Πώς αντιμετωπίζεται η ναυτία;

Γνωρίζετε το συναίσθημα. Ίσως φάγατε κάτι που δεν άρεσε στο στομάχι σας. Θα μπορούσε να είναι ένα από τα πρώτα σημάδια εγκυμοσύνης. Επίσης, θα μπορούσε να αποτελεί κι ένα σύμπτωμα ιογενούς λοίμωξης. Αυτό το ξεχωριστό αίσθημα ζαλάδας και τάσης για εμετό σημαίνει πως κατά πάσα πιθανότητα έχετε ναυτία.

Στο άρθρο μας, θα μάθουμε για τη ναυτία, τα βασικά αίτια της και πως να την αντιμετωπίσετε αποτελεσματικά.

Τι είναι η ναυτία;

Σύμφωνα με τους Carey D Balaban και Bill J Yates, η έννοια της ναυτίας έχει υποστεί αρκετές μεταβολές ανά τα χρόνια. Ο ιατρικός όρος «ναυτία» προέρχεται από τους κλασικούς ελληνικούς όρους «ναυτία» και «ναυσία», οι οποίοι χαρακτήριζαν τα σημεία και τα συμπτώματα της ναυτίας.

Στα κλασικά κείμενα, η ναυτία αναφερόταν σε ένα ευρύ φάσμα αντιλήψεων και ενεργειών, όπως ο λήθαργος και η αποστασιοποίηση, ο πονοκέφαλος (ημικρανία) και η ανορεξία, με επίγνωση ότι ο εμετός ήταν επικείμενος μόνο όταν η κατάσταση ήταν σοβαρή. Ωστόσο, ορισμένα πρόσφατα άρθρα περιόρισαν τον ορισμό στις αισθήσεις που προηγούνται άμεσα του εμέτου.

Σήμερα, ναυτία είναι ένα δυσάρεστο συναίσθημα στο πίσω μέρος του λαιμού ή μια δυσφορία στο στομάχι, που συνήθως συνοδεύεται από ζαλάδα, δυσκολία στην κατάποση και τάση για εμετό, χωρίς όμως να οδηγεί πάντοτε εκεί.

Ναυτία: συνήθη αίτια

Αρκετοί άνθρωποι έχουν την εντύπωση πως η κατανάλωση μιας ακατάλληλης τροφής, ένα ταξίδι κι η εγκυμοσύνη, αποτελούν τα βασικά αίτια της ναυτίας. Ωστόσο, η πλήρης αλήθεια απέχει σε ένα βαθμό.

Άγχος

Σε περιόδους έντονου άγχους, η αδρεναλίνη, γνωστή και ως ορμόνη του στρες, απελευθερώνεται και προκαλεί την παύση βασικών διαδικασιών του οργανισμού, μία εκ των οποίων η πέψη. Έτσι, συσσωρεύονται τοξίνες οι οποίες δίνουν μηνύματα τα οποία πυροδοτούν το αίσθημα της ναυτίας και των ενοχλήσεων του στομάχου.

Εγκυμοσύνη

Η ναυτία αποτελεί ένα από τα πρώτα συμπτώματα της εγκυμοσύνης, κάνοντας την εμφάνισή της κατά το 1ο τρίμηνο. Παρόλο που δεν έχουν εξακριβωθεί τα αίτια της ναυτίας στην εγκυμοσύνη, πιστεύεται πως ευθύνονται οι ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν το πρώτο διάστημα της κύησης. Ωστόσο, δεν αποτελεί μια κατάσταση που θα πρέπει να ανησυχεί μια έγκυο γυναίκα.

Αντιμετώπιση της ναυτίας στην εγκυμοσύνη

Η ναυτία στην εγκυμοσύνη αποτελεί σύνηθες σύμπτωμα σε αρκετές γυναίκες. Παρακάτω, θα δούμε ορισμένα χρήσιμα tips για τη συγκεκριμένη μορφή ναυτίας:

• Προσπαθήστε να μην κουράζεστε έντονα και να κοιμάστε επαρκώς, καθώς η κόπωση επιδεινώνει τη ναυτία.
• Καταναλώνετε πολύ νερό και να μένετε ενυδατωμένη. Προσοχή, όμως, να μην καταναλώνετε απότομα υψηλές ποσότητες υγρών, καθώς μπορεί να βιώσετε τα αντίθετα αποτελέσματα.
• Αποφύγετε τροφές και μυρωδιές που σας προκαλούν ναυτία.

Έντονος πόνος, πονοκέφαλος και ημικρανία

Όταν ο έντονος πονοκέφαλος συνοδεύεται από ναυτία, τότε συχνά πρόκειται για ημικρανία. Στην περίπτωση που η ναυτία οφείλεται σε ημικρανία, είναι σημαντικό να αντιμετωπιστεί ο πόνος πρώτα.

Η έλλειψη ύπνου, η αφυδάτωση, η υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης καθώς και κάποιες τροφές, κυρίως όσες είναι πλούσιες σε τυραμίνη π.χ. τυρί, ιδίως σε συνδυασμό με κρασί (σύνδρομο οίνου και τυριού), η σοκολάτα και τα αλλαντικά που περιέχουν νιτρώδη (π.χ. ζαμπόν) επιδεινώνουν τον πονοκέφαλο και την ημικρανία.

Διαταραχές του πεπτικού συστήματος

Ένα σύνολο πεπτικών διαταραχών μπορεί να προκαλέσει ναυτία:

• Γαστρίτιδα
• Γαστροπάρεση
• Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
• Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου
• Κοιλιοκάκη
• Παθήσεις της χοληδόχου κύστης
• Παθήσεις του παγκρέατος

Καρδιακές παθήσεις

Πολλές φορές πριν από ένα έμφραγμα εμφανίζονται συμπτώματα όπως η ναυτία, ο εμετός και η γενικότερη αναστάτωση του γαστρεντερικού. Εάν η ναυτία συνοδεύεται από έντονο πόνο στο στήθος, έντονο πονοκέφαλο, πόνο στον αριστερό ώμο, εφίδρωση ή πόνο στο σαγόνι, τότε αναζητήστε ιατρική βοήθεια άμεσα.

Φαρμακευτική αγωγή

Η ναυτία και ο εμετός είναι ανεπιθύμητες ενέργειες πολλών φαρμάκων. Συχνό παράδειγμα αποτελούν οι αντικαρκινικές θεραπείες (χημειοθεραπεία).

Τα συγκεκριμένα φάρμακα, εκτός των καρκινικών κυττάρων, πλήττουν και κύτταρα του γαστρεντερικού, με αποτέλεσμα την εμφάνιση ανεπιθύμητων ενεργειών, όπως είναι η ναυτία και ο εμετός.

Αφυδάτωση

Η ναυτία και ο εμετός μπορεί να είναι αποτέλεσμα αφυδάτωσης. Αυτό επιδεινώνει την αφυδάτωση, αφού δυσκολεύει το άτομο να καταναλώσει υγρά και να ενυδατώσει τον οργανισμό του.

Διατροφή

Η υπερκατανάλωση ή η κατανάλωση ορισμένων τροφών, όπως πικάντικα και λιπαρά, μπορεί να διαταράξει το στομάχι και να προκαλέσει ναυτία. Επιπλέον, η κατανάλωση τροφών που έχετε αλλεργία, μπορεί να οδηγήσει σε ναυτία.

Έντονος πόνος

Ο έντονος πόνος μπορεί να συμβάλει στην εκδήλωση συμπτωμάτων ναυτίας. Ωστόσο, θα πρέπει να θυμάστε πως αυτό ισχύει για αρκετά επώδυνες καταστάσεις, όπως οι πέτρες στη χοληδόχο κύστη και οι πέτρες στα νεφρά.

Ποια είναι τα συμπτώματα της ναυτίας;

Τα συμπτώματα ναυτίας είναι αρκετά συχνά σε ενήλικες και παιδιά. Υποδηλώνει κάποιο πρόβλημα στον οργανισμό μας και συνήθως συνοδεύεται από εμετό ή διάρροια. Η ναυτία από μόνη της αποτελεί ένα σύμπτωμα, ωστόσο, υπάρχουν και άλλα συμπτώματα που σχετίζονται με αυτήν, όπως:

• Εμετός ή αίσθηση ότι πρόκειται να κάνετε εμετό
• Απουσία όρεξης
• Πονοκέφαλος/ημικρανίες
• Υπερβολικό σάλιο στο στόμα
• Έντονη εφίδρωση
• Πόνος στο στομάχι
• Ανησυχία
• Κόπωση

Αντιμετώπιση της ναυτίας

Η αντιμετώπιση της ναυτίας περιλαμβάνει κατανάλωση φυσικών προϊόντων όπως βότανα, συμπληρώματα διατροφής και λήψη φαρμακευτικής αγωγής, όπου αυτό είναι απαραίτητο.

Βότανα και συμπληρώματα διατροφής

Υπάρχουν φυσικοί τρόποι με τους οποίους μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τη ναυτία, συμπεριλαμβανομένων των βοτάνων και των συμπληρωμάτων διατροφής.

Τζίντζερ

Το τζίντζερ έχει δράση παρόμοια με πολλά εγκεκριμένα φάρμακα για τη ναυτία, χωρίς όμως να προκαλεί τις ανεπιθύμητες που προκαλούν αυτά τα σκευάσματα. Η δράση αυτή οφείλεται κυρίως στο κύριο βιοδραστικό συστατικό του την τζιντζερόλη. Χρησιμοποιείται πολλά χρόνια ως “γιατροσόφι” και έχει δείξει αποτελεσματικότητα και ασφάλεια.

Μέντα

Μελέτες έχουν δείξει πως το άρωμα της μέντας μπορεί να ανακουφίσει από τη ναυτία. Τόσο η αρωματοθεραπεία με μέντα όσο και το τσάι και η μάσηση τσίχλας με μέντα μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων.

Κανέλα

Σε μελέτη το 2015 αποδείχθηκε ότι η κανέλα ανακουφίζει από τη ναυτία που αισθάνονται οι γυναίκες κατά την έμμηνο ρύση τους. Επιπλέον, είναι ευεργετική και στην ταξιδιωτική ναυτία.

Γαρύφαλλο

Το γαρύφαλλο, κυρίως αν συνδυαστεί με την κανέλα και τη μέντα, σε τσάι για παράδειγμα, αποτελεί πολύ καλό γιατροσόφι κατά της ναυτίας και της ζαλάδας.

Βιταμίνη B6

Το Αμερικάνικο Κολλέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων προτείνει τη λήψη βιταμίνης Β6 10-25 mg κάθε 8 ώρες, για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της πρωινής ναυτίας στην εγκυμοσύνη.
Μάλιστα, σε μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2014, θεωρήθηκε ως θεραπεία πρώτης γραμμής η βιταμίνη Β6 για τη ναυτία της εγκυμοσύνης.

Λεμόνι

Η εισπνοή του αρώματος λεμονιού, μπορεί να τονώσει το μεταιχμιακό σύστημα του εγκεφάλου, συμβάλλοντας στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της ναυτίας. Το στομάχι αδειάζει πιο γρήγορα, ανακουφίζοντας έτσι τα συμπτώματα της δύσκολης αυτής κατάστασης.

Επίσης, ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι το έντονο άρωμα του λεμονιού αποσπά τον εγκέφαλό μας από τη ναυτία.

Μείωση του άγχους

Όπως αναφέραμε, το άγχος είναι μία συχνή αιτία της ναυτίας. Ένας τρόπος λοιπόν να ανακουφιστούμε από τη ναυτία είναι με την αποβολή του άγχους. Σε αυτό τον δρόμο μπορούν να συμβάλλουν μακροπρόθεσμα ο επαρκής ύπνος, η σωστή διατροφή, η άσκηση, η λήψη αναπνοών, η γιόγκα αλλά και τα συμπληρώματα διατροφής κατά το άγχους.

Σπιτικές λύσεις

Το τι βοηθάει στη ναυτία είναι διαφορετικό για κάθε άτομο, αλλά υπάρχουν διάφορα πράγματα που μπορείτε να δοκιμάσετε για να την ελέγξετε ή να την ανακουφίσετε. Οι σπιτικές λύσεις για την αντιμετώπιση και ανακούφιση της ναυτίας περιλαμβάνουν:

• Να πίνετε καθαρά ή/και παγωμένα ποτά
• Να παίρνετε αρκετό καθαρό αέρα
• Τρώγοντας ελαφριά, άνοστα τρόφιμα (όπως κράκερς με αλάτι ή ψωμί)
• Αποφυγή τηγανητών, λιπαρών ή γλυκών τροφών
• Να τρώτε αργά και μικρότερα, πιο συχνά γεύματα
• Να μην αναμειγνύετε ζεστά και κρύα τρόφιμα
• Να καταναλώνετε ποτά και ροφήματα αργά
• Αποφυγή δραστηριότητας μετά το φαγητό
• Αποφυγή βουρτσίσματος των δοντιών μετά το φαγητό

Φαρμακευτική αγωγή

Υπάρχουν πολλές θεραπείες χωρίς συνταγή γιατρού για τη ναυτία, καθώς και συνταγογραφούμενα φάρμακα για τη θεραπεία της ναυτίας που σχετίζεται με πρωινή ναυτία, παλινδρόμηση οξέος ή εγκυμοσύνη. Είναι καλή ιδέα να συμβουλευτείτε το γιατρό σας πριν χρησιμοποιήσετε θεραπείες χωρίς ιατρική συνταγή.

Αντιμετώπιση ταξιδιωτικής ναυτίας

Ένα ξεχωριστό πεδίο αναφοράς για τη ναυτία είναι τα ταξίδια. Αρκετοί άνθρωποι βιώνουν έντονα το σύμπτωμα της ναυτίας κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού. Εάν πρόκειται να ταξιδέψετε, υπάρχουν κάποια tips που μπορούν να σας βοηθήσουν:

• Αποφύγετε ταξίδι με άδειο στομάχι. Βοηθάει να καταναλώσετε κάτι ελαφρύ πριν το ταξίδι. Επίσης, μην καταναλώσετε αλκοόλ πριν το ταξίδι καθώς πυροδοτεί ή επιδεινώνει τη ναυτία.
• Πριν ταξιδέψετε, εάν σας πιάνει εύκολα ναυτία και ζαλάδα, μπορείτε να πάρετε κάποιο φάρμακο που καταπολεμά τη ναυτία, όπως είναι η δραμαμίνη (διμενυδρινάτη). Μπορείτε να αναζητήσετε αυτό το συστατικό σε διάφορες μορφές που σας εξυπηρετούν και όταν το λάβετε λίγο πριν το ταξίδι θα δείτε θεαματικά αποτελέσματα. Άλλο ένα φάρμακο που βοηθάει στην ταξιδιωτική ναυτία είναι η σκοπολαμίνη.
• Όταν βρίσκεστε σε ένα όχημα σε κίνηση, βοηθάει να κοιτάτε έξω από το παράθυρο τον δρόμο ή τον ορίζοντα και να μην εστιάζετε κάπου εντός. Αυτός είναι και ο λόγος που όταν οδηγούμε δε ζαλιζόμαστε, γιατί τα μάτια βλέπουν την ίδια κίνηση που αντιλαμβάνεται ο λαβύρινθος, το εσωτερικό δηλαδή του αυτιού, που ευθύνεται για την αίσθηση της ισορροπίας και εμπλέκεται στη ζάλη.
• Στο ταξίδι με οχήματα όπως το αυτοκίνητο και το λεωφορείο, βοηθούν οι μπροστινές θέσεις εάν ζαλίζεστε εύκολα. Στη μετακίνηση με αεροπλάνο, οι θέσεις στο παράθυρο και κοντά στα φτερά του αεροπλάνου βοηθούν στην πρόληψη της ναυτίας, όπως επίσης βοηθά και το να κοιτάζετε έξω από το παράθυρο τα σύννεφα, τον ορίζοντα και τον ουρανό. Στη μετακίνηση με πλωτά μέσα, το κατάστρωμα είναι το καλύτερο μέρος εάν ζαλίζεστε εύκολα, σε σχέση με τα πιο χαμηλά στρώματα του πλοίου.

Πρόληψη της ναυτίας

Για την πρόληψη της ναυτίας δεν υπάρχει κάποια εγγυημένη ενέργεια που θα βοηθήσει, καθώς τα αίτια πρόκλησης είναι πολλά και διαφορετικά. Ωστόσο, η αποφυγή παραγόντων που συνδέονται με τη ναυτία είναι ένα μέσο πρόληψης. Καλό θα είναι, λοιπόν, να αποφεύγετε:

• τα φώτα που τρεμοπαίζουν, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν κρίσεις ημικρανίας
• την υπερβολική ζέστη και υγρασία
• τα θαλάσσια ταξίδια, ειδικά όταν υπάρχει ενημέρωση για κακοκαιρία
• τις έντονες οσμές

Εκτός των παραπάνω, μπορείτε να εντάξετε στην καθημερινότητά σας ορισμένες συνήθειες για την αποφυγή της ναυτίας:

• αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες, με την κατανάλωση μικρών, συχνών γευμάτων, μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση των συμπτωμάτων ναυτίας
• αποφυγή έντονης σωματικής δραστηριότητας μετά τα γεύματα μπορεί επίσης να ελαχιστοποιήσει τη ναυτία
• αποφυγή πικάντικων και λιπαρών τροφών