Πέτρα στα Νεφρά: Αίτια, Συμπτώματα & Θεραπεία με Διατροφή

Η πέτρα ή οι πέτρες στα νεφρά συνθέτουν μία κατάσταση, που ονομάζεται λιθίαση και σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία 1 στους 8 ανθρώπους των δυτικών χωρών θα εμφανίσει ένα τουλάχιστον επεισόδιο λιθίασης στη ζωή του. Τα ίδια ποσοστά δείχνουν ότι η πιθανότητα σχηματισμού νέου λίθου έναν χρόνο μετά το πρώτο επεισόδιο λιθίασης, μπορεί να αγγίξει έως και το 10% με τα αντίστοιχα ποσοστά υποτροπής να φτάνουν στο 30- 40% στην πενταετία!

Ας γνωρίσουμε όμως καλύτερα τι είναι η λιθίαση, πως προκαλείται και πως προλαμβάνεται ή θεραπεύεται για την καλύτερη υγεία των νεφρών μας.

Τι είναι η πέτρα στα νεφρά;

Η πέτρα στα νεφρά αποτελεί μία κατάσταση, όπως προκύπτει από την υψηλή συγκέντρωση διαλυμένων κρυστάλλων κι ιχνοστοιχείων στα ούρα.

Τι είναι η νεφρολιθίαση;

Η νεφρολιθίαση χαρακτηρίζεται από την παρουσία λίθων στην ανώτερη αποχετευτική μοίρα του ουροποιητικού συστήματος του ατόμου. Στην πλειοψηφία τους οι πέτρες στα νεφρά, δηλαδή οι λίθοι, αποτελούνται από κρυστάλλους που υπάρχουν φυσιολογικά στα ούρα.

Πως σχηματίζονται οι πέτρες στα νεφρά;

Ουσιαστικά αυτοί οι κρύσταλλοι ενώνονται μεταξύ τους και σχηματίζουν αρχικά τους κρυστάλλους, οι οποίοι με τη σειρά τους συνενώνονται και προκαλούν την πέτρα ή τις πέτρες στα νεφρά. Ο συγκεκριμένος μηχανισμός είναι πιο έντονος, όταν αποβάλλουμε πυκνά ούρα.

Αιτίες δημιουργίας πέτρας στα νεφρά

Οι αιτίες δημιουργίας πέτρας στα νεφρά διαφέρουν ανά περίπτωση. Αξίζει όμως να σημειώσουμε ότι συνήθως εμφανίζεται στις ηλικίες μεταξύ 30 και 50 ετών, ενώ ως πιο επιρρεπή θεωρούνται τα άτομα με πολλαπλά επεισόδια ουρολοιμώξεων ή αυξημένο σωματικό βάρος ή με παθήσεις που επηρεάζουν τον μεταβολισμό του ασβεστίου (π.χ. υπερπαραθυρεοειδισμός) ή τις γαστρεντερικό σύστημα (π.χ. νόσος Chrohn).

Παράγοντες κινδύνου για αυξημένη πιθανότητα πέτρας στα νεφρά

• Καθιστική ζωή, η πολύωρη καθιστική εργασία χωρίς διαλείμματα και με μειωμένη φυσική δραστηριότητα ή άσκηση στην καθημερινότητα
• Κληρονομικότητα, αφού 1 στους 4 που εμφανίζει πέτρα στα νεφρά, έχει στο οικογενειακό περιβάλλον του άτομο με λιθίαση
• Παχυσαρκία, τα παχύσαρκα άτομα αναπτύσσουν πιο συχνά πέτρες στο ουροποιητικό σύστημα
• Πρόσληψη υγρών, αφού η μειωμένη πρόσληψη υγρών αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης πέτρας
• Φαρμακευτική αγωγή, κάποια φάρμακα επηρεάζουν την εμφάνιση λίθων όπως
• Αντιϋπερτασική αγωγή, αντιόξινα, θεραπεία ανοσοκαταστολής (σε άτομα με HIV)
• Διατροφή, με την υψηλή κατανάλωση ζωικών τροφίμων να μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση λίθων

Επιπλέον παράμετροι, οι οποίες πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, είναι η ηλικία και το φύλο του ατόμου. Οι λίθοι του ουροποιητικού συστήματος εμφανίζονται μεταξύ 20 και 50 ετών. Παράλληλα, οι άνδρες εμφανίζουν 3 φορές συχνότερα λιθίαση από τις γυναίκες.

Διατροφικές Συνήθειες που Συμβάλλουν στη Λιθίαση

Έρευνες αποδεικνύουν πως η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών και η καλή, σωστή ενυδάτωση είναι αποτελεσματική στην αποφυγή σχηματισμού λίθων αλλά και στην εμφάνιση νέων λίθων στο μέλλον (υποτροπή λιθίασης). Ποιες είναι όμως οι διατροφικές συνήθειές μας, που συμβάλλουν στη λιθίαση;

1. Αλάτι: Το αλάτι θεωρείται υπεύθυνο για τον σχηματισμό λίθων, καθώς αυξάνει τα επίπεδα ασβεστίου στα ούρα. Ιδιαίτερη σημασία έχει και η αποφυγή φαγητού από σημεία γρήγορης και μαζικής εστίασης, καθώς και προσυσκευασμένα κι επεξεργασμένα τρόφιμα, τα οποία συνήθως έχουν, υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι.
2. Ανεπαρκής ενυδάτωση: Η σωστή ενυδάτωση του οργανισμού, όπως προαναφέραμε και τονίσαμε, είναι εξαιρετικά σημαντική ώστε να έχουμε την επαρκή αποβολή ούρων από τους νεφρούς. Προτείνεται η κατανάλωση υγρών να είναι τουλάχιστον 2 με 2,5L καθημερινά. Το νερό είναι το βασικό μέσο ενυδάτωσης και θα πρέπει να καταλαμβάνει το μεγαλύτερο όγκων των υγρών που καταναλώνει κάποιος καθημερινά. Αρνητική επίδραση στον σχηματισμό λίθων έχει η κατανάλωση αναψυκτικών. Σε μεγάλες προοπτικές μελέτες στις ΗΠΑ η κατανάλωση αναψυκτικών με ζάχαρη σχετίζεται με την εμφάνιση πέτρας στο ουροποιητικό σύστημα αλλά και με αύξηση του ουρικού οξέος. Σχετικά με την κατανάλωση χυμών, όπως πορτοκάλι, cranberry, λεμόνι, lime κ.α. δε φαίνεται να παρατηρείται ούτε επιβαρυντική ούτε προστατευτική συσχέτιση. Τέλος, η κατανάλωση καφέ και τσαγιού φαίνεται ότι μπορεί να δράσει προστατευτικά στον σχηματισμό πέτρας πιθανώς λόγω της διουρητικής δράσης τους.
3. Έλλειψη ασβεστίου: Αντίθετα προς τη γενικότερη πεποίθηση, η πρόσληψη, σε φυσιολογική ποσότητα, τροφών πλούσιων σε ασβέστιο μπορεί να εμποδίσει την εμφάνιση υποτροπών λιθίασης ιδίως λίθων οξαλικού ασβεστίου. Το ασβέστιο είναι ένα από τα πιο συχνά στοιχεία ενός λίθου. Γι’ αυτό και η αυξημένη απέκκριση ασβεστίου στα ούρα μπορεί να οδηγήσει σε σχηματισμό λίθου. Η πρόσληψη ασβεστίου από διατροφικές πηγές, όπως γαλακτοκομικά, λαχανικά πλούσια σε ασβέστιο κ.α. δε φαίνεται να συνδέεται με αύξηση του κινδύνου για σχηματισμό λίθου. Ωστόσο, η χρήση συμπληρωμάτων ασβεστίου μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο γι’ αυτό και η χορήγησή τους θα πρέπει να γίνεται έπειτα από καθοδήγηση. Αντίθετα, η συμπληρωματική πρόσληψη βιταμίνης D βοηθάει στην απορρόφηση του διατροφικού ασβεστίου και μπορεί να είναι βοηθητική ως προς την εμφάνιση λιθίασης.
4. Μειωμένη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών: Η κατανάλωση επαρκούς ποσότητας φρούτων και λαχανικών πλούσιων σε βιταμίνη C αλλά πλούσιων και σε κιτρικό κάλιο, μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των λιθιασικών υποτροπών, σε αντίθεση φυσικά με τη μειωμένη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών. Η πρόσληψη βιταμίνης C από τα τρόφιμα που καταναλώνουμε, όπως φρούτα και λαχανικά, δε δρα επιβαρυντικά στον σχηματισμό πέτρας. Όμως, η χρήση συμπληρωμάτων βιταμίνης C μπορεί να εντείνει το πρόβλημα καθώς σχετίζεται με σχηματισμό λίθων στο ουροποιητικό σύστημα.
5. Αυξημένη κατανάλωση ζωικής πρωτεΐνης: Η μεγάλη κατανάλωση ζωικής πρωτεΐνης (κρέας, αυγά, θαλασσινά), αυξάνει τα επίπεδα ουρικού οξέος και συνεπώς και τον κίνδυνο εμφάνισης λιθίασης. Προτείνεται λοιπόν, η πρωτεϊνική πρόσληψη να βασίζεται στα φυτικής προέλευσης τρόφιμα Η ιδανική πρόσληψη πρωτεϊνών για ένα άτομο με λιθίαση ουροποιητικού είναι 0,8-1g/ kg σωματικού βάρους. Ειδικότερα για ένα άτομο 70g, υπολογίζεται η πρωτεϊνική πρόσληψη στα 64-70g ημερησίως. Πρωτεΐνες μπορούμε να βρούμε τόσο σε ζωικά τρόφιμα, όπως κόκκινο κρέας, κοτόπουλο, ψάρι, αυγό, γαλακτοκομικά όσο και σε φυτικά, όπως όσπρια, λαχανικά και ξηροί καρποί.
6. Τροφές πλούσιες σε οξαλικό οξύ: Το οξαλικό οξύ αποτελεί μία φυσική ένωση, που βρίσκεται στα τρόφιμα και συνδέεται με το ασβέστιο των ούρων και μπορεί να οδηγήσει στο σχηματισμό λίθων στα νεφρά. Τέτοια τρόφιμα είναι το κακάο και σοκολάτα, ο καφές και τα αναψυκτικά πλούσια σε καφεΐνη, το σπανάκι, οι γλυκοπατάτες, τα φιστίκια και γενικά οι ξηροί καρποί καθώς και προϊόντα σόγιας.

Συμπτώματα της πέτρας στα νεφρά

Τα συμπτώματα μπορεί να μην εμφανιστούν αμέσως μετά τον σχηματισμό λίθων, δηλαδή το άτομο μπορεί να παραμένει ασυμπτωματικό για πολύ καιρό.

Πότε να επισκεφθείτε τον γιατρό

Άτομα με οικογενειακό ιστορικό νεφρολιθίασης κι άτομα που έχουν ήδη εμφανίσει λιθίαση στο παρελθόν και θέλουν να προλάβουν την επανεμφάνισή της, να φροντίζουν τις διατροφικές τους συνήθειες και να επισκέπτονται τακτικά για έλεγχο τον ουρολόγο τους. Επίσης με τα πρώτα συμπτώματα, που παρατηρείτε ως διαφορετικά στη λειτουργία του ουροποιητικού συστήματός σας ή με κάποιο πόνο στην ευρύτερη περιοχή, επισκεφθείτε τον γιατρό σας.

Πέτρα στα νεφρά και συχνά παρουσιαζόμενα συμπτώματα

Το πιο συχνό σύμπτωμα είναι ο κολικός νεφρού, δηλαδή έντονος πόνος που αντανακλά στην κοιλιά, στην κύστη αλλά και στα έξω γεννητικά όργανα. Συχνά συνοδεύεται από τάση προς έμετο και ναυτία. Μπορεί να υπάρχει αιματουρία, που είτε εμφανίζεται κατά την ούρηση είτε φαίνεται σε μία εξέταση ούρων.

Διάγνωση της πέτρας στα νεφρά

Η διάγνωση πραγματοποιείται από έναν ουρολόγο μετά από απεικονιστικό και εργαστηριακό έλεγχο (ούρων ή και αίματος). Η αντίστοιχη καθοδήγηση για τις κατάλληλες εργαστηριακές κι απεικονιστικές εξετάσεις, θα δοθεί από τον ουρολόγο.

Εργαστηριακές εξετάσεις

Ο έλεγχος χρειάζεται τόσο τις απεικονιστικές εξετάσεις όσο και τις εργαστηριακές. Οι δεύτερες περιλαμβάνουν αιματολογικές (Γενική αίματος), βιοχημικές εξετάσεις (ουρία, κρεατινίνη, ηλεκτρολύτες, ΤΚΕ και CRP), γενική ούρων και επί υποψίας για ουρολοίμωξη καλλιέργεια ούρων, και αντιβιόγραμμα.

Απεικονιστικές εξετάσεις

Στον απεικονιστικό έλεγχο για την εξέταση πέτρας στα νεφρά περιλαμβάνονται:

1. Η απλή ακτινογραφία Νεφρών -Ουρητήρων- Κύστης (ακτινογραφία ΝΟΚ), όπου μπορεί να μας δείξει το μεγαλύτερο μέρος των ακτινοσκιερών λίθων (υπάρχει ένα ποσοστό λίθων που είναι ακτινοδιαπερατοί κι αυτοί δεν είναι δυνατόν να τους εντοπίσουμε με την ακτινογραφία)
2. Ο υπέρηχος Νεφρών -Ουρητήρων- Κύστης (U/S ΝΟΚ) στον οποίο αναζητούμε την απόφραξη- διάταση- του νεφρού και που μπορεί να μας αναδείξει λίθους του νεφρού, του αρχικού τμήματος του ουρητήρα καθώς και του τελικού μέρους αυτού.
3. Η αξονική κοιλίας, που αποτελεί σήμερα την εξέταση εκλογής καθώς μας επιτρέπει να εκτιμήσουμε την ανατομία και την κατάσταση του ουροποιητικού (διάταση πυελοκαλυκικού συστήματος, ελικοειδή πορεία του ουρητήρα), την λειτουργεία του νεφρού (π.χ. καθυστερημένη απέκκριση του σκιαγραφικού) αλλά και την όσο ακριβέστερη περιγραφή και εντόπιση του/ των λίθων.

Θεραπείες για την Πέτρα στα Νεφρά

Στις περιπτώσεις εκείνες που οι πέτρες είναι εξαιρετικά μικρές (2- 4 χιλιοστά) ταυτόχρονα με τη λήψη αρκετού νερού (2,5- 3 λίτρα) μπορούμε να συνδυάσουμε ένα πόσιμο συμπλήρωμα διατροφής με συνδυασμό αρκετών στοιχείων (να περιέχει π.χ. υδρολύματα εκουιζέτου, αρενάριας, μπόλντο, φραγκόσυκου, σιδερίτη, δενδρολίβανου, αγριάδας και μελισσόχορτου) που διευκολύνει την αποβολή της πέτρας αλλά και τυχόν πόνου λόγω των σπασμών του ουρητήρα.

Για πέτρες μεγαλύτερων διαστάσεων, σε περιπτώσεις κολικού του νεφρού αλλά και σ’ εκείνες τις περιπτώσεις που η πέτρα αποφράσσει τον ουρητήρα, είναι απαραίτητη η εκτίμηση από ουρολόγο ο οποίος θα αποφασίσει για τη δυνατότητα περαιτέρω συντηρητικής αγωγής ή εάν είναι απαραίτητη μίας πιο επεμβατικής λύσης και θεραπείας.

Η αυτή καθ’ αυτή αντιμετώπιση μίας πέτρας, είτε συντηρητικά ώστε να αποβληθεί αυτόματα είτε εάν χρειαστεί μία επεμβατική μέθοδος, δεν αντιμετωπίζει και την υποτροπή. Μεγάλη σημασία για την αποφυγή του σχηματισμού νέων λίθων έχουν η ενυδάτωση κι η διατροφή.

Πέτρες στα νεφρά: Ποια είναι η συντηρητική αντιμετώπιση

Ο κολικός στην οξεία φάση αντιμετωπίζεται με αντιφλεγμονώδη ή αναλγητικά και ενδεχομένως σπασμολυτικά φάρμακα για λίγες ημέρες (2- 4 ημέρες).

Η συντηρητική αντιμετώπιση λειτουργεί όταν οι πέτρες είναι εξαιρετικά μικρές, δηλαδή δύο με τέσσερα χιλιοστά. Σε αυτή την περίπτωση λοιπόν, και πάντα με την καθοδήγηση του ουρολόγου, μπορούμε με την λήψη αρκετού νερού (2 με 2,5L) και συνδυάζοντας ένα πόσιμο συμπλήρωμα διατροφής με περιεκτικότητα αρκετών στοιχείων (π.χ. υδρολύματα εκουιζέτου, αρενάριας, μπόλντο, φραγκόσυκου, σιδερίτη, δενδρολίβανου, αγριάδας και μελισσόχορτου) που διευκολύνουν την αποβολή της πέτρας αλλά και του ενδεχόμενου πόνου λόγω των σπασμών του ουρητήρα. Τονίζουμε και πάλι πως οι μικρές αλλαγές στη διατροφή συμβάλλουν στη συντηρητική αντιμετώπιση.

Τέτοιες αλλαγές και διατροφικές συνήθειες είναι:

• ο περιορισμός του αλατιού
• η αύξηση στην κατανάλωση των υγρών (κυρίως νερού και φυσικά όχι αναψυκτικών κι αλκοόλ)
• η αυξημένη κατανάλωση εσπεριδοειδών ειδικά και φρούτων- λαχανικών γενικά
• η ενισχυμένη πρόσληψη ασβεστίου (φυσικά από την τροφή κι όχι από συμπλήρωμα ασβεστίου)
• η μειωμένη κατανάλωση ζωικής πρωτεΐνης
• η μείωση της κατανάλωσης μεγάλων ποσοτήτων τροφίμων πλούσιων σε οξαλικό οξύ (τέτοια τρόφιμα είναι το κακάο και η σοκολάτα, ο καφές και τα αναψυκτικά πλούσια σε καφεΐνη, το σπανάκι, οι γλυκοπατάτες, τα φιστίκια και γενικά οι ξηροί καρποί καθώς και προϊόντα σόγιας).

Επεμβατικές μέθοδοι: Πότε χρειάζονται;

Για πέτρες μεγαλύτερων διαστάσεων, σε περιπτώσεις κολικού του νεφρού αλλά και σ’ εκείνες τις περιπτώσεις που η πέτρα αποφράσσει τον ουρητήρα, είναι απαραίτητη η εκτίμηση από ουρολόγο ο οποίος θα αποφασίσει για τη δυνατότητα περαιτέρω συντηρητικής αγωγής ή εάν είναι απαραίτητη μίας πιο επεμβατικής λύσης και θεραπείας.

Εάν η απόφραξη του ουροποιητικού (διάταση νεφρού και διάταση ουρητήρα) και η συμπτωματολογία παραμένουν ή συνυπάρχει μία λοίμωξη ουροποιητικού ή ανουρία τότε κρίνεται απαραίτητη η άμεση τοποθέτηση ενός ουρητηρικού stent (pig-tail), που λύνει το όποια προβλήματα και μας δίνει τον απαραίτητο χρόνο για την επιλογή της περαιτέρω αντιμετώπισης της λιθίασης.

Η σύγχρονη τάση, προς αποφυγή μακροχρόνιας λήψης αντιφλεγμονωδών (λόγω των επιπτώσεών τους σε νεφρό, καρδιά, γαστρεντερικό σύστημα) και του όποιου επηρεασμού της νεφρικής λειτουργίας από τη διάταση νεφρού/ουρητήρα, είναι σε περιπτώσεις κολικού που επιμένει ή δεν ανταποκρίνεται στα φάρμακα ή επιβάλλεται από το ιατρικό ιστορικό του ασθενή να προχωρούμε στην άμεση αποσυμπίεση του νεφρού με την τοποθέτηση pig-tail ή όπου αυτό είναι δυνατό να γίνεται άμεσα η αντιμετώπιση της πέτρας.

Ο τελικός σκοπός της όποιας παρέμβασης είναι η αφαίρεση του λιθιασικού φορτίου. Η επιλογή εξαρτάται από διάφορους παράγοντες όπως το μέγεθος και η σκληρότητα του λίθου, η θέση στην οποία βρίσκεται, την γενικότερη κατάσταση του εκάστοτε ασθενή (σωματότυπο, λήψη αντιπηκτικών, τυχόν σκελετικές ανωμαλίες, η παρουσία ανευρύσματος αορτής).

Εξωσωματική λιθοτριψία με κύματα κρούσης (ESWL)

Βασίζεται σε ηχητικά κρουστικά κύματα, τα οποία δημιουργούν συμπιεστικές δυνάμεις κι έχουν ως τελικό αποτέλεσμα το σπάσιμο της πέτρας. Ο εντοπισμός της πέτρας γίνεται με τη βοήθεια ακτινολογικού μηχανήματος ή υπερήχων. Διενεργείται χωρίς νοσηλεία, συνήθως χωρίς αναισθησία με μόνη τη χορήγηση αναλγητικών. Είναι κατάλληλη για λίθους μικρότερους των 2-δύο εκατοστών, νεφρού ή ουρητήρα. Η επιτυχία της εξαρτάται από τη σύσταση και τη σκληρότητα της πέτρας, το μέγεθος καθώς και τη θέση του λίθου.

Ιδιαίτερη δυσκολία βρίσκουν πέτρες ή κομμάτια (λιθιασικά συγκρίματα) λίθων στον κάτω κάλυκα του νεφρού. Ο κάτω κάλυκας παρουσιάζει μία γωνίωση σε σχέση με την πύελο του νεφρού και κυρίως με τον ουρητήρα. Όσο πιο οξεία είναι η γωνία αυτή τόσο πιο δύσκολο είναι να απομακρυνθούν τα κομμάτια. Αποτέλεσμα ο επανασχηματισμός πέτρας.

Ένα άλλο στοιχείο άξιο προσοχής είναι η πιθανότητα απόφραξης του ουρητήρα από τα πολλαπλά λιθιασικά συγκρίματα (steinstrasse-λιθιασική αλυσίδα). Μπορεί να παρουσιαστεί σε περιπτώσεις μεγάλων λίθων και βέβαια αποτελεί φαινόμενο που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης (τοποθέτηση pig-tail και ουρητηρολιθοτριψία).

Η εξωσωματική λιθοτριψία είναι η λιγότερο επεμβατική μέθοδος αλλά με μικρότερα ποσοστά επιτυχίας σε σχέση με άλλες θεραπευτικές επιλογές.

Ουρητηροσκόπηση και Ανάστροφη Ενδονεφρική Χειρουργική (URS και RIRS)

Πρόκειται για ενδοσκοπικές, ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές, όπου με ένα ειδικό ενδοσκόπιο το ουρητηροσκόπιο και με τη βοήθεια κάμερας, διαμέσου της ουρήθρας και της ουροδόχου κύστης φτάνουμε στην πέτρα και την κατακερματίζουμε πιο συχνά με τη χρήση Laser. Η πέτρα μπορεί να σπάσει σε κομμάτια ή να γίνει σκόνη που απομακρύνεται με τη ροή των ούρων.

Στη συνέχεια, απομακρύνονται τα συγκρίματα με τη βοήθεια ειδικών εργαλείων που ονομάζονται basket. Στο τέλος της επέμβασης και εφόσον κριθεί απαραίτητο μπορεί να τοποθετηθεί ένα αυτοσυγκρατούμενο ενδοουρητηρικό stend (pig-tail) το οποίο παραμένει στον ασθενή για λίγες ημέρες.

Τα ουρητηροσκόπια χωρίζονται σε ημιάκαμπτα και σε εύκαμπτα. Με τα εύκαμπτα έχουμε η δυνατότητα να φτάσουμε σχεδόν σε κάθε σημείο του νεφρού και ιδιαίτερα στον κάτω κάλυκα του νεφρού, γεγονός που διευκολύνει την αντιμετώπιση λίθων σε αυτό το σημείο που άλλες μέθοδοι δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν.

Αυτές οι παρεμβάσεις πραγματοποιούνται υπό γενική αναισθησία αλλά και ραχιαία, έχουν υψηλό ποσοστό επιτυχίας (ασθενής ελεύθερος πέτρας), χωρίς τομές, χωρίς μετεγχειρητικό πόνο και με νοσηλεία που σπάνια ξεπερνάει τη 1-μία ημέρα.

Διαδερμική νεφρολιθοτριψία (PCNL ή PNL)

Η διαδερμική νεφρολιθοτριψία (PNL, Percotaneus NephroLithotomy) είναι μία μέθοδος ιδιαίτερα κατάλληλη για μεγάλους λίθους, άνω των 2-δύο εκατοστών, του ανώτερου ουροποιητικού (κοραλιοειδής λίθοι).

Βασικό εργαλείο σε αυτή τη μέθοδο είναι το νεφροσκόπιο. Αποτελεί μία πιο επεμβατική μέθοδο στην οποία, με τον ασθενή υπό γενική αναισθησία, γίνεται αρχικά μία μικρή τομή στο δέρμα και διαμέσου αυτής παρακεντάτε ο νεφρός. Δίνονται διαδοχικές διαστολές αυτού του καναλιού ως ότου να έχει τη δυνατότητα να εισέλθει το νεφροσκόπιο εντός του νεφρού. Ο λίθος σπάει με τη χρήση laser ή υπερήχων και γίνεται η απομάκρυνση την συγκριμάτων. Η νοσηλεία σε αυτή την περίπτωση είναι 1 με 2 ημέρες.

Πώς να προλάβετε τις πέτρες στα νεφρά

Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πως η θεραπεία δε λειτουργεί και προληπτικά στην περίπτωση της λιθίασης. Δηλαδή η αυτή καθ’ αυτή αντιμετώπιση μίας πέτρας, είτε συντηρητικά ώστε να αποβληθεί αυτόματα είτε εάν χρειαστεί μία επεμβατική μέθοδος, δεν αντιμετωπίζει και την υποτροπή. Μεγάλη σημασία για την αποφυγή του σχηματισμού νέων λίθων έχουν η ενυδάτωση κι η διατροφή. Έτσι μπορούμε να την προλάβουμε και με την έγκαιρη επίσκεψη στον γιατρό, ουρολόγο, εφόσον γνωρίζουμε πως υπάρχει οικογενειακό ιστορικό λιθίασης.

Οι παραπάνω διατροφικές συμβουλές και συνήθειες συμβάλλουν επίσης προληπτικά στην εμφάνιση πέτρας στα νεφρά.

Η Σημασία της Ενυδάτωσης

Προτείνεται η κατανάλωση υγρών να είναι τουλάχιστον 2 με 2,5L νερού καθημερινά. Σχετικά με την κατανάλωση χυμών, όπως πορτοκάλι, cranberry, λεμόνι, lime κ.α. δε φαίνεται να παρατηρείται ούτε επιβαρυντική ούτε προστατευτική συσχέτιση. Τέλος, η κατανάλωση καφέ και τσαγιού φαίνεται ότι μπορεί να δράσει προστατευτικά στον σχηματισμό πέτρας πιθανώς λόγω της διουρητικής δράσης τους. Η επαρκής ενυδάτωση του οργανισμού είναι εξαιρετικά σημαντική ώστε να έχουμε την επαρκή αποβολή ούρων από τους νεφρούς.

Τροφές που Βοηθούν στη Πρόληψη

Φαίνεται πως η κατανάλωση καφέ και τσαγιού μπορεί να δράσει προστατευτικά στον σχηματισμό πέτρας πιθανώς λόγω της διουρητικής δράσης τους. Η κατανάλωση επαρκούς ποσότητας φρούτων και λαχανικών πλούσιων σε βιταμίνη C αλλά πλούσιων και σε κιτρικό κάλιο, βοηθάει επίσης στην πρόληψη των λιθιασικών υποτροπών, σε αντίθεση φυσικά με τη μειωμένη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών.

Τι να Αποφεύγετε στη Διατροφή σας

Σε ασθενείς με πέτρα στα νεφρά ή ιστορικό με πέτρα στα νεφρά συστήνεται να περιοριστούν το αλάτι, η ζάχαρη και η ζωική πρωτεΐνη. Παράλληλα, αποφεύγουμε τα αναψυκτικά τα οποία έχουν αποδεδειγμένα αρνητική επίδραση στον σχηματισμό λίθων. Σε μεγάλες προοπτικές μελέτες στις ΗΠΑ η κατανάλωση αναψυκτικών με ζάχαρη σχετίζεται με την εμφάνιση πέτρας στο ουροποιητικό σύστημα αλλά και με την αύξηση του ουρικού οξέος.

Τέλος η χρήση συμπληρωμάτων βιταμίνης C μπορεί να εντείνει το πρόβλημα, καθώς σχετίζεται με σχηματισμό λίθων στο ουροποιητικό σύστημα. Σημαντικό είναι ακόμη να αποφεύγονται τροφές πλούσιες σε οξαλικό οξύ. Το οξαλικό οξύ αποτελεί μία φυσική ένωση, που βρίσκεται στα τρόφιμα και συνδέεται με το ασβέστιο των ούρων και μπορεί να οδηγήσει στο σχηματισμό λίθων στα νεφρά. Τέτοια τρόφιμα είναι το κακάο και σοκολάτα, ο καφές και τα αναψυκτικά πλούσια σε καφεΐνη, το σπανάκι, οι γλυκοπατάτες, τα φιστίκια και γενικά οι ξηροί καρποί καθώς και προϊόντα σόγιας.

Διατροφή για Ασθενείς με Πέτρα στα Νεφρά

Παρακάτω, θα μάθουμε για τον ρόλο της διατροφής σε ασθενείς με πέτρα στα νεφρά και συνιστώμενες τροφές για υγιή νεφρά.

Ρόλος της Διατροφής στη Θεραπεία

Τόσο στη διαδικασία της θεραπείας όσο και στη διαδικασία της πρόληψης, η διατροφή σε ασθενείς με πέτρα στα νεφρά ή σε άτομα με ιστορικό με πέτρα στα νεφρά, συμβάλλει αποτελεσματικά. Ιδιαίτερη σημασία δίνουμε στην αυξημένη ενυδάτωση και στην περιορισμένη κατανάλωση ζάχαρης, αλατιού και ζωικής πρωτεΐνης.

Συνιστώμενες Τροφές για Υγιή Νεφρά

• Σκόρδο, λόγω της αντιφλεγμονώδους δράσης του
• Σταυρανθή λαχανικά (όπως είναι το μπρόκολο και το κουνουπίδι), γιατί αποτελούν άριστη πηγή βιταμινών C & K, που χρειάζονται για την καλή λειτουργία των νεφρών
• Αβγό, λόγω του ότι περιέχει τον απαραίτητο για την καλή λειτουργία των νεφρών, σίδηρο
• Κρεμμύδι, για τις αντιοξειδωτικές ουσίες του
• Ψάρι, για τα πολύτιμα Ω3
• Cranberry, ειδικά σε χυμό, γιατί καταπολεμά και προλαμβάνει τις ουρολοιμώξεις

Συχνές ερωτήσεις για την πέτρα στα νεφρά (FAQ)

Συμπεράσματα

Φροντίζουμε την υγεία μας και την καλύτερη ποιότητα ζωής με τακτική άσκηση, σημαντική ημερήσια πρόσληψη βιταμινών από φρούτα και λαχανικά, επαρκή ενυδάτωση και επίσκεψη στον γιατρό μας όταν παρατηρούμε κάποιο από τα παραπάνω ενοχλητικά συμπτώματα.