Προσαρμογή στο σχολικό περιβάλλον για παιδιά με μαθησιακές, συναισθηματικές & συμπεριφορικές δυσκολίες
Συντάχθηκε:
02/09/2024,
ΕπιστημονικάΤεκμηριωμένο
Εκτιμώμενος Χρόνος Ανάγνωσης: 1m, 59s
Με τον ευρύ όρο «συναισθηματικές και συμπεριφορικές δυσκολίες» γίνεται η ομαδοποίηση σε αρκετές ειδικές δυσκολίες, όπως μια συμπεριφορά του παιδιού που παρεμβαίνει στη διαδικασία μάθησης του ίδιου ή των συμμαθητών του.
Τα παιδιά που έχουν ειδικές μαθησιακές, συναισθηματικές ή/και συμπεριφορικές δυσκολίες συχνά εμφανίζουν:
- Ελλείμματα σε γνωστικές ικανότητες: αντίληψη, μνήμη, προσοχή και συγκέντρωση, μεταγνώση και κίνητρα.
- Ελλείμματα σε κοινωνικές και συναισθηματικές δυσκολίες: έκφραση/διαχείριση συναισθημάτων, προσαρμογή σε αλλαγές, διαχείριση καταστάσεων με άγχος, αλληλεπίδραση με συνομηλίκους κ.ά.
- Δυσκολίες στην προσαρμογή στο σχολείο: χαμηλή αυτοεκτίμηση, συναισθήματα μοναξιάς και ντροπής, στρες που εντείνεται όταν μεταβαίνουν στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση λόγω αυξημένων απαιτήσεων κ.ά.
Πως παρουσιάζονται αυτές οι δυσκολίες & τι επιπτώσεις έχουν στο παιδί;
Οι παραπάνω δυσκολίες δεν παρουσιάζονται πάντα με τον ίδιο τρόπο ή στον ίδιο βαθμό λόγω της ανομοιογένειας που εμφανίζουν. Ωστόσο, συχνή επίπτωση αποτελεί η χαμηλότερη αυτοεκτίμηση του μαθητή, σε σύγκριση με τους συνομηλίκους του, συναισθήματα ντροπής, ματαίωσης, άγχους, ανασφάλειας και φόβου αποτυχίας.
Επιπλέον, έχουν περισσότερες πιθανότητες απόρριψης από συνομηλίκους και ανάπτυξης αρνητικών διαπροσωπικών σχέσεων λόγω έλλειψης γλωσσικής και ψυχοκοινωνικής δεξιότητας, ενώ ταυτόχρονα εμφανίζουν δυσκολίες στη σύναψη ισχυρών συναισθηματικών δεσμών με εκπαιδευτικούς και συνομηλίκους.
Παράλληλα, αρκετά συχνά παρατηρούνται και οι παρακάτω επιπτώσεις:
- μειωμένη σχολική εμπλοκή
- μειωμένα κίνητρα μάθησης
- δυσκολίες στη χρήση γνωστικών και μεταγνωστικών στρατηγικών μάθησης
Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντική η ενίσχυση της σχολικής προσαρμογής των μαθητών με τέτοιου είδους δυσκολίες.
Πως μπορεί κάθε γονέας να ενισχύσει τη σχολική προσαρμογή;
Για την ενίσχυση της σχολικής προσαρμογής, ο γονέας μπορεί να ακολουθήσει κάποιες από τις παρακάτω συμβουλές:
- Εκμάθηση κοινωνικών δεξιοτήτων: διαχείριση θυμού και συναισθημάτων, κατανόηση και συμμόρφωση σε κανόνες και όρια, προαγωγή συζητήσεων, επικοινωνίας και συνεργασίας με συνομηλίκους, επίλυση προβλημάτων κ.ά.
- Έμφαση στις δυνατότητες του παιδιού και όχι στις αδυναμίες του
- Ενίσχυση διαπροσωπικών σχέσεων με συνομηλίκους και ενεργούς συμμετοχής σε ομάδες
- Καλλιέργεια αυτορρύθμισης
- Ενίσχυση υπευθυνότητας
- Θέσπιση και τήρηση σταθερών και συνεπών ορίων
- Ενίσχυση κινήτρων και στοχοθεσίας
- Καλλιέργεια ενσυναίσθησης
- Καλλιέργεια ψυχικής ανθεκτικότητας
- Καλλιέργεια στρατηγικών διαχείρισης συναισθημάτων και συναισθηματικών συγκρούσεων
- Έκδηλη αγάπη, φροντίδα και υποστήριξη
- Αποφυγή επικρίσεων και αρνητικών χαρακτηρισμών
- Δημιουργία σχέσης ασφάλειας και εμπιστοσύνης, η οποία ταυτόχρονα ευνοεί την ανεξαρτησία
- Έγκαιρη ανίχνευση και διάγνωση πιθανών δυσκολιών
Για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση, μπορείτε να καλέσετε στην «Ευρωπαϊκή Γραμμή Υποστήριξης Παιδιών» 11611, ώστε να συζητήσετε με έναν ψυχολόγο του Οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού» όλα αυτά που μπορεί να σας απασχολούν σε σχέση με το παιδί σας.
Επιστημονική Ομάδα
«Το Χαμόγελο του Παιδιού»
Πηγές
- Αντωνίου, Α. Σ. (2011). Διερεύνηση της σχέσης μεταξύ μαθησιακών δυσκολιών και στρες. Στο Γ. Παπαδάτος & Α. Μπαστέα (επιμ.), Θέματα μαθησιακών δυσκολιών και δυσλεξίας (σσ. 241-244). Σμυρνιωτάκη.
- Blacher, J. Baker, B. L., & Eisenhower, A. S. (2009). Student-teacher relationship stability across early school years for children with intellectual disability or typical development, American Journal on Intellectual and Developmental Disabilities, 114(5), 322-339.
- Γενά, Α. (2011). Παιδιά με ήπιες διαταραχές μάθησης και συμπεριφοράς: Προϋποθέσεις και διδακτική μεθοδολογία για την εκπαίδευση τους στη γενική τάξη-το παράδειγμα της συνεργατικής μάθησης. Στο Μ. Ζαφειροπούλου & Α. Καλαντζή-Αζίζι (Επιμ.), Προσαρμογή στο σχολείο: Πρόληψη και αντιμετώπιση δυσκολιών. Πεδίο.
- Dietz, S., & Montague, M. (2006). Attention deficit hyperactivity disorder comorbid with emotional and behavioral disorders and learning disabilities in adolescents. Exceptionality, 14, 19-33.
- Gresham, F. M., Cook, C. R., Crews, D., & Kern, L., (2004). Social Skills Training for Children and Youth with Emotional and Behavioral Disorders: Validity Considerations and Future Directions. Behavioral Disorders, 30, 32-46.
- Heward W. L, (2009). Exceptional children: An introduction to Special Education. Pearson Education.
- Κοτρώνη, Χ., & Αντωνίου, Α.-Σ. (2012). Το σχολείο ως σημαντική πηγή στρες για τους μαθητές με δυσλεξία. Σύγχρονα Θέματα Εκπαίδευσης, 2(2), 159-176.
- Margalit, M. (2004). Resilience model among individuals with learning disabilities: Proximal and distal influences. Learning Disabilities Research and Practice, 18(2), 82-86.
- Margalit, M. (2004). Second-generation research on resilience: Social-emotional aspects of children with learning disabilities. Learning Disabilities Research and Practice,19(1), 45-48.
- Matson, J. L., (2017). Handbook of Social Behavior and Skills in Children. Springer.
- Πολυχρόνη, Φ. (2011). Ειδικές μαθησιακές δυσκολίες. Πεδίο.
- Πολυχρονοπούλου, Σ. (2012). Παιδιά και έφηβοι με ειδικές ανάγκες και δυνατότητες. Ιδιωτική.
Greek