Πόνος στο Στομάχι: Αντιμετώπιση & Αιτίες

Όλοι οι άνθρωποι, σε κάποια φάση της ζωής μας, έχουμε αντιμετωπίσει έναν πόνο στο στομάχι. Άλλες φορές αυτός ο πόνος είναι ήπιος, άλλες πιο έντονος. Συνήθως, όμως, αποχωρεί σχετικά άμεσα.

Υπάρχουν και περιπτώσεις, όμως, όπου ένας πόνος στο στομάχι μπορεί να είναι έντονος και να οφείλεται σε σημαντικά αίτια. Στο άρθρο μας, θα αναλύσουμε ορισμένες από αυτές τις σημαντικές αιτίες που προκαλούν πόνο στο στομάχι αλλά και τρόπους αντιμετώπισης του συγκεκριμένου προβλήματος.

 

Τι είναι ο πόνος στο στομάχι;

Ο πόνος στο στομάχι αναφέρεται ως δυσφορία στην περιοχή μεταξύ του θώρακα και της λεκάνης. Ωστόσο, αυτό το αίσθημα δυσφορίας μπορεί να αφορά άλλα όργανα ή μέρη της κοιλιάς και να προκαλούν τον πόνο. Τέτοια είναι:

• Νεφρά
• Συκώτι
• Λεπτό και παχύ έντερο
• Σκωληκοειδής απόφυση
• Πάγκρεας
• Χοληδόχος κύστη
• Σπλήνα

Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, η ανακούφιση των συμπτωμάτων του πόνου στο στομάχι επέρχεται φυσικά. Ωστόσο, εάν τα αίτια είναι σοβαρά, μπορεί να χρειαστεί μια αξιολόγηση από ιατρό, για στοχευμένη θεραπεία.

Τύποι πόνου στο στομάχι

Υπάρχουν διάφοροι τύποι πόνου του στομάχου ανάλογα με το πόσο γρήγορα ξεκινά ο πόνος και πόσο διαρκεί:

• Οξύς: Ο οξύς κοιλιακός πόνος ξεκινά μέσα σε λίγες ώρες ή ημέρες και μπορεί να συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα
• Χρόνιος: Αυτός ο τύπος πόνου διαρκεί 3 μήνες ή περισσότερο και μπορεί να έρχεται και να φεύγει
• Προοδευτικός: Αυτός ο τύπος κοιλιακού πόνου επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνο
• Κολικοί: Αυτός ο τύπος κοιλιακού πόνου εμφανίζεται ξαφνικά, χωρίς προειδοποίηση και συνοδεύεται από έντονο πόνο. Συνηθίζεται κυρίως στα βρέφη

 

Κοινές αιτίες του πόνου στο στομάχι

Σε πολλές περιπτώσεις, ο πόνος στο στομάχι οφείλεται σε αιτίες που δεν προκαλούν κάποια ανησυχία. Τέτοιες αιτίες μπορεί να είναι η διατροφή μας ή προβλήματα στην κένωση. Παρόλα αυτά, υπάρχουν και άλλες αιτίες, οι οποίες δυνητικά μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα στο στομάχι και απαιτούν προσοχή. Παρακάτω, θα δούμε ορισμένες από τις πιο κοινές από αυτές τις αιτίες.

Γαστρίτιδα

Η γαστρίτιδα είναι όταν o βλεννογόνος του στομάχου σας ερεθίζεται (φλεγμονή). Μπορεί να προκαλέσει πόνο στο στομάχι, δυσπεψία και αίσθημα αδιαθεσίας.

Έλκος στομάχου

Το έλκος στομάχου αναφέρεται σε πληγές που εμφανίζονται στο βλεννογόνο του στομάχου ή του δωδεκαδακτύλου, που είναι το πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου. Σύνηθες σύμπτωμα του έλκους στομάχου είναι ο πόνος στην κοιλιά και άλλα συμπτώματα, όπως: φούσκωμα, ναυτία, αίσθημα έντονου κορεσμού ή άβολης πληρότητας μετά το φαγητό.

Τροφικές δηλητηριάσεις

Η τροφική δηλητηρίαση αποτελεί μία ασθένεια κατά την οποία ένα άτομο αρρωσταίνει από κάτι που έχει φάει ή πιει. Πολλές φορές, μια τροφική δηλητηρίαση, αναφέρεται στη γαστρεντερίτιδα, που περιλαμβάνει φλεγμονή του βλεννογόνου και προκαλείται από παθογόνα που βρίσκονται σε τροφές. Ο πόνος στο στομάχι αποτελεί κύριο σύμπτωμα μιας τροφικής δηλητηρίασης, όπως και η ναυτία, ο εμετός και οι διάρροιες.

Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση

Περιστασιακά, τα οξέα του στομάχου τείνουν να πηγαίνουν προς την αντίθετη κατεύθυνση απ’ αυτή που απαιτείται, «ανεβαίνοντας» προς τον λαιμό. Σε αυτή την περίπτωση, παρατηρούνται συμπτώματα όπως φούσκωμα και καούρα, με τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση να αποτελεί αιτία αυτών των συμπτωμάτων. Αρκετοί ασθενείς, εκτός από αυτά τα συμπτώματα, έχουν και πόνο στο στομάχι.

Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου

Το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (Irritable Bowel Syndrome ‒ IBS) αποτελεί μια κοινή γαστρεντερική πάθηση. Είναι χρόνια διαταραχή που χαρακτηρίζεται από μια ομάδα συμπτωμάτων των οποίων η βαρύτητα διαφέρει από άτομο σε άτομο. Ένα από αυτά τα συμπτώματα είναι ο πόνος στο στομάχι. Κάποια άλλα συμπτώματα που συνοδεύουν τη διαταραχή είναι το φούσκωμα, η βλέννα στα κόπρανα και αίσθημα ότι η κένωση δεν είναι πλήρης.

 

Συμπτώματα που συνοδεύουν τον πόνο στο στομάχι

Τα συμπτώματα που μπορεί να συνοδεύουν τον πόνο στο στομάχι είναι τα παρακάτω:

• Αίσθηση καύσου
• Κράμπες
• Αμβλύς πόνος
• Φούσκωμα
• Ρέψιμο
• Απώλεια όρεξης
• Καούρα
• Ναυτία και εμετός
• Αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου (π.χ. διάρροια ή δυσκοιλιότητα)
• Προβλήματα με την ούρηση
• Πυρετός

 

Διάγνωση του πόνου στο στομάχι

Για τη διάγνωση του πόνου στο στομάχι υπάρχουν αρκετοί τύποι εξετάσεων, από φυσική εξέταση του ασθενούς έως απεικονιστικές ή εργαστηριακές εξετάσεις.

Ιατρικό ιστορικό και φυσική εξέταση

Για την εξακρίβωση της αιτίας που προκαλεί τον πόνο στο στομάχι, ο γιατρός θα χρειαστεί να λάβει το ιστορικό του ασθενούς. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η ύπαρξη μιας υποκείμενης ασθένειας, μπορεί να εξακριβώσει την ταυτοποίηση του πόνου στο στομάχι.

Εν συνεχεία, ο γιατρός, μπορεί να πραγματοποιήσει μια σειρά από ερωτήσεις που μπορεί να συμβάλλουν στην καλύτερη εξακρίβωση της πηγής του πόνου στην κοιλιά. Τέτοιες ερωτήσεις είναι:

• Που παρατηρείται ο πόνος;
• Πότε ξεκίνησε ο πόνος;
• Ποια είναι η ένταση του πόνου;
• Ο πόνος έρχεται και φεύγει;
• Ποια γεγονότα οδήγησαν στον πόνο;

Για τη διάγνωση του πόνου, είναι πιθανό να πραγματοποιηθεί και φυσική εξέταση του ασθενούς. Πιο συγκεκριμένα, μπορεί να γίνει ψηλάφηση στα σημεία πόνου που εντοπίζονται από τον ιατρό για περαιτέρω διαπιστώσεις.

Απεικονιστικές εξετάσεις

Σε ορισμένες περιπτώσεις, για τη διάγνωση του πόνου στο στομάχι, μπορεί να χρειαστούν και απεικονιστικές εξετάσεις, όπως οι παρακάτω:

• Ακτινογραφία
• Υπερηχογράφημα
• Αξονική τομογραφία
• Κολονοσκόπηση

Εργαστηριακές εξετάσεις

Ένα σημαντικό κομμάτι που αφορά τη διάγνωση του πόνου στο στομάχι, είναι η διενέργεια εργαστηριακών εξετάσεων, όπως οι παρακάτω:

• Γενικές εξετάσεις αίματος
• Εξετάσεις αίματος που εξετάσουν ένζυμα στο ήπαρ, το πάγκρεας και την καρδιά
• Εξέταση ούρων ή κοπράνων
• Ενδοσκόπηση

Λόγω της ύπαρξης πολλών παθήσεων που συνδέονται με τον πόνο στο στομάχι, μπορεί να χρειαστούν αρκετές εξετάσεις ή επίσκεψη σε ιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων για την εξακρίβωση της αιτίας του προβλήματος.

 

Αντιμετώπιση και θεραπεία του πόνου στο στομάχι

Για την αντιμετώπιση του πόνου στο στομάχι, υπάρχουν διάφορες θεραπευτικές προσεγγίσεις, οι οποίες αφορούν τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής ή αλλαγές στη διατροφή του ασθενούς. Σε περιπτώσεις που οι παραπάνω θεραπευτικές προσεγγίσεις δεν αποδώσουν, υπάρχει σοβαρή πιθανότητα υποβολής του ασθενούς σε χειρουργική επέμβαση. Σε κάθε περίπτωση, η κάθε θεραπεία απαιτεί και τη σαφή εξακρίβωση της αιτίας του πόνου.

Φαρμακευτική αγωγή

Η φαρμακευτική αγωγή για την αντιμετώπιση στον πόνο του στομάχου μπορεί να περιλαμβάνει αναλγητικά, αντιβιοτικά, αντιόξινα, φάρμακα για τη διακοπή του εμετού ή της διάρροιας, κ.ά. Σε κάθε περίπτωση, η έναρξη κάποιας αγωγής φαρμάκων θα πρέπει να γίνεται έπειτα από συνεννόηση με τον προσωπικό σας ιατρό.

Διαιτητικές αλλαγές

Ο ρόλος της διατροφής είναι πολύ σημαντικός για την αντιμετώπιση του πόνου στο στομάχι. Πολλοί ασθενείς, λόγω κακής διατροφής, βιώνουν αρνητικά συμπτώματα στο γαστρεντερικό τους σύστημα, όπως ο πόνος στο στομάχι.

Αρχικά, θα πρέπει να καταναλώνετε μεγάλες ποσότητες νερού. Εν συνεχεία, θα πρέπει να μειώσετε ή διακόψετε υγρά όπως καφές, αλκοόλ και τσάι, καθώς αυτά μπορεί να επιδεινώσουν τον πόνο.

Παράλληλα, ορισμένες τροφές μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο δυσπεψίας και πρέπει να αποφεύγονται. Αυτές οι τροφές είναι: λιπαρά, όξινα ή πικάντικα τρόφιμα

Τέλος, για την αντιμετώπιση αρκετών αρνητικών καταστάσεων του στομάχου, προτείνεται η κατανάλωση φυτικών ινών. Οι φυτικές ίνες βοηθούν στην καλύτερη κινητικότητα του εντέρου, προστατεύοντας παράλληλα τα φιλικά βακτήρια που κατοικούν στην εντερική χλωρίδα (προβιοτικά).

Ωστόσο, όποια αλλαγή κι αν επιχειρήσετε στη διατροφή σας για την αντιμετώπιση του πόνου στο στομάχι, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με έναν γιατρό, καθώς η εξακρίβωση της αιτίας είναι αυτή που θα βοηθήσει στην εύρεση των κατάλληλων τροφών.

Χειρουργικές επεμβάσεις

Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να απαιτηθεί χειρουργική επέμβαση για την αντιμετώπιση του πόνου στο στομάχι. Συνήθως, για να γίνει μια χειρουργική επέμβαση, θα πρέπει να υπάρχει κάποια πάθηση ή να εμπλέκεται κάποιο όργανο στην πρόκληση του πόνου.

 

Φυσικές θεραπείες για τον πόνο στο στομάχι

Εκτός των παραπάνω θεραπευτικών προσεγγίσεων, υπάρχουν και ορισμένες θεραπείες για τον πόνο στο στομάχι που μπορούν να γίνουν με φυσικό τρόπο, από το σπίτι μας. Μερικές από αυτές τις φυσικές θεραπείες για τη μείωση του πόνου είναι οι παρακάτω:

• Τοποθετήστε ένα μπουκάλι ζεστού νερού ή μια ζεστή κομπρέσα στην κοιλιά σας
• Κάντε ένα ζεστό (όχι καυτό) μπάνιο
• Καταναλώνετε καθαρά υγρά, όπως το νερό
• Μειώστε ή διακόψτε αλκοόλ και καφεϊνη

Παράλληλα, μπορείτε να δοκιμάσετε ορισμένα βότανα και άλλα φυτικά προϊόντα, τα οποία συμβάλλουν στην αντιμετώπιση διαφόρων πεπτικών προβλημάτων, όπως ο πόνος στο στομάχι. Μερικά από τα πιο δημοφιλή, είναι:

• Τζίντζερ: Το τζίντζερ βοηθάει στη μείωση της ναυτίας και του εμετού
• Σύκα: Τα σύκα περιέχουν ουσίες που δρουν ως καθαρτικά, αντιμετωπίζοντας τη δυσκοιλιότητα και τη δυσπεψία
• Χυμός αλόης: Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, η αλόη βέρα συμβάλλει στη μείωση των συμπτωμάτων του Ευερέθιστου Εντέρου
• Βασιλικός: Ο βασιλικός περιέχει ενώσεις όπως το λινελαϊκό οξύ, με αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση των αερίων
• Γλυκόριζα: Σύμφωνα με μελέτες, η γλυκόριζα συμβάλλει στην ανακούφιση διαφόρων πεπτικών προβλημάτων όπως ο πόνος στο στομάχι

 

Πότε πρέπει να επισκεφτείτε τον γιατρό

Θα πρέπει να επικοινωνήσετε άμεσα με έναν ιατρό στην περίπτωση που παρατηρήσετε τα ακόλουθα συμπτώματα ή σημάδια:

• Πόνος που οφείλεται σε τραυματισμό ή ατύχημα
• Πόνος και σε άλλες περιοχές του σώματος, όπως το στήθος ή ο λαιμός
• Εμετός που συνοδεύεται με αίμα
• Αιματηρά κόπρανα
• Αιματουρία
• Εφίδρωση
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Υψηλός πυρετός
• Έντονο πρήξιμο και ευαισθησία στην κοιλιά
• Επίμονη ναυτία ή εμετός

 

Πρόληψη του πόνου στο στομάχι

Για την πρόληψη ενοχλήσεων και πόνου στο στομάχι, μπορείτε να υιοθετήσετε ορισμένες από τις παρακάτω συμβουλές, που αφορούν αλλαγές στη διατροφή, τη στάση του σώματος μετά το φαγητό και τη διαχείριση του στρες.

Υγιεινή διατροφή

Οι τροφές που εντάσσουμε στη διατροφή μας και ο τρόπος που τις καταναλώνουμε, παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην πρόληψη του πόνου στο στομάχι. Για τη μείωση των πιθανοτήτων πόνου στο στομάχι μπορείτε να ακολουθήσετε τις παρακάτω συμβουλές:

• Αποφεύγετε λιπαρές τροφές
• Τρώτε μικρά και συχνά γεύματα κάθε μέρα, αντί για 2-3 μεγάλα γεύματα
• Αποφεύγετε τρόφιμα που γνωρίζετε ότι επιδεινώνουν τα συμπτώματά σας
• Καταναλώνετε περισσότερες φυτικές ίνες στην περίπτωση που παρουσιάζετε προβλήματα δυσκοιλιότητας
• Μην καταναλώνετε γαλακτοκομικά στην περίπτωση που έχετε δυσανεξία στη λακτόζη

Σωστή στάση σώματος

Εάν αποφεύγετε να ξαπλώνετε μετά το φαγητό, μπορείτε να αποτρέψετε τη μετατροπή της δυσπεψίας σε καούρα. Όταν το σώμα είναι σε οριζόντια στάση, τα οξέα του στομάχου είναι πολύ πιθανό να κινηθούν προς τα πίσω και πάνω, προκαλώντας καούρα.

Επομένως, τα άτομα με στομαχικές διαταραχές θα πρέπει να αποφεύγουν για μερικές ώρες να ξαπλώνουν ή να κοιμούνται, προτού χωνέψουν.

Αποφυγή στρες

Το άγχος και το στρες, αποτελούν παράγοντες κινδύνου για την καλή υγεία του γαστρεντερικού συστήματος. Μπορεί να μην προκαλούν από μόνα τους έλκη ή βλάβες στο πεπτικό σύστημα, ωστόσο, επιδεινώνουν ή προκαλούν ενοχλητικά συμπτώματα. Για παράδειγμα, άτομα που έχουν Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου, μπορεί να βιώσουν εξάρσεις συμπτωμάτων όπως δυσκοιλιότητα, φούσκωμα και διάρροια, λόγω έντονου άγχους.

Εάν παρατηρείτε δυσκολία στη διαχείριση του άγχους, καλό είναι να επικονωνήσετε με έναν ειδικό ψυχικής υγείας και να υιοθετήσετε ορισμένες πρακτικές διαχείρισης στρες στην καθημερινότητά σας (π.χ. ασκήσεις αναπνοής, γιόγκα, διαλογισμός, κ.ά.).

 

Συμπερασματικά

Ο πόνος στο στομάχι μπορεί να οφείλεται σε ένα ευρύ φάσμα αιτιών, κατά συνέπεια, απαιτεί εξακρίβωσή τους, για στοχευμένη θεραπεία.

Σε αρκετές περιπτώσεις, ο πόνος στο στομάχι δε διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα και δεν είναι σοβαρός. Ωστόσο, ο σοβαρός ή χρόνιος κοιλιακός πόνος μπορεί να υποδηλώνει μια υποκείμενη κατάσταση υγείας. Σε κάθε περίπτωση, η επικοινωνία με έναν γιατρό είναι το πρώτο βήμα που θα πρέπει να κάνετε, έτσι ώστε να αντιμετωπίσετε αποτελεσματικό τον πόνο στο στομάχι.