Social Media & Υγεία μας: Ποια είναι τα θετικά & ποια τα αρνητικά;

Τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης (Social Media) αποτελούν πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας των σύγχρονων ανθρώπων, ανεξαρτήτως ηλικίας, κοινωνικής ή οικονομικής κατάστασης. Ποια είναι όμως αυτά τα Μέσα και πώς επιδρούν στην ψυχική υγεία και στις ανθρώπινες σχέσεις, αντίστοιχα;

Τα Social Media αποτελούνται από τις γνωστές πλατφόρμες όπως το Facebook, το Instagram, το Twitter, το Tik Tok κτλ. Η πιο συχνή και χαρακτηριστική παρατήρηση είναι ότι οι άνθρωποι μέσα σε αυτά προσπαθούν να δομήσουν μία ταυτότητα, να εκφραστούν μοιράζοντας τις σκέψεις τους, την εικόνα τους ή γενικότερα κομμάτια της ζωής τους με άλλους (με διάφορους τρόπους, π.χ. μέσω φωτογραφιών ή βίντεο).

Social Media & ανθρώπινες σχέσεις: Ποια είναι τα θετικά και ποια τα αρνητικά

Στόχος των χρηστών στα κοινωνικά δίκτυα είναι να συνάψουν σχέσεις με άλλους, να προβάλλουν τη δουλειά τους αλλά και να μεταφέρουν κάποια επίπλαστα κομμάτια προκειμένου να χτίσουν στα μάτια των άλλων μία ζωή, που μάλλον δεν υφίσταται. Έτσι δημιουργείται σύγκριση και ανταγωνισμός με τη ζωή και το επίπεδο διαβίωσης των άλλων, το οποίο οδηγεί σε ματαιώσεις.

Άνθρωποι που είναι αποσυρμένοι λόγω ψυχοπαθολογίας, στρέφονται στον κυβερνοχώρο. Αυτό συμβαίνει γιατί εκεί μπορούν να νιώσουν το επίπλαστο αίσθημα του «ανήκειν» και δυστυχώς εγκαταλείπουν την προσπάθεια για ουσιαστική επαφή και επικοινωνία. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι οι περισσότερες γνωριμίες γίνονται πλέον μέσω των Social Media κι άλλων εφαρμογών. Επιπλέον, τους γίνεται η δυνατότητα και η ευκαιρία να εκφράσουν την επιθετικότητα και τον θυμό τους σε αγνώστους, πίσω από ένα ψευδώνυμο χωρίς να αποκαλύπτουν την πραγματική ταυτότητά τους. Έτσι μεταθέτουν τη ματαίωση από τη δική τους ζωή και τα δικά τους προβλήματα σε άλλους.

Μην ξεχνάμε το πολύ πρόσφατο παράδειγμα με την πριγκίπισσα της Ουαλίας Kate Middleton που προφανώς μετά από την πίεση που υπέστη από τα media, και τα μέλη των κοινοτήτων αυτών, αποκάλυψε κάτι τόσο προσωπικό και επίπονο, την ασθένειά της, για να «κλείσει» στόματα και σχόλια.

Κοινωνικά δίκτυα & ψυχική υγεία: Έχουν και τα καλά τους!

Από την άλλη όμως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για όσους κάνουν σωστή χρήση, έχουν και ιδιότητες που ενισχύουν την ψυχική υγεία μας. Δημιουργούν σύνδεση με ανθρώπους με παρόμοια ενδιαφέροντα (από διάφορα μέρη του κόσμου, που μπορεί να μην έβρισκες το ίδιο εύκολα εκτός των Social Media), ευαισθητοποιούν το κοινό σε σημαντικά θέματα (όπως είδαμε πρόσφατα το MeToo ή θέματα περιβάλλοντος και βιωσιμότητας σε πολλούς κλάδους π.χ. στη μόδα) και καλλιεργούν τη δημιουργικότητα εμπνέοντας ο ένας χρήστης τον άλλο με τα έργα του, τις δράσεις του, ακόμη και με μία σκέψη του. Το πιο σημαντικό ίσως είναι οι ευκαιρίες καριέρας που παρουσιάζονται στα Μέσα και η ανατροφοδότηση, που δίνεται από εταιρίες για την ενημέρωση των χρηστών.

Τα Social Media δεν έχουν λοιπόν μόνο αρνητικά, αλλά αναδύουν και θετικές καταστάσεις με μηνύματα και προσωπικές ιστορίες που μπορούν να μας αλλάξουν την καθημερινότητα και να βελτιώσουν τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική υγεία μας. Αυτό, όπως αναφέραμε παραπάνω, προκύπτει από κάποιες συμβουλές αλλά κι από μία απλή ανάρτηση ή παραπομπή.

Γενικότερα, παρατηρούμε ότι η χρήση με μέτρο (γιατί στο μέτρο και την προσωπική κρίση έγκειται η διαφορά της χρήσης στα Social Media) θεωρείται βοηθητική, ενώ η αυξημένη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης σχετίζεται με επιβαρυμένη ψυχική υγεία και με την ύπαρξη ψυχοπαθολογίας.