Ουρολοίμωξη: Συμπτώματα, Αιτίες & Τρόποι Αντιμετώπισης

Η ουρολοίμωξη είναι μία συχνή πάθηση που επηρεάζει το ουροποιητικό σύστημα, προκαλώντας δυσάρεστα συμπτώματα όπως καύσο κατά την ούρηση, συχνουρία και πόνο στην περιοχή της κύστης. Αν και οι περισσότερες λοιμώξεις περιορίζονται στην ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα, σε σοβαρές περιπτώσεις μπορούν να εξαπλωθούν στα νεφρά, επιβαρύνοντας την υγεία.

Σε αυτό το άρθρο θα δούμε αναλυτικά τα είδη, τα συμπτώματα και τους τρόπους αντιμετώπισης της ουρολοίμωξης, καθώς και συμβουλές πρόληψης.

Τι Είναι η Ουρολοίμωξη;

Σύμφωνα με το National Cancer Institute των ΗΠΑ, η ουρολοίμωξη ορίζεται ως μία κατάσταση κατά την οποία βακτήρια εισβάλλουν και αναπτύσσονται στο ουροποιητικό σύστημα (νεφρά, ουρητήρες, ουροδόχος κύστη και ουρήθρα). Η πλειονότητα των περιπτώσεων λοίμωξης του ουροποιητικού συστήματος εμφανίζονται στην ουροδόχο κύστη.

Τα ούρα αποτελούν υποπροϊόν του συστήματος φιλτραρίσματος του αίματος, το οποίο εκτελούν τα ανθρώπινα νεφρά. Τα νεφρά δημιουργούν ούρα όταν απομακρύνουν άχρηστες ουσίες και την περίσσεια νερού από το αίμα. Συνήθως, τα ούρα διακινούνται μέσω του ουροποιητικού συστήματος χωρίς την πρόκληση μόλυνσης. Ωστόσο, όταν τα βακτήρια εισέρχονται στο ουροποιητικό σύστημα, προκαλούνται ουρολοιμώξεις.

Αιτίες και Παράγοντες Κινδύνου για Ουρολοίμωξη

Είναι αρκετά σαφές πως η ουρολοίμωξη προκαλείται από βακτήρια. Βάση των φυσικών διεργασιών του οργανισμού, τα βακτήρια που εισέρχονται από την ουρήθρα στο ουροποιητικό σύστημα απομακρύνονται γρήγορα με την ούρηση, πριν εγκατασταθούν και προκαλέσουν συμπτώματα. Σε κάποιες περιπτώσεις, όμως, διαπερνούν τη φυσική άμυνα του οργανισμού και προκαλούν λοίμωξη.

Οι περισσότερες λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος προκαλούνται από βακτήρια που ζουν φυσιολογικά στο έντερο. Το βακτήριο Escherichia coli (E. coli) προκαλεί τη συντριπτική πλειοψηφία των ουρολοιμώξεων.

Συνοπτικά, οι αιτίες της ουρολοίμωξης μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Σεξ: Μετά τη σεξουαλική επαφή, οι περισσότερες γυναίκες έχουν ένα σημαντικό αριθμό βακτηρίων στα ούρα τους, τα οποία όμως φυσιολογικά αποβάλλονται σε 24 ώρες. Η χρήση πάσης λιπαντικών σε αρκετές περιπτώσεις ερεθίζουν και μεταβάλλουν τη φυσιολογική άμυνα του οργανισμού, όπως επίσης και η αύξηση της θερμοκρασίας στην περιοχή, λόγω της έντονης τριβής κατά τη σεξουαλική δραστηριότητα, ευνοεί τον πολλαπλασιασμό των μικροβίων. Γι’ αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό και επιτακτικό να υπάρξει ούρηση μετά τη σεξουαλική επαφή και από τους δύο συντρόφους.
• Σακχαρώδης διαβήτης: Ασθενείς που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη παρουσιάζουν συχνά ουρολοιμώξεις, τόσο επειδή τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στα ούρα αποτελούν «τροφή» για τα μικρόβια, όσο και γιατί η πάθηση συχνά συνοδεύεται από νευροπάθεια της κύστης.
• Εγκυμοσύνη: Κατά την εγκυμοσύνη παρατηρούνται μεταβολές στην ανατομία και φυσιολογία του ουροποιητικού της κυοφορούσας, που ευνοούν την εμφάνιση ουρολοίμωξης. Επιπλέον, τα μικρόβια στα ούρα των εγκύων τείνουν να αναπτύσσονται πιο γρήγορα, λόγω της υψηλότερης περιεκτικότητας των ούρων σε γλυκόζη και του ευνοϊκότερου, για τα μικρόβια, ΡΗ των ούρων.
• Καταστάσεις που φράζουν το ουροποιητικό σύστημα, όπως για παράδειγμα πέτρες στα νεφρά.
• Καταστάσεις που δυσχεραίνουν την πλήρη κένωση της ουροδόχου κύστης, όπως για παράδειγμα ο διογκωμένος προστάτης στους άνδρες.
• Οι ουροποιητικοί καθετήρες: Οι ουρολοιμώξεις από καθετήρα είναι συχνές, καθώς οι μόνιμοι καθετήρες εισάγουν μικροοργανισμούς στην ουροδόχο κύστη και διευκολύνουν τον αποικισμό, προσφέροντας την απαραίτητη επιφάνεια για εγκατάσταση των βακτηρίων.
• Η μη κατανάλωση αρκετών υγρών συμβάλλει στην παραμονή των βακτηρίων στο ουροποιητικό, με συνέπεια την ανάπτυξη των μικροβίων.
• Η κακή υγιεινή της περιοχής των γεννητικών οργάνων ευθύνεται για την εμφάνιση ουρολοίμωξης.

Γιατί η ουρολοίμωξη είναι συχνότερη το καλοκαίρι;

Όπως σημειώνει η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ουρολογίας στο UT Southwestern Medical Center, Δρ. Carmel, οι ουρολοιμώξεις είναι πιο συχνές κατά τους θερινούς μήνες, καθώς η μειωμένη πρόσληψη υγρών οδηγεί στην αφυδάτωση, που συνδέεται άμεση με τη συγκεκριμένη λοίμωξη. Παράλληλα, η αυξημένη σωματική δραστηριότητα και η εφίδρωση αυξάνουν τον κίνδυνο αφυδάτωσης, ενώ η παραμονή σε πισίνες και παραλίες μπορεί να βοηθήσει στη μόλυνση από βακτήρια.

Συχνά Συμπτώματα της Ουρολοίμωξης

Στα κύρια συμπτώματα της ουρολοίμωξης συναντάμε τα παρακάτω:

• Αίσθημα καύσου κατά την ούρηση
• Συχνουρία
• Επιτακτική επιθυμία για ούρηση, κι ας βγαίνει ελάχιστη ποσότητα ούρων
• Σκούρο χρώμα ούρων
• Δυσοσμία ούρων
• Αίμα στα ούρα (αιματουρία)
• Αίσθημα κόπωσης ή τρέμουλο
• Πυρετός ή ρίγη, ένα σημάδι ότι η μόλυνση μπορεί να έχει προχωρήσει
• Πόνος ή πίεση στην πλάτη ή στην κάτω κοιλιακή χώρα

Ένα σπάνιο σύμπτωμα είναι αυτό του πυρετού. Όταν η ουρολοίμωξη συνοδεύεται από υψηλό πυρετό και ρίγη, τότε μιλάμε για πυελονεφρίτιδα. Αντιθέτως, όταν δεν υπάρχει πυρετός ή υπάρχει μόνο χαμηλή δεκατική πυρετική κίνηση (δέκατα), τότε η ουρολοίμωξη ονομάζεται κυστίτιδα. Η μορφή αυτή είναι η πιο συνηθισμένη και συχνή στις γυναίκες.

Διάγνωση της Ουρολοίμωξης

Εάν παρατηρήσετε συμπτώματα ή ανησυχητικά σημάδια ουρολοίμωξης, θα πρέπει να επικοινωνήσετε πρώτα με έναν πάροχο υγείας. Ειδικά σε περίπτωση παρουσίας αίματος στα ούρα, είναι επιτακτική η ανάγκη για επικοινωνία με έναν γιατρό.

Η ουρολοίμωξη μπορεί να διαπιστωθεί με την ανάλυση ενός δείγματος ούρων. Τα ούρα εξετάζονται στο μικροσκόπιο για ύπαρξη βακτηρίων βακτήρια ή αυξημένα λευκά αιμοσφαίρια, τα οποία αποτελούν ενδείξεις μόλυνσης. Ένας μικροβιολόγος μπορεί επίσης να κάνει καλλιέργεια ούρων. Αυτή η εξέταση εξετάζει τα ούρα για την ανίχνευση και τον εντοπισμό βακτηρίων και ζυμομυκήτων, τα οποία μπορεί να προκαλούν ουρολοίμωξη.

Θεραπεία και Τρόποι Αντιμετώπισης της Ουρολοίμωξης

Η αντιμετώπιση της ουρολοίμωξης περιλαμβάνει θεραπεία μέσω φαρμάκων και συμπληρωμάτων διατροφής.

Φαρμακευτική Αγωγή & Συμπληρώματα

Εάν έχετε την υποψία πως παρουσιάζετε ουρολοίμωξη ή έχετε συμπτώματα όπως τα παραπάνω, απαιτείται ιατρικός έλεγχος. Η εξέταση ούρων θα δείξει την πιθανότητα ή μη ύπαρξης μικροβίων και στην περίπτωση θετικού αποτελέσματος, θα πραγματοποιηθεί εν συνεχεία καλλιέργεια ούρων, η οποία χρειάζεται 48, για να πολλαπλασιαστεί το βακτήριο στο εργαστήριο.

Μαζί με τον εντοπισμό του τύπου του μικροβίου, προσδιορίζεται και η κατάλληλη αντιβίωση, για να το καταπολεμήσει (αντιβιόγραμμα). H θεραπεία με αντιβιοτικά αποτελεί και την πιο κοινή θεραπευτική μέθοδο για την ουρολοίμωξη.

Παράλληλα, για την ανακούφιση των συμπτωμάτων, μπορεί να χρειαστεί η λήψη παυσίπονων αλλά και συμπληρωμάτων διατροφής. Συνήθως, τα συμπληρώματα για ουρολοίμωξη, περιλαμβάνουν προβιοτικά και κράνμπερι, ουσίες που αποδεδειγμένα συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της ουρολοίμωξης.

To Bio-Kult Pro-Cyan είναι μια φόρμουλα με προβιοτικά και προανθοκυανιδίνες (PACs) Cranberry για την υγεία του ουροποιητικού και την πρόληψη των ουρολοιμώξεων.

Συνδυασμός εκχυλίσματος cranberry (πλούσιο σε βιταμίνη C) μαζί με δύο επιστημονικά ελεγμένα βακτηριδιακά στελέχη (Bifidobacterium infantis και Lactobacillus rhamnosus), που είναι ευεργετικά για την υποστήριξη της υγείας του ουροποιητικού συστήματος. Κάθε μερίδα περιέχει 1 δισεκατομμύριο στελέχη προβιοτικών που ενισχύουν την ημερήσια πρόσληψη σε ωφέλιμες καλλιέργειες και συμβάλλουν στην ενίσχυση της φυσικής μικροχλωρίδας του οργανισμού.

D-Μαννόζη, εκχύλισμα Κράνμπερι και Βιταμίνη C στη μοναδική και πρωτοποριακή μορφή πόσιμου gel. Η μαννόζη είναι αποτελεσματική στην πρόληψη των υποτροπών, το κράνμπερι είναι γνωστό για τις αντιοξειδωτικές του ιδιότητες ενώ μειώνει σημαντικά τις ουρολοιμώξεις (ειδικά σε άτομα με υποτροπές) κι η βιταμίνη C ως αντιοξειδωτικό, συμβάλλει στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος που δεν ευδοκιμούν τα βακτήρια, διατηρώντας έτσι την ουροδόχο κύστη υγιή.

Φυσικές και Υποστηρικτικές Θεραπείες

Από το σπίτι μας, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την ουρολοίμωξη με φυσικούς τρόπους, με διάφορες τροφές και γιατροσόφια. Αρχικά να επισημάνουμε πως η ουρολοίμωξη αποτελεί κατάσταση που απαιτεί επικοινωνία ή και επίσκεψη σε γιατρό. Ωστόσο, διάφορες φυσικές και υποστηρικτικές θεραπείες, μπορούν να συμβάλλουν στην αποτελεσματική ανακούφιση των συμπτωμάτων και ενίσχυση του ουροποιητικού συστήματος.

Η κατανάλωση κράνμπερι ή προβιοτικών, σύμφωνα με πληθώρα μελετών, προσφέρει μείωση της έντασης και διάρκειας των συμπτωμάτων. Εκτός αυτών, μπορείτε να δοκιμάσετε κάποιες από τις παρακάτω πρακτικές:

• Νερό: Η πιο εύκολη και αποτελεσματική φυσική θεραπεία ενάντια στις ουρολοιμώξεις. Η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας νερού συμβάλλει στην απώλεια ούρων, που χρειάζεται για να καθαρίζει το ουροποιητικό σύστημα του ασθενούς από τα βακτήρια.
• Μαγειρική σόδα: Για να προλάβετε ή να περιορίσετε τα συμπτώματα της ουρολοίμωξης άμεσα και αποτελεσματικά, μπορείτε να προσθέσετε ένα κουταλάκι γλυκού μαγειρικής σόδας σε ένα ποτήρι νερό και να το καταναλώσετε. Η σόδα εξουδετερώνει την οξύτητα των ούρων, συμβάλλοντας στην επιτάχυνση της ανάρρωσης.
• Ανανάς: Η παρουσία του ένζυμου βρομελίνης στον ανανά έχει αποδειχτεί ότι ενισχύει τη δράση των αντιβιοτικών σε περιπτώσεις ουρολοίμωξης.
• Βιταμίνη C: Η βιταμίνη C διατηρεί την υγεία της ουροδόχου κύστης, αυξάνοντας την οξύτητα των ούρων και δημιουργώντας ένα περιβάλλον που δεν ευνοεί την ανάπτυξη πιθανά επιβλαβών βακτηρίων.

Πρόληψη της Ουρολοίμωξης

Για την πρόληψη της ουρολοίμωξης μπορείτε να ακολουθήσετε τις παρακάτω συμβουλές και πρακτικές:

• Λήψη άφθονων υγρών, σταδιακά όλη την ημέρα
• Προσοχή κατά την ούρηση σε δημόσιες τουαλέτες
• Ούρηση με την πρώτη επιθυμία (σε καθιστή θέση οι γυναίκες όσο γίνεται)
• Ούρηση πριν και σίγουρα μετά τη σεξουαλική επαφή
• Σωστός καθαρισμός της γεννητικής περιοχής
• Αλλαγή μαγιό και πετσέτας στην παραλία και όχι άμεση επαφή με την άμμο
• Προληπτική κατανάλωση χυμού ή συμπληρώματος κράνμπερι. Υπάρχουν έρευνες που συνδέουν την κατανάλωση κράνμπερι με πρόληψη ουρολοίμωξης (μείωση της πιθανότητας επανεμφάνισης ουρολοίμωξης κατά 35%)
• Προληπτική κατανάλωση γιαουρτιού ή προβιοτικών. Το γιαούρτι μπορεί να προλάβει την ουρολοίμωξη καθώς περιέχει “καλά βακτήρια” που προστατεύουν από τις ουρολοιμώξεις.
• Καλό είναι να προτιμώνται καθαρά, βαμβακερά εσώρουχα και να αποφεύγονται τα στενά παντελόνια.

Πότε να Συμβουλευτείτε Ιατρό

Θα πρέπει να επικοινωνήσετε με έναν ιατρό εάν παρατηρήσετε συμπτώματα που αφορούν την ουρολοίμωξη. Επίσης, θα πρέπει να μιλήσετε με έναν ιατρό, στην περίπτωση που τα συμπτώματα επιδεινωθούν. Σε αυτή την περίπτωση, είναι αρκετά πιθανό να χρειαστεί αλλαγή στη θεραπεία.

Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για κάθε σύμπτωμα ή σημάδι που μπορεί να παρατηρήσετε για ουρολοίμωξη. Ο γιατρός σας θα σας κατευθύνει σωστά για τη θεραπεία και αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.