμης ή εγκεφαλική ομίχλη
• πόνος στους μύες και/ή στις αρθρώσεις
• πονοκέφαλοι
• πρόωρη γήρανση με την εμφάνιση ρυτίδων και μειωμένη όρασης
• μειωμένη όραση
• ευαισθησία στους θορύβους
• ευπάθεια σε λοιμώξεις
• ασταθή επίπεδα σακχάρου στο αίμα

Ποιες είναι οι επιπτώσεις του οξειδωτικού στρες;

Το μακροχρόνιο οξειδωτικό στρες έχει αρνητικές επιπτώσεις γιατί οι ελεύθερες ρίζες έρχονται σε επαφή με τους ιστούς και τα όργανα του οργανισμού και επιτίθενται στα κύτταρα. Η επίθεση στα κύτταρα πυροδοτεί αντιδράσεις επιφέροντας σημαντικές επιπτώσεις όπως:

• διαβήτης
• φλεγμονές
• καρδιακές παθήσεις
• υπέρταση
• Πάρκισον και Αλτσχάιμερ
• χρόνια κόπωση
• ανδρική υπογονιμότητα
• οστεοπόρωση
• νεφροπάθειες
• ζαχαρώδης διαβήτης

Ποιοι είναι οι επιβαρυντικοί παράγοντες;

Υπάρχουν παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης μακροχρόνιου οξειδωτικού στρες. Οι πιο σημαντικοί είναι:

• καθιστική ζωή
• κάπνισμα
• διαταραχές του ύπνου
• υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
• παχυσαρκία
• κατανάλωση επεξεργασμένων τρόφιμων
• έκθεση σε ακτινοβολία και χημικά
• αυξημένο άγχος
• ορμονικές διαταραχές
• ορισμένα φάρμακα

Υπάρχει διάγνωση;

Ναι, με μία ειδική εξέταση αίματος μπορούμε να μάθουμε τα επίπεδα του οξειδωτικού στρες και τις αντιοξειδωτικής ικανότητας του οργανισμού μας. Η εξέταση είναι απλή ωστόσο, θα πρέπει να προηγηθεί νηστεία περίπου 6 ωρών και αποχή από την άθληση για 24 ώρες. Η εξέταση είναι σημαντική γιατί αν εντοπίσουμε έγκαιρα την εμφάνιση οξειδωτικού στρες μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε άμεσα πριν την εκδήλωση κάποιας νόσου.

Πώς μπορούμε να διαχειριστούμε το οξειδωτικό στρες;

Δυστυχώς δεν μπορούμε να αποφύγουμε την έκθεση στις ελεύθερες ρίζες γι’ αυτό ο στόχος μας είναι να διαχειριστούμε το οξειδωτικό στρες και τις επιπτώσεις του. Το πιο σημαντικό στην αντιμετώπιση του οξειδωτικού στρες είναι η διατροφή.

Το οξειδωτικό στρες σχετίζεται άμεσα με τη διατροφή και γι’ αυτό θα πρέπει να βάλουμε στην καθημερινότητά μας ή να αυξήσουμε την κατανάλωση τροφίμων πλούσια σε αντιοξειδωτικά, όπως:

• ξηροί καρποί
• φρούτα όπως εσπεριδοειδή
• ντομάτες, καρότα και μπρόκολα
• κρεμμύδι

Σίγουρα θα πρέπει να αποφεύγουμε την υπερβολική κατανάλωση τροφών και να φροντίσουμε για την διατήρηση του υγιούς σωματικού βάρους καθώς τα λιποκύτταρα αυξάνουν την φλεγμονώδη δραστηριότητας.

Βοηθάει η σωματική άσκηση ενάντια στο οξειδωτικό στρες;

Η άσκηση αλλά όχι η έντονη σωματική άσκηση μπορεί να βοηθήσει στο οξειδωτικό στρες και στα συμπτώματα τους όπως η πρόωρη γήρανση. Η έντονη άσκηση οδηγεί στην αύξηση της παραγωγής ελευθέρων ριζών και ως εκ τούτου στην εκδήλωση του οξειδωτικού στρες. Συνολικά θα πρέπει να ακολουθήσουμε έναν υγιεινό τρόπο ζωής με μέτρια άσκηση, αποφυγή καπνίσματος και κατανάλωσης αλκοόλ, χρήση αντιηλιακού και αύξηση του ύπνου.

Υπάρχουν βότανα & βιταμίνες κατά του οξειδωτικού στρες;

Μια διατροφή που περιλαμβάνει βιταμίνες, βότανα και μπαχαρικά λειτουργεί αντιοξειδωτικό για τον οργανισμό. Κανέλα, κουρκουμάς, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, τζίντζερ και σπιρουλίνα είναι μόνο μερικά από τα βότανα και τα μπαχαρικά που σύμφωνα με έρευνες έχουν ευεργετική δράση. Ενώ οι τροφές πλούσιες σε βιταμίνη Α, Ε και C βοηθούν κατά του οξειδωτικού στρες και ενίσχυση της κανονικής λειτουργίας του νευρικού συστήματος.

Μπορούμε να πάρουμε συμπληρώματα διατροφής για το οξειδωτικό στρες;

Η χρήση συμπληρωμάτων διατροφής μπορεί να μας βοηθήσει ιδιαίτερα για να μειώσουμε το οξειδωτικό στρες στον οργανισμό μας. Αντί να προσπαθούμε να προσλάβουμε όλα τα απαραίτητα στοιχεία μέσα από τη διατροφή μας είναι αποτελεσματικότερο να ενσωματώσουμε το σύνολο αυτών με συμπληρώματα διατροφής. Διαβάστε για τα 6 καλύτερα συμπληρώματα διατροφής που δρουν ενάντια στο οξειδωτικό στρες.

Το Natures Plus Commando 2000 περιέχει πληθώρα αντιοξειδωτικών ενώσεων που προστατεύουν τα κύτταρα από οξειδωτικές βλάβες. Η μοναδική του σύνθεση με βιταμίνες, μέταλλα, αμινοξέα και βότανα όπως η Echinachea προστατεύει από τον εκφυλισμό των κυττάρων. Επιπλέον, βελτιώνει την κυκλοφορία και καταπραΰνει από τους πόνους.

Ένα ακόμα συμπλήρωμα διατροφής με βότανα είναι το Now Foods Ashwagandha Standardized Extract. H Ashwagandha είναι ένα βότανο της αρχαίας ινδικής ιατρικής με σημαντική αντιφλεγμονώδη και αντιμικροβιακή δράση κατά των δυνητικά επικίνδυνων βακτηρίων. Η Ashwagandha δίνει αυξημένη ενέργεια, μειωμένη κόπωση και καλύτερο ύπνο.

Το Health Aid Turmeric με κουρκουμά προστατεύει τα κύτταρα από βλάβες, βοηθάει στη δυσπεψία, μειώνει τις φλεγμονές και συμβάλλει στην ελάττωση των επιπέδων χοληστερόλης στον οργανισμό. Παρέχει προστασία και ενισχύει τη λειτουργία του ήπατος, αυξάνει τη σύνθεση και την αποβολή της χολής, βοηθάει στη μείωση της χοληστερόλης.

Το Sky Premium Life Vitamin E λειτουργεί ως ισχυρό αντιοξειδωτικό που προστατεύει τον οργανισμό. Συμβάλλει στην υγεία του δέρματος και των μαλλιών αλλά και στην γενικότερη υγεία του οργανισμού και προλαμβάνει παθήσεις και την πρόωρη γήρανση.

Το Solgar Advanced Antioxidant Formula με βιταμίνες C, E, Α, ριβοφλαβίνη (Β2), μεταλλικά στοιχεία και βότανα όπως σπιρουλίνα και γιngko βiloba καλύπτει την ανάγκη για πρόσληψη όλων των απαραίτητων διατροφικών στοιχείων. Η συγκεκριμένη φόρμουλα προσφέρει ευεξία και προάγει την ελαστικότητα της επιδερμίδας καταπολεμώντας την πρόωρη γήρανση.