Πως Έχει Εξελιχθεί η Φιλία στα Social Media;

Φιλία και social media: φίλοι ή εχθροί; Το συγκεκριμένο ερώτημα απασχολεί αρκετούς επιστήμονες, όπως και τον καθένα από εμάς, που χρησιμοποιούμε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αρκετές φορές, αναρωτιόμαστε κατά πόσο η τεχνολογία είναι φίλος ή εχθρός του ανθρώπου. Αρκετοί, κάνουν λόγο για αποξένωση και φθορά των ανθρωπίνων σχέσεων λόγω social media. Ωστόσο, υπάρχουν και υποστηρικτές των social media, που κάνουν λόγο για έναν νέο τρόπο επικοινωνίας, που γεφυρώνει χάσματα και αποστάσεις μεταξύ των ανθρώπων.

Το μόνο σίγουρο είναι πως η φιλία έχει αλλάξει τα τελευταία περίπου 15 χρόνια λόγω των social media. Στο άρθρο που ακολουθεί, θα γίνει μια προσπάθεια για εξέταση αυτών των αλλαγών στην ανθρώπινη φιλία που έχουν επιφέρει τα social media, εστιάζοντας στα θετικά και τα αρνητικά των social media.

Τα θετικά των social media για τη φιλία

Όπως αντιλαμβανόμαστε, η επιρροή των social media στη φιλία και τις κοινωνικές σχέσεις έχει εξελιχθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Η τεχνολογία και τα social media, προσφέρουν πιο εύκολη διασύνδεση των ανθρώπων, οι οποίοι, με τη σειρά τους έχουν δημιουργήσει νέους τρόπους επικοινωνίας και δικτύωσης, αλλά έχουν επίσης επηρεάσει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε και διατηρούμε τις φιλικές σχέσεις. Μερικά από τα θετικά των social media στο κομμάτι της φιλίας, αφορούν:

1. Ευκολότερη διασύνδεση μεταξύ των ανθρώπων: Τα social media επιτρέπουν στους ανθρώπους να συνδεθούν με άλλους χρήστες από όλο τον κόσμο, ξεπερνώντας φυσικούς περιορισμούς. Αυτό προσφέρει τη δυνατότητα για νέες φιλίες και την επικοινωνία με παλιούς φίλους που ίσως διαμένουν σε μακρινά μέρη.
2. Διατήρηση φιλίας: Τα social media καθιστούν ευκολότερη τη διατήρηση της φιλίας σε απόσταση. Οι φίλοι μπορούν να είναι διαρκώς συνδεδεμένοι, να ανταλλάσσουν μηνύματα, να μοιράζονται φωτογραφίες και να αλληλεπιδρούν ακόμη και αν βρίσκονται μακριά.
3. Οικοδόμηση νέων σχέσεων φιλίας: Τα social media μπορούν να επιτρέψουν την εύκολη γνωριμία νέων ανθρώπων με κοινά ενδιαφέροντα, χόμπι ή απόψεις. Αυτό μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία σε νέες φιλίες, που στο μέλλον μπορεί να εξελιχθούν σε στενούς δεσμούς.
4. Κοινές εμπειρίες: Οι φίλοι μπορούν να μοιράζονται τις εμπειρίες τους, όπως ταξίδια, εκδηλώσεις ή απλά καθημερινές στιγμές, μέσω των social media. Αυτό δημιουργεί ένα αίσθημα σύνδεσης μεταξύ των ανθρώπων, ακόμη και όταν βρίσκονται μακριά ο ένας από τον άλλον.

Τέλος, όπως δείχνουν και έρευνες, οι καλές φιλίες είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία μας. Πιο συγκεκριμένα, το να έχουμε στενές φιλίες σχετίζεται με την καλύτερη λειτουργία, ειδικά όσο μεγαλώνουμε. Κατά συνέπεια, η ορθή χρήση των social media μπορεί να συντελέσει στην υγεία μας!

🫂 Γιατί Η Φιλία Είναι Σημαντική Για Τον Άνθρωπο;

Τα αρνητικά των social media για τη φιλία

Στον αντίποδα, οι ανθρώπινες σχέσεις έχουν φθαρεί λόγω της ύπαρξης των social media. Βέβαια, να σημειωθεί πως για τα παρακάτω αρνητικά των social media δεν ευθύνονται οι ίδιες οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, αλλά ο τρόπος που τις χρησιμοποιεί ο άνθρωπος και το κατά πόσο τις αφήνουμε να μας επηρεάσουν.

1. Υπερβολική εξάρτηση από τα social media: Ορισμένοι άνθρωπο αφιερώνουν εξαιρετικά πολύ χρόνο στα social media, παραμελώντας τις φυσικές κοινωνικές τους σχέσεις. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την απομόνωση από τον πραγματικό κόσμο και μείωση της ποιότητας των φιλικών σχέσεων.
2. Σύγκριση με άλλους: Τα social media μπορούν να προκαλέσουν αίσθημα έλλειψης όταν οι χρήστες συγκρίνουν τις ζωές τους με αυτές που βλέπουν στους φίλους τους. Ο “παράδεισος” των social media μπορεί να παρουσιάζει μόνο τα καλύτερα στιγμιότυπα της ζωής κάποιου, αφήνοντας έξω τα προβλήματα και τις δυσκολίες. Το συγκεκριμένο αρνητικό των social media αποτελεί μεγάλο πεδίο μελέτης στις επιπτώσεις των social media στους εφήβους.
3. Φόβος αποκλεισμού & απόρριψης: Τα social media μπορούν να ενισχύσουν τον φόβο αποκλεισμού και την ανησυχία για το αν είμαστε «αρκετοί» για τους φίλους μας. Μια απόφαση, όπως να μη μας κάνουν follow ή να μη μας κάνουν “like” σε ένα post, μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τη φιλία και την αυτοπεποίθησή μας.
4. Διαφορές στην επικοινωνία: Η επικοινωνία μέσω των social media μπορεί να διαφέρει από την πραγματική ανθρώπινη επαφή. Ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να αισθάνονται πιο άνετα να επικοινωνούν μέσω κειμένου, αλλά αυτό μπορεί να οδηγήσει σε περιορισμένη κατανόηση και ανταλλαγή συναισθημάτων.
5. Αποστροφή & προκατάληψη: Ορισμένοι φίλοι μπορεί να αποστραφούν από το περιεχόμενο ή τις δημοσιεύσεις που βλέπουν στα social media των άλλων, κατασκευάζοντας ένα πρότυπο που μπορεί να αποκλίνει από την πραγματικότητα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε προκαταλήψεις, δυσπιστία και απόσταση στις φιλικές σχέσεις.

Όπως παρατηρούμε, τα αρνητικά των social media μπορούν να αφορούν μικρές καθημερινές πράξεις. Με λίγα λόγια, μπορούν να μας επηρεάσουν χωρίς να το αντιληφθούμε. Γι’ αυτό τον λόγο χρειάζεται αφύπνιση και προσοχή για κάθε μας ενέργεια. Εξάλλου, δε θα πρέπει να ξεχνάμε πως η τεχνολογία αποτελεί ένα μέσο διευκόλυνσης της ανθρώπινης ζωής, στο χέρι μας είναι να τη χρησιμοποιούμε για καλό σκοπό.

Η φιλία στα social media: μια γενική κουβέντα

Όπως παρατηρούμε τα τελευταία 25 χρόνια περίπου, ο Παγκόσμιος Ιστός έχει απεριόριστο χώρο αποθήκευσης και, όπως το σύμπαν, δεν έχει όρια. Παρόλο που μπορεί να μην το αντιλαμβανόμαστε πάντοτε, αλλά η ενέργεια, το σώμα και το μυαλό μάς θέτουν ορισμένα όρια.

Η υπερβολική χρήση και επικοινωνία μέσω των social media «τραβάει» ενέργεια από τον κάθε άνθρωπο που τα χρησιμοποιεί. Για πολλούς ερευνητές και μη, οι πλατφόρμες αυτές λειτουργούν σαν ναρκωτικές ουσίες. Παρατηρώντας το τηλέφωνο να δονείται δεκάδες φορές μέσα στην ημέρα, με ειδοποιήσεις για likes και σχόλια και retweets, μένουμε σε μια κατάσταση εγρήγορσης.

Μια βασική διαπίστωση που προκύπτει από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είναι πως έχουμε αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τους εαυτούς μας, όχι απλώς τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τους άλλους. Χρησιμοποιούμε τα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας για να δημιουργήσουμε τις προσωπικότητες που θέλουμε να δείξουμε στον κόσμο.

Στο διαδίκτυο, σε πολλές περιπτώσεις, μπορούμε να είμαστε όποιοι θέλουμε να είμαστε… εκτός από τον εαυτό μας.

Επιπλέον, η διαμόρφωση της διαδικτυακής μας προσωπικότητας μας έχει αφήσει ακόμα πιο μοναχικούς από πριν και το δείχνουν οι μελέτες. Σύμφωνα με το δείκτη μοναξιάς της Cigna στις ΗΠΑ, το 61% των ενηλίκων αναφέρει ότι μερικές φορές ή πάντα αισθάνεται μοναξιά. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η μελέτη διαπίστωσε πως οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν συχνότερα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν μεγαλύτερο αίσθημα μοναξιάς.

Και σε ένα γενικότερο πλαίσιο, η χρήση του smartphone μπορεί να εξαντλήσει την ενέργεια που θα μπορούσε ένας άνθρωπος να ξοδέψει σε πραγματικές αλληλεπιδράσεις με τους φίλους ή την οικογένειά του. Σε καμία περίπτωση, όμως, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι ποτέ η συνταγή για την αποφυγή της πλήξης, του άγχους ή της μοναξιάς. Στο τέλος της ημέρας, τα αγαπημένα μας πρόσωπα είναι.

Ο ρόλος της πανδημίας στα social media

Ένα κομμάτι που απασχόλησε την επίδραση των social media στις ανθρώπινες σχέσεις είναι η περίοδο της πανδημίας του κορονοϊού. Η τεχνολογία κατέστησε ευκολότερη τη διατήρηση επαφής με φίλους και συγγενείς, διατηρώντας παράλληλα κοινωνικές αποστάσεις.

Μας επέτρεψε, επίσης, να ξεκινήσουμε νέες φιλίες με ανθρώπους που μπορεί να μην είχαμε γνωρίσει ποτέ, αλλά που μοιράστηκαν μαζί μας τις πεποιθήσεις ή τις αξίες μας -και, κυρίως, την ανάγκη μας για σύνδεση.

Ωστόσο, η παγίδα της εξάρτησης από τα social media και ενός τρόπου επικοινωνίας μέσω της απομόνωσης ήταν και είναι μπροστά μας. Τα social media εξυπηρέτησαν στην επικοινωνία των ανθρώπων εν μέσω μιας δύσκολης κατάστασης, όμως δεν πρέπει να αντικαταστήσουν σε καμία περίπτωση τη φυσική ανθρώπινη επαφή.

Επηρεάζουν τελικά τα social media τη φιλία;

Μελετώντας τις έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί, προκύπτει πως κάθε ανθρώπινη σχέση, φιλική ή μη, θα πρέπει να οικοδομείται από εμάς τους ίδιους και όχι τα προϊόντα τεχνολογίας.

Σε κάθε περίπτωση, τα social media έχουν μπει στη ζωή μας και θα παραμείνουν. Η επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων γίνεται άμεσα και αποτελεσματικά μέσω του κινητού. Μπορούμε να βλέπουμε τους δικούς μας ανθρώπους μέσω κάμερας μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης.

Και μόνο στην ιδέα, πριν από μερικές δεκαετίες, θα θεωρείτο παράλογο αυτό! Και όλα αυτά, χάρη στην εξέλιξη και ανάπτυξη της τεχνολογίας. Ωστόσο, δε θα πρέπει να μας εξαπατά το γεγονός πως τα social media και ευρύτερα το διαδίκτυο, εγκυμονούν αρκετούς κινδύνους, καθώς ο έλεγχος που λαμβάνουν είναι ελλιπέστατος.

Εν κατακλείδι, οι πραγματικές σχέσεις φιλίας οικοδομούνται ανεξαρτήτως απόστασης και social media. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν απλώς το μέσο για γεφύρωση των ανθρωπίνων σχέσεων και της επικοινωνίας αυτών, σε ορισμένα πλαίσια που καθορίζει ο καθένας από εμάς. Τα social media μας επηρεάζουν όσο τα αφήνουμε εμείς να λαμβάνουν χώρο στη ζωή και καθημερινότητά μας.