Σπαστική Κολίτιδα: Τροφές & Βότανα για Ανακούφιση

Όπως κάθε πάθηση του γαστρεντερικού συστήματος, έτσι κι η σπαστική κολίτιδα, αποτελεί μια επώδυνη κατάσταση για κάθε άτομο που τη βιώνει. Μπορεί να μη μειώνει το προσδόκιμο ζωής του ασθενή, αλλά επηρεάζει σε πολύ μεγάλο βαθμό την καθημερινότητά του.

Γι’ αυτό το λόγο, ο ρόλος της διατροφής είναι μείζονος σημασίας για τη διαχείριση αυτής της ασθένειας. Διαβάστε το άρθρο μας και μάθετε ότι χρειάζεται για τη σπαστική κολίτιδα και τις τροφές – βότανα που θα συμβάλλουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της.

 

Τι είναι η Σπαστική Κολίτιδα;

Η σπαστική κολίτιδα, που συγχέεται από πολλούς με το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ), είναι μια λειτουργική διαταραχή του εντέρου που χαρακτηρίζεται από αλλαγές στις συνήθειες κένωσης του εντέρου. Αφορά μια κλινική κατάσταση που παρουσιάζει περιόδους εξάρσεων και υφέσεων, ενώ επηρεάζει σημαντικά την καθημερινότητα των ασθενών.

Συνήθη της συμπτώματα αποτελούν η διάρροια και η δυσκοιλιότητα (ένα εκ των δύο ή και συνδυασμός αυτών), όπως και στο ΣΕΕ, επηρεάζοντας περισσότερο τις γυναίκες.

Σπαστική κολίτιδα: πόσο διαρκεί;

Η σπαστική κολίτιδα αποτελεί μια χρόνια διαταραχή, που σημαίνει πως η διάρκειά της μπορεί να είναι για αρκετά χρόνια. Παράλληλα, μπορεί ανά διαστήματα να εμφανίζεται και να υποχωρεί.

 

Συμπτώματα της Σπαστικής Κολίτιδας

Ορισμένα από τα πιο κοινά συμπτώματα της σπαστικής κολίτιδας είναι τα παρακάτω:

• Κοιλιακό άλγος
• Κράμπες στο στομάχι
• Φούσκωμα και αέρια
• Διάρροια
• Δυσκοιλιότητα
• Υδαρείς με βλέννα και αίμα κενώσεις
• Αιμορραγία από το ορθό
• Επείγουσα ανάγκη για κένωση χωρίς την εμφάνιση κοπράνων

Εκτός των παραπάνω συμπτωμάτων, εάν ένα άτομο πάσχει από μία σοβαρή μορφή σπαστικής κολίτιδας, μπορεί να παρουσιάσει συμπτώματα, όπως:

• Πυρετός
• Κόπωση
• Εμετός
• Ναυτία
• Απώλεια βάρους

 

Αιτίες και Παράγοντες Κινδύνου

Η ακριβής αιτία πρόκλησης της σπαστικής κολίτιδας δεν είναι πλήρως ταυτοποιημένη, ωστόσο, ορισμένοι λόγοι για τους οποίους μπορεί ένα άτομο μπορεί να αναπτύξει σπαστική κολίτιδα μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Ηλικία: εμφανίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα σε νεαρούς ενήλικες και άτομα 50+
• Οικογενειακό ιστορικό: υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης εάν στην οικογένεια υπάρχει μέλος με σπαστική κολίτιδα
• Στρες: τα υψηλά επίπεδα άγχους και στρες συνδέονται με παθήσεις του εντέρου όπως η σπαστική κολίτιδα
• Διατροφή: η κατανάλωση επεξεργασμένων τροφών και τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά συμβάλλουν στην πρόκληση συμπτωμάτων σπαστικής κολίτιδας
• Λοιμώξεις του πεπτικού: σοβαρές λοιμώξεις του πεπτικού συστήματος συνδέονται με την εμφάνιση σπαστικής κολίτιδας

 

Διατροφή και Σπαστική Κολίτιδα

Καθώς μιλάμε για την υγεία του εντέρου, ο ρόλος της διατροφής είναι μείζονος σημασίας. Παρακάτω, θα δούμε τροφές που θα προστατεύσουν το γαστρεντερικό σύστημα ενός ασθενούς και θα ανακουφίσουν τα συμπτώματα, όπως και τροφές που μπορούν να προκαλέσουν επιδείνωση αυτών.

Τροφές που Πρέπει να Αποφεύγονται

Ορισμένες τροφές μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα της σπαστικής κολίτιδας και γι’ αυτό είναι καλό να αποφεύγονται. Ωστόσο, επειδή κάθε οργανισμός είναι διαφορετικός, η συγκεκριμένη λίστα δεν μπορεί να αφορά κάθε ασθενή. Επίσης, η διατήρηση μιας υγιούς και ισορροπημένης διατροφής είναι το παν και όχι η οριστική διακοπή ομάδων τροφών. Παρακάτω, σας παραθέτουμε αυτές τις τροφές:

• Λιπαρά: τηγανητά (π.χ. πατάτες, λουκάνικά, μπιφτέκια, μπέικον), κίτρινο τυρί, κ.ά.
• Γαλακτοκομικά: γάλα (ιδίως το αγελαδινό), τυριά, παγωτό
• Τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες: σπόροι και αλεύρι ολικής άλεσης
• Ορισμένα ωμά φρούτα: καρπούζι, πορτοκάλι, μανταρίνι
• Ορισμένα λαχανικά: κρεμμύδι, κόκκινη πιπεριά, λάχανο, κουνουπίδι, μπρόκολο, φασόλια
• Τεχνητές γλυκαντικές ουσίες: σακχαρίνη, ασπαρτάμη, σουκραλόζη, ακεσουλφάμη, κυκλαμινικό οξύ
• Ποτά – αναψυκτικά: αναψυκτικά με ανθρακικό, ροφήματα με καφεινη, αλκοόλ (ιδίως το κόκκινο κρασί), light αναψυκτικά με τεχνητές γλυκαντικές ουσίες
• Μπαχαρικά – καρυκεύματα: καυτερές πιπεριές, τσίλι
• Σοκολάτα

Σύμφωνα με τις παραπάνω απαγορευμένες τροφές, τα τελευταία χρόνια, η δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε FODMAP φέρεται να συμβάλλει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της σπαστικής κολίτιδας. Η δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε FODMAP αναφέρεται σε μία μεγάλη ομάδα ζυμώσιμων υδατανθράκων βραχείας αλυσίδας (ολιγοσακχαρίτες, δισακχαρίτες, μονοσακχαρίτες και πολυόλες), που υφίστανται ταχεία ζύμωση από τον εντερικό μας μικροβιόκοσμο οδηγώντας σε αυξημένη παραγωγή αερίων, μετεωρισμό και κοιλιακή διάταση. Σε αυτή την ομάδα βρίσκουμε τις παρακάτω ουσίες και τροφές:

• Φρουκτόζη: αποξηραμένα φρούτα, χυμοί φρούτων, μέλι
• Λακτόζη: γάλα, γάλα σόγιας, γιαούρτι, κεφίρ, μαλακά τυριά όπως τυρί κρέμα και ανθότυρο
• Φρουκτάνες: κρεμμύδι, λαχανάκια Βρυξελλών, λάχανο, μπρόκολο, μελιτζάνα, παντζάρια, πράσο, σπαράγγια
• Γαλακτο – ολιγοσακχαρίτες: κόκκινα φασόλια, ρεβίθια, φακές, φασόλια, κάσιους
• Πολυόλες: βατόμουρα, δαμάσκηνο, νεκταρίνια, ροδάκινο, μανιτάρια, καλαμπόκι, κουνουπίδι, πράσινη πιπεριά, γλυκαντικές ουσίες

Τροφές που Βοηθούν στην Ανακούφιση

Ενώ η υπερβολική πρόσληψη φυτικών ινών μπορεί να προκαλέσει επιδείνωση των συμπτωμάτων, μια ισορροπημένη διατροφή με μειωμένη πρόσληψη σε φυτικές ίνες μπορεί να επιφέρει θετικά αποτελέσματα.

Άτομα που έχουν ως κύριο σύμπτωμα τη δυσκοιλιότητα, πρέπει να καταναλώνουν διαιτητικές φυτικές ίνες, όπως: φρούτα, λαχανικά, ξηροί καρποί, σπόροι και όσπρια.

Για τα άτομα, όμως, που έχουν ως βασικό τους σύμπτωμα τη διάρροια, θα πρέπει να μειώνονται οι φυτικές ίνες που έχουν καθαρκτική δράση. Φυτικές ίνες που μπορούν να συμπεριληφθούν σε αυτή την περίπτωση είναι: πίτουρο σιταριού, σίκαλη, δημητριακά ολικής άλεσης, κινόα, λιναρόσπορος.

Συνταγές και Ιδέες για Γεύματα

Η σπαστική κολίτιδα απαιτεί μια διατροφή βασισμένη σε τροφές που δε θα επιδεινώσουν τα συμπτώματα αλλά θα προσφέρουν ανακούφιση στο έντερο και τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Παρακάτω, αναφέρονται ορισμένες τροφές που μπορείτε να συμπεριλάβετε στο πρωινό, το μεσημεριανό ή το βραδινό σας, εάν πάσχετε από σπαστική κολίτιδα:

• Προτιμάτε ψωμί λευκό ή με καλαμποκίσιο αλεύρι, που περιέχουν χαμηλότερη περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες
• Χαμηλή κατανάλωση σε όσπρια, 1 φορά στις 15 μέρες
• Μέτρια κατανάλωση αμυλούχων τροφών 1-2 φορές την εβδομάδα
• Ψάρι ψητό 1-2 φορές την εβδομάδα
• Φρούτα εποχής, τα οποία μπορούν να συνδυαστούν σωστά ανάλογα με τα συμπτώματα (π.χ. απαγορεύονται όξινα φρούτα όταν παρατηρείται διάρροια)
• Καλά βρασμένα αυγά 1-2 φορές την εβδομάδα
• Βραστά λαχανικά σε μέτρια ποσότητα, όπως το κολοκύθι, τα καρότα και το σέλινο

Ένα ενδεικτικό μενού ημέρας για σπαστική κολίτιδα θα μπορούσε να είναι:

Πρωινό

• 1 αυγό βραστό
• 1 μπανάνα
• 1 φέτα ψωμί λευκό

Μεσημεριανό

• Ψάρι στον φούρνο με βραστή πατάτα και καρότα

Βραδινό

• Σούπα γλυκιάς κολοκύθας

 

Βότανα και Συμπληρώματα για Σπαστική Κολίτιδα

Εκτός της διατροφής μας, υπάρχουν διάφορα βότανα και συμπληρώματα διατροφής για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της σπαστικής κολίτιδας. Αρχικά, να επισημανθεί πως η πρόσληψη των φυτικών ινών μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω συμπληρώματος, εφόσον υπάρχουν λόγοι που η πρόσληψη τους δια μέσω τροφής δεν μπορεί να επιτευχθεί.

Χαμομήλι

Σπαστική κολίτιδα και χαμομήλι, δύο έννοιες άρρηκτα συνδεδεμένες! Το χαμομήλι είναι αρκετά δημοφιλές για τις καταπραϋντικές του ιδιότητες, ενώ χρησιμοποιείται αρκετά και για την καταπολέμηση παθήσεων του πεπτικού.

Παράλληλα, μπορεί να χρησιμεύσει ως μέσο για την καταπολέμηση του άγχους, το οποίο συνδέεται με την έξαρση των συμπτωμάτων της σπαστικής κολίτιδας.

Μέντα

Το έλαιο μέντας συγκεκριμένα, έχει μελετηθεί εκτενώς για τις επιδράσεις του στα συμπτώματα της σπαστικής κολίτιδας. Σύμφωνα με έρευνες, η κατανάλωση μέντας οδηγεί σε μείωση των συμπτωμάτων, όπως το κοιλιακό άλγος και το φούσκωμα.

Η δράση του αυτή αποδίδεται σε ένα συστατικό που βρίσκεται στη μέντα, το οποίο εμφανίζει αντισπασμωδική δράση, οδηγώντας σε χαλάρωση των λείων μυϊκών ινών του εντέρου.

Κουρκουμάς

Ο κουρκουμάς, με τις ισχυρές αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές του ιδιότητες, αποτελεί ένα ισχυρότατο βότανο για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της σπαστικής κολίτιδας. Η έρευνα δείχνει ότι η κουρκουμίνη, η δραστική ένωση του κουρκουμά, μπορεί να μειώσει τη φλεγμονή στο έντερο και να ανακουφίσει από τα συμπτώματα.

Προβιοτικά

Τα προβιοτικά είναι ζωντανοί μικροοργανισμοί που συναντώνται φυσιολογικά στις τροφές ή στα συμπληρώματα διατροφής. Καθώς η σπαστική κολίτιδα επηρεάζει την εντερική χλωρίδα, τα προβιοτικά έρχονται να συμβάλλουν στην εξισορρόπηση της.

Τα συμπληρώματα προβιοτικών μπορούν να αποτελέσουν ένα χρήσιμο εργαλείο για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της σπαστικής κολίτιδας, όπως το κοιλιακό άλγος. Ωστόσο, καλό θα είναι να επικοινωνήσετε με έναν ιατρό για την ακριβή δοσολογία και περίοδο χρήσης προβιοτικών για τη σπαστική κολίτιδα.

 

Τρόποι Διαχείρισης των Συμπτωμάτων

Η διαχείριση των συμπτωμάτων της σπαστικής κολίτιδας δεν περιορίζεται μόνο στη διατροφή και τα βότανα. Μπορεί να επιτευχθεί και μέσω της φυσικής δραστηριότητας και διαχείρισης του στρες.

Άσκηση και Φυσική Δραστηριότητα

Η αύξηση της σωματικής σας δραστηριότητας και η τακτική άσκηση μπορούν να βοηθήσουν στη διατήρηση της καλύτερης λειτουργίας και κινητικότητας του γαστρεντερικού σας συστήματος.

Μπορείτε να δοκιμάσετε ορισμένες αερόβιες ασκήσεις που θα αυξήσουν την κυκλοφορία του αίματος και θα τονώσουν τη δραστηριότητα του εντέρου σας, όπως το περπάτημα, το τρέξιμο, ο χορός και το κολύμπι.

Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό να επικοινωνήσετε με έναν ειδικό, έτσι ώστε να γνωρίζετε τον τύπο και τη διάρκεια της άσκησης που είναι επιθυμητό να πραγματοποιήσετε για την αντιμετώπιση της σπαστικής κολίτιδας.

Τεχνικές Χαλάρωσης και Στρες

Το άγχος και το στρες αποτελούν τους μόνιμους κινδύνους για την επιδείνωση των συμπτωμάτων της σπαστικής κολίτιδας. Θα πρέπει να μάθετε τρόπους και τεχνικές για τη διαχείριση του άγχους, έτσι ώστε να μειώσετε τις πιθανότητες εξάρσεων που θέτουν σε κίνδυνο την υγεία του γαστρεντερικού σας συστήματος.

Δραστηριότητες όπως η γιόγκα, οι ασκήσεις αναπνοής και ο διαλογισμός, μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση του έντονου στρες. Εάν μάθετε να διαχειρίζεστε το άγχος και να μειώνετε τις επιπτώσεις του στην ψυχική και σωματική σας υγεία, θα εμποδίσετε σε ένα βαθμό, μελλοντικές εξάρσεις σπαστικής κολίτιδας.

 

Πότε να Επισκεφθείτε τον Γιατρό

Όπως σημειώθηκε και παραπάνω, υπάρχει η περίπτωση εμφάνισης σοβαρών συμπτωμάτων όταν η σπαστική κολίτιδα παρουσιάσει υποτροπή. Αυτά τα συμπτώματα είναι: πυρετός, κόπωση, εμετός και ναυτία. Στην περίπτωση αυτή, θα πρέπει να επικοινωνήσετε άμεσα με έναν ιατρό. Τα συγκεκριμένα συμπτώματα αποτελούν και σημάδια απόφραξης του εντερικού σωλήνα.

Επιπλέον, εάν παρουσιάζετε συχνούς σπασμούς του εντέρου ή παρατηρήσετε άλλα συμπτώματα που δεν συμπεριλαμβάνονται στα συνήθη, η επικοινωνία με έναν ιατρό είναι εξίσου επιτακτική.

 

Συμπεράσματα

Συνήθως, η σπαστική κολίτιδα, δεν προξενεί μια ασθένεια που μπορεί να προκαλέσει σοβαρές συνέπειες στον ανθρώπινο οργανισμό. Σίγουρα, όμως, αποτελεί μια χρόνια διαταραχή, που προκαλεί έντονη δυσαρέσκεια και συνεχείς ενοχλήσεις στον ασθενή.

Ο ρόλος της διατροφής, της άσκησης και της διαχείρισης του στρες είναι σε πρώτο πλάνο για ένα άτομο που πάσχει από σπαστική κολίτιδα, γι’ αυτό είναι σημαντικό να υιοθετήσει κάποιες από τις παραπάνω συμβουλές, για μια πιο ήρεμη καθημερινότητα.