×

Ψευδάργυρος: Τι είναι & Ποια τα Οφέλη του για την Υγεία

Συντάχθηκε:  03/02/2025, από , Διατροφολόγος - Διαιτολόγος
Επιστημονικά
Τεκμηριωμένο
 Εκτιμώμενος Χρόνος Ανάγνωσης:  5m, 14s

Ο ψευδάργυρος είναι ένα σημαντικό μέταλλο, με πολυάριθμες χρήσεις στην ανθρώπινη υγεία. Αν και συχνά παραγνωρισμένος, ο ρόλος του ψευδαργύρου στη σωστή λειτουργία του οργανισμού μας είναι κρίσιμος. Από τη στήριξη του ανοσοποιητικού συστήματος μέχρι την προστασία των κυττάρων από την οξειδωτική ζημία, ο ψευδάργυρος αναδεικνύεται ως ένας ανεκτίμητος σύμμαχος της υγείας μας. Στο άρθρο μας, θα εξερευνήσουμε τον ψευδάργυρο, τις ιδιότητές του και πώς μπορεί να ενισχύσει τον τρόπο ζωής και την ευεξία μας.

 

Τι είναι ο Ψευδάργυρος;

Σύμφωνα με το λεξικό της Οξφόρδης, ο ψευδάργυρος (σύμβολο Zn) είναι χημικό στοιχείο, το οποίο εντάσσεται στα μέταλλα.

Χημικές και βιολογικές ιδιότητες

Ο ψευδάργυρος αποτελεί μετά τον σίδηρο το δεύτερο συχνότερο ιχνοστοιχείο του ανθρωπίνου οργανισμού. Ο ρόλος του ψευδαργύρου στην ομοιοστασία του οργανισμού είναι εξαιρετικά σημαντικός καθώς ένα μεγάλο μέρος των φυσιολογικών κυτταρικών διεργασιών εξαρτώνται από αυτό το πολύτιμο μέταλλο. Υπολογίζεται ότι πάνω από 3.000 πρωτεΐνες και ένζυμα έχουν θέσεις δέσμευσης ψευδαργύρου.

Παράλληλα, ο ψευδάργυρος ανευρίσκεται στο σύνολο των κυττάρων του οργανισμού, όντας απαραίτητος σε μια πληθώρα φυσιολογικών βιολογικών λειτουργιών. Το γεγονός αυτό καθιστά δύσκολη τη σύνδεση της ανεπάρκειας ψευδαργύρου με συγκεκριμένα φαινοτυπικά χαρακτηριστικά.

Ο ρόλος του ψευδαργύρου σε κυτταρικό επίπεδο μπορεί να διακριθεί αδρά σε 3 επιμέρους κατηγορίες:

  1. καταλυτικός ρόλος: εμπλέκεται είτε άμεσα, είτε έμμεσα στην κατάλυση και συν-κατάλυση, πολλών βιοχημικών αντιδράσεων, οι οποίες εμπλέκονται σε κυτταρικές διαδικασίες και φυσιολογικές λειτουργίες, όπως η σύνθεση του DNA και η ανάπτυξη του εγκεφάλου.
  2. δομικός ρόλος: αποτελεί βασικό δομικό συστατικό ενζύμων και πρωτεϊνών που φέρουν μια δομή γνωστή ως δάκτυλα ψευδαργύρου. Πρακτικά, η παρουσία ψευδαργύρου φανερώνει την αναγκαιότητά του για τη φυσιολογική λειτουργία των πρωτεϊνών.
  3. ρυθμιστικός ρόλος: ο ψευδάργυρος, έχει τη δυνατότητα να ασκεί ρυθμιστική δράση επί της γονιδιακής έκφρασης.

 

Οφέλη του Ψευδάργυρου για την Υγεία

Όπως διαπιστώθηκε και παραπάνω, ο ψευδάργυρος αποτελεί ένα άκρως απαραίτητο μέταλλο για τον ανθρώπινο οργανισμό, καθώς συμβάλλει ουσιαστικά σε πολλαπλές λειτουργίες του. Παρακάτω, συγκεντρώσαμε και θα αναλύσουμε ορισμένα από τα οφέλη του ψευδαργύρου στην ανθρώπινη υγεία.

Ενισχύει την ανοσοποιητική λειτουργία

Ειδικά, τα τελευταία χρόνια, μετά την έλευση της πανδημίας, ο ψευδάργυρος αποτελεί ένα δημοφιλές θρεπτικό συστατικό για το ανοσοποιητικό σύστημα. Επειδή είναι απαραίτητος για τη λειτουργία των ανοσοποιητικών κυττάρων και τη σηματοδότηση των κυττάρων, η έλλειψή του μπορεί να οδηγήσει σε εξασθενημένη ανοσολογική απόκριση.

Σύμφωνα με τη μετα-ανάλυση του Harri Hemilä που δημοσιεύτηκε το 2017, η λήψη παστίλιας ψευδαργύρου εντός 24 ωρών από την έναρξη των συμπτωμάτων του κρυολογήματος, με συχνότητα μια παστίλια ανά 2-3 ώρες μέσα στη μέρα και συνολική ημερήσια δόση στοιχειακού ψευδαργύρου >75 mg, μειώνει αισθητά τη βαρύτητα και τη διάρκεια των συμπτωμάτων του.

Συμβάλλει στην καλή υγεία των μαλλιών

Οι ιδιότητες του ψευδαργύρου βρίσκουν χρήση και στην υγεία των μαλλιών. Πιο συγκεκριμένα, ο ψευδάργυρος συμμετέχει σε αρκετές από τις αντιδράσεις και άλλες ενέργειες που είναι απαραίτητες για τη σύνθεση των πρωτεϊνών που συνθέτουν τα μαλλιά, ιδίως της κερατίνης.

Όσον αφορά την τριχόπτωση, ο ψευδάργυρος είναι ένας ισχυρός αναστολέας της υποχώρησης των τριχοθυλακίων και επιταχύνει την αποκατάσταση τους. Συμπληρωματικά, η παροδική ανεπάρκεια ψευδαργύρου, αποτελεί σημαντική παθογένεια στην εντεροπαθητική ακροδερματίτιδα, με αποτέλεσμα την τριχόπτωση.

Σύμφωνα με ανάλυση, που δημοσιεύτηκε από τους Min Seong Kil et. 2013, έγινε διερεύνηση για τα ποσοστά ψευδαργύρου και χαλκού σε άτομα με τριχόπτωση. Όπως διαπιστώθηκε, ο μέσος ψευδάργυρος ορού ήταν σημαντικά χαμηλότερος από την ομάδα ελέγχου, σχηματίζοντας την υπόθεση οι διαταραχές του μεταβολισμού του ψευδαργύρου διαδραματίζουν βασικό ρόλο στην τριχόπτωση.

Βελτιώνει τη γονιμότητα

Τα τελευταία χρόνια, υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για τη χρήση του ψευδαργύρου για την ενίσχυση της ανδρικής γονιμότητας. Ο ψευδάργυρος, αποδεδειγμένα, συμβάλλει στην ανάπτυξη και φυσιολογική λειτουργία του ανδρικού αναπαραγωγικού συστήματος. Άνδρες με υπογονιμότητα και καπνιστές, φέρεται να ωφελούνται περισσότερο από τις ιδιότητες του ψευδαργύρου, καθώς έχουν μειωμένα επίπεδα του μετάλλου.

Παράλληλα, ο ψευδάργυρος είναι σημαντικός για την ανδρική γονιμότητα καθώς συμβάλλει στην ενίσχυση και διασφάλιση των ποιοτικών και λειτουργικών χαρακτηριστικών του σπέρματος. Πιο συγκεκριμένα:

  • Συμμετέχει σε όλα τα στάδια της σπερματογένεσης
  • Διασφαλίζει τη φυσιολογική κινητικότητα των ώριμων σπερματοζωαρίων
  • Βελτιώνει τα χαρακτηριστικά του σπερματικού πλάσματος
  • Ως αντιοξειδωτικό, εξουδετερώνει τις ρίζες υπεροξειδίου που παράγονται από μη φυσιολογικά σπερματοζωάρια και/ή λευκοκύτταρα που ανευρίσκονται στο σπερματικό πλάσμα

Συμβάλλει στη θεραπεία διαφόρων δερματικών παθήσεων

Εδώ και αρκετές δεκαετίες, ο ψευδάργυρος χρησιμοποιείται συστηματικά για την αντιμετώπιση και, κατά περίπτωση, θεραπεία διαφόρων δερματικών παθήσεων. Ο ψευδάργυρος συμμετέχει στη ρύθμιση της λειτουργίας πολλών φυσιολογικών μηχανισμών που συμμετέχουν στην παθοφυσιολογία των δερματοπαθειών. Πιο αναλυτικά:

  • Διαθέτει ισχυρή ανοσοτροποποιητική δράση, τόσο σε συστηματικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο κερατινοκυττάρων (αναστολή παραγωγής ιντεγκρινών και φλεγμονωδών μεσολαβητών από τα κερατινοκύτταρα)
  • Διαθέτει σημαντική σμηγματορρυθμιστική δράση
  • Διαθέτει άμεση και έμμεση αντιμικροβιακή δράση
  • Διαθέτει ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες

Ως συνέπεια αυτών των ιδιοτήτων, ο ψευδάργυρος χρησιμοποιείται συστηματικά σε δερματοπάθειες, όπως:

  • Ακμή
  • Μυρμηγκιές
  • Ροδόχρους ακμή
  • Λεύκη
  • Δερματική λεϊσμανίαση

 

Πηγές Ψευδάργυρου και Πώς να τον Καταναλώσετε

Ο ψευδάργυρος εντοπίζεται σε τροφές ζωικής και φυτικής προέλευσης, αλλά και σε συμπληρώματα διατροφής.

Τροφές και συμπληρώματα

Τα μύδια αποτελούν τη σημαντικότερη πηγή ψευδαργύρου ανά μερίδα, με μεγάλη διαφορά εν συγκρίσει με τη 2η πλουσιότερη πηγή ψευδαργύρου που είναι το βόειο κρέας (74 mg ανά μερίδα, έναντι 7 mg αντίστοιχα).

Λοιπές πλούσιες πηγές ψευδαργύρου αποτελούν:

  • το χοιρινό κρέας
  • τα οστρακοειδή
  • το σιτάρι ολικής αλέσεως
  • οι σταφίδες
  • τα ανεπεξέργαστα και τα εμπλουτισμένα δημητριακά
  • ο μαϊντανός
  • οι ξηροί καρποί

Ο ψευδάργυρος εντοπίζεται και σε προϊόντα ολικής αλέσεως, φρούτα και πρωτεϊνούχες τροφές φυτικής προελεύσεως, ωστόσο, είναι λιγότερο βιοδιαθέσιμος λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς των τροφών αυτών σε φυτικά.

Στα συμπληρώματα διατροφής, ο ψευδάργυρος ανευρίσκεται σε πολλές επιμέρους χημικές μορφές, όπως:

  • L-ασκορβικός
  • L-ασπαρτικός
  • Δισγλυκινικός
  • Χλωριούχος
  • Κιτρικός
  • Γλυκονικός
  • Γαλακτικός
  • L-λυσινικός
  • Μηλικός
  • L-πιδολικός
  • Πικολινικός
  • Θειικός
  • Οξείδιο του ψευδαργύρου

Οι συχνότερα χρησιμοποιούμενες μορφές είναι ο γλυκονικός ψευδάργυρος, ο κιτρικός ψευδάργυρος και το οξείδιο του ψευδαργύρου. Η πιο βιοδιαθέσιμη μορφή από αυτές είναι του κιτρικού ψευδαργύρου, ακολουθούμενη από τον γλυκονικό ψευδάργυρο.

Να σημειωθεί, δε, πως η απορρόφηση του ψευδαργύρου των συμπληρωμάτων διατροφής είναι υψηλότερη έναντι του ψευδαργύρου δια μέσω τροφής. Παρακάτω, συγκεντρώσαμε και παρουσιάζουμε ορισμένα από τα top συμπληρώματα με ψευδάργυρο.

Natures Plus Zinc 10mg, 90tabs
Natures Plus Zinc 10mg, 90tabs

Συμπλήρωμα διατροφής με Ψευδάργυρο για ενίσχυση του ανοσοποιητικού βελτίωση της ανδρικής γονιμότητας αλλά και υγιή μαλλιά, νύχια & δέρμα

 

Power Health Platinum Range Zinc Plus C 30tabs

 

Power Health Platinum Range Zinc Plus C 30tabs

Συμπλήρωμα Διατροφής με Ψευδάργυρο και Βιταμίνη C για ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος

 

Solgar Zinc Picolinate 22mg, 100tabs

 

Solgar Zinc Picolinate 22mg, 100tabs

Συμπλήρωμα διατροφής Ψευδαργύρου υψηλής απορροφησιμότητας για βελτίωση της ανδρικής γονιμότητας & υγιή μαλλιά, νύχια & δέρμα

 

Συχνές Ερωτήσεις

 

  1. Ποια είναι η συνιστώμενη ημερήσια δόση ψευδαργύρου;

    Η συνιστώμενη ημερήσια δόση ψευδαργύρου, σύμφωνα με τoν FNB, σε ενήλικες, καθορίζεται ως εξής: 
    Άνδρες: 11mg 
    Γυναίκες: 8mg 
    Κύηση: 11mg 
    Γαλουχία: 12mg 

  2. Ποια η σχέση της καρνοσίνης με τον ψευδάργυρο;

    Η καρνοσίνη αποτελεί έναν αποτελεσματικό ρυθμιστή του ενδοκυττάριου ρΗ, που συμβάλλει στην χηλίωση των βαρέων μετάλλων, δρα έναντι της γλυκοζυλίωσης και ως ρυθμιστής πολλών κυτταρικών υποδοχέων.
    Η L-καρνοσίνη δεσμεύει τα τοξικά μέταλλα που απελευθερώνονται από τις διάφορες μεταβολικές διαδικασίες στο σώμα, προτού επιφέρουν βλάβες στους ιστούς. Πιο συγκεκριμένα, αποτελεί χηλικός παράγοντας του ψευδαργύρου και του χαλκού.

  3. Ποιες βιταμίνες συνδυάζονται αποτελεσματικά με τον ψευδάργυρο;

    Ο ψευδάργυρος μπορεί να συνδυαστεί αποτελεσματικά με διάφορες βιταμίνες, βελτιώνοντας την αποτελεσματικότητά τους. Ορισμένοι συνδυασμοί του μετάλλου με βιταμίνες είναι οι εξής:
    Ψευδάργυρος & βιταμίνη C: ο συνδυασμός αυτών των δύο αντιοξειδωτικών συμβάλλει στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των ελευθέρων ριζών, προσφέροντας ενίσχυση στο ανοσοποιητικό και βελτίωση της υγείας του δέρματος.
    Ψευδάργυρος & βιταμίνη D: σε συνέργεια, ο ψευδάργυρος και η βιταμίνη D, σε επαρκείς συγκεντρώσεις, συμβάλλουν στη διατήρηση ενός υγιούς μυοσκελετικού συστήματος και στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, μαζί με τη βιταμίνη C.
    Ψευδάργυρος & βιταμίνη A: ψευδάργυρος και βιταμίνη Α αλληλεπιδρούν πολυεπίπεδα, όπως απελευθέρωση της ρετινόλης από το ήπαρ και σε άλλες κυτταρικές διεργασίες.

BSc, Διατροφολόγος Διαιτολόγος, απόφοιτος του Τμήματος Επιστημών Διατροφής και Διαιτολογίας, του Διεθνούς Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Εργάζεται στο Pharm24 ως Διατροφολόγος, με εξειδίκευση στον τομέα των συμπληρωμάτων διατροφής.

Περισσότερα
Προτεινόμενα Άρθρα
elGreek