Σπαθόλαδο: Ιδιότητες, Χρήσεις & Παρενέργειες
Τεκμηριωμένο
Πίνακας Περιεχομένων
Το σπαθόλαδο, γνωστό και ως βαλσαμόλαδο, είναι ένα φυσικό προϊόν που προέρχεται από το σπαθόχορτο (St.John’s Wort). Χρησιμοποιείται εδώ και αιώνες στην παραδοσιακή ιατρική για τις θεραπευτικές του ιδιότητες, καθώς φημίζεται για την αντιφλεγμονώδη, επουλωτική και χαλαρωτική του δράση.
Είναι ιδιαίτερα γνωστό επίσης για την αντιμετώπιση δερματικών προβλημάτων, μυϊκών πόνων, αλλά και για την ενίσχυση της ψυχικής υγείας.
Στο άρθρο που ακολουθεί, θα αναλύσουμε τις βασικές του ιδιότητες, τις κύριες χρήσεις του, αλλά και τις πιθανές παρενέργειες που πρέπει να γνωρίζετε πριν το εντάξετε στην καθημερινότητά σας.
Τι είναι το Σπαθόλαδο;
Το σπαθόλαδο ή βαλσαμόλαδο, προέρχεται από το βαλσαμόχορτο, όπου ευδοκιμεί στην Ευρώπη και σε άλλα μέρη του πλανήτη, όπως Ασία και Αμερική. Το βαλσαμόχορτο ή St. John’s Wort, αποτελεί βότανο, το οποίο κατά πάσα πιθανότητα έλαβε την ονομασία του από τον Αγ. Ιωάννη τον Βαπτιστή, καθώς τα κίτρινα άνθη του άνθιζαν και συλλέγονταν την περίοδο που είχε γενέθλια ο άγιος.
Παρόλο που τα φύλλα του φυτού χρησιμοποιούνται σε διάφορα σκευάσματα, όπως συμπληρώματα διατροφής, το έλαιο βαλσαμόχορτου δημιουργείται με έγχυση των φρέσκων ανθών σε ένα ουδέτερο έλαιο βάσης, όπως το ηλιέλαιο ή το ελαιόλαδο. Όταν εφαρμόζεται τοπικά, αυτό το έλαιο προσφέρει πολλά οφέλη για το δέρμα και τους μυς, όπως θα δούμε και παρακάτω.
Ιδιότητες του Σπαθόλαδου
Έχουν αναφερθεί αρκετές ιδιότητες του σπαθόλαδου, που περιλαμβάνουν την υγεία των μαλλιών, του δέρματος και των μυών. Παρακάτω, θα δούμε μερικές από τις σημαντικότερες εξ αυτών.
Αντιφλεγμονώδεις Ιδιότητες
Το εκχύλισμα του σπαθόλαδου έχει σημαντικές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, όπου βρίσκει χρήση αρκετά χρόνια πίσω στην παραδοσιακή ιατρική. Τα άνθη του St. John’s Wort, όπου εκχυλίζονται για την παραγωγή του βαλσαμέλαιου, είναι πλούσια σε φλαβονοειδή, με τα συστατικά υπερικίνη και υπερφορίνη, που συμβάλλουν στις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες του φυτού. Η συγκεκριμένη δράση του σπαθόλαδου χρησιμοποιείται για να ανακουφίσει μυϊκούς πόνους, μώλωπες και άλλους πόνους μυϊκούς ή των αρθρώσεων.
Ως προς την υγεία του δέρματος, οι αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες του βαλσαμέλαιου είναι αρκετά χρήσιμες για επούλωση ηπίων πληγών και εγκαυμάτων. Επιπλέον, έρευνες έχουν δείξει σύνδεση μεταξύ της χρήσης του βαλσαμόλαδου και αποτροπή μελλοντικών εξάρσεων ακμής.
Αντισηπτικές Ιδιότητες
Το έλαιο βαλσαμόχορτου έχει σημαντικές αντισηπτικές και αντιβακτηριακές ιδιότητες που μπορούν να βοηθήσουν στην καταπολέμηση των βακτηρίων που προκαλούν ακμή και άλλων τύπων επιβλαβών βακτηρίων στο δέρμα. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των εξάρσεων ακμής και στην προώθηση ενός πιο καθαρού, υγιούς δέρματος.
Ενυδατικές Ιδιότητες
Ένα από τα πολλά συστατικά που βρίσκονται στο βαλσαμόλαδο είναι η νιασιναμίδη, που συμβάλλει στην ενυδάτωση του δέρματος και συγκράτηση της υγρασίας του. Επιπλέον, συμβάλλει στη μείωση των λεπτών γραμμών και ρυτίδων μέσω της τακτικής του χρήσης. Αυτό επιτυγχάνεται, καθώς το βαλσαμέλαιο διεγείρει την παραγωγή κολλαγόνου.
Χρήσεις του Σπαθόλαδου
Το σπαθόλαδο έχει διάφορες χρήσεις, κατά βάση σε καταστάσεις που αφορούν το δέρμα και τους μυϊκούς πόνους και φλεγμονές.
Σπαθόλαδο για Τραύματα και Εγκαύματα
Το βαλσαμέλαιο θεωρείται ότι έχει ιδιότητες επούλωσης πληγών και ηπίων εγκαυμάτων. Πιο συγκεκριμένα, συμβάλλει στην επούλωση ηπίων κοψιμάτων και άλλους τύπους δερματικών βλαβών. Μπορεί, επίσης, να βοηθήσει στην επιτάχυνση της διαδικασίας επούλωσης και στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης ουλών.
Σπαθόλαδο για Δερματικές Παθήσεις
Το σπαθόλαδο έχει σημαντική δράση σε δερματικές παθήσεις όπως η ακμή, το έκζεμα κι η ψωρίαση, καθώς θεωρείται ένα αρκετά αξιόπιστο «καθαριστικό». Ως προς την ακμή, οι αντιβακτηριακές και αντιμυκητιακές του δράσεις αποτρέπουν την εμφάνιση και ξεσπάσματα ακμής. Αναφορικά με το έκζεμα, κι εδώ, οι αντιβακτηριακές του δράσεις συμβάλλουν στην ανακούφιση των ερεθισμών. Επιπλέον, ορισμένες έρευνες έχουν δείξει πως οι αντιβακτηριακές και αντιμυκητιακές του δράσεις βρίσκουν ανταπόκριση και στην ψωρίαση.
Σπαθόλαδο για Πόνο και Φλεγμονές
Ένα από τα οφέλη βαλσαμόλαδου είναι η ανακούφιση από τον πόνο και τη φλεγμονή που παρουσιάζεται στους μύες, τις αρθρώσεις και τα νεύρα.
Σύμφωνα με ορισμένες πηγές, τα οφέλη βαλσαμελαίου μπορεί να αφορούν μυρμηγκιάσματα στα πόδια έως και εκφυλιστικές παθήσεις των αρθρώσεων. Τα διαστρέμματα και οι κράμπες μπορεί επίσης να μειωθούν όταν το έλαιο εφαρμόζεται απευθείας στην πληγείσα περιοχή.
Μαζί με τα παραπάνω, το έλαιο του βαλσαμόχορτου μπορεί επίσης να μειώσει τις ενοχλήσεις που προκαλούνται από:
- Ισχιαλγία
- Αρθρίτιδα
- Μυαλγίες
- Αρθρίτιδα
- Ρευματισμοί
Πιθανές Παρενέργειες του Σπαθόλαδου
Οι πιθανές παρενέργειες του σπαθόλαδου περιλαμβάνουν:
- Ξηροστομία
- Πονοκέφαλος
- Διαταραχές στο στομάχι
- Φωτοευαισθησία
Επιπλέον, μπορεί να προκαλέσει πιο σοβαρές παρενέργειες, όπως:
- Επιδείνωση των συμπτωμάτων σε ψυχογενείς παθήσεις, όπως η διπολική διαταραχή κι η σχιζοφρένεια
- Επιδείνωση συμπτωμάτων της νόσου Αλτσχάιμερ
- Υπερδιέγερση
- Πρόκληση δερματικών αντιδράσεων με την έκθεση στον ήλιο
Επιπλέον, υπάρχουν αρκετές αναφορές αλληλεπίδρασης του βαλσαμόχορτου και βαλσαμέλαιου με διάφορα φάρμακα, όπως αντισυλληπτικά, αντικαταθλιπτικά, φάρμακα για την καρδιά και τον HIV, αντιπηκτικά και ορισμένα φάρμακα για τη χοληστερίνη. Σε κάθε περίπτωση, επικοινωνήστε με τον προσωπικό σας ιατρό προτού ξεκινήσετε τη χρήση του εν λόγω βοτάνου.
Πώς να Χρησιμοποιήσετε το Σπαθόλαδο με Ασφάλεια
Για τη σωστή χρήση του σπαθόλαδου, μπορείτε να ακολουθήσετε τις παρακάτω συμβουλές:
- Χρησιμοποιείτε τις δοσολογίες που έχει προτείνει ο ιατρός σας και μην τις υπερβαίνετε
- Στην περίπτωση που λαμβάνετε υψηλή δοσολογία σπαθόλαδου και πρόκειται να εκτεθείτε στον ήλιο, φορέστε αντηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας
- Εάν πρόκειται να πραγματοποιήσετε χειρουργείο, διακόψτε τη χρήση βαλσαμόλαδου ή βαλσαμόχορτου τουλάχιστον 14 μέρες πριν την επέμβαση
- Στην περίπτωση πόσιμου σπαθόλαδου, καταναλώνετε σύμφωνα με τη συνιστώμενη ημερήσια δόση
- Για εξωτερική χρήση, χρησιμοποιήστε το λάδι τοπικά αλείφοντας τα σημεία που χρειάζεται όσο συχνά επιθυμείτε μέχρι την πλήρη επούλωση ή ανακούφιση των συμπτωμάτων
✍️ Το βαλσαμόλαδο αποτελεί ένα απόσταγμα του βαλσαμόχορτου με σημαντικές ιδιότητες που αφορούν την επιδερμίδα και τους μυϊκούς πόνους. Ωστόσο, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με έναν ιατρό προτού χρησιμοποιήσετε βαλσαμέλαιο. Οι παρενέργειες του είναι γενικά ήπιες, αλλά το βότανο μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο δράσης αρκετών φαρμάκων και πρέπει να χρησιμοποιείται με σύνεση.
Συχνές Ερωτήσεις για το Σπαθόλαδο
«Χαλάει» το σπαθόλαδο;
Το σπαθόλαδο δεν αλλοιώνεται, αλλά μειώνεται η δράση του, είτε αν περάσει περίπου ένα έτος από την παρασκευή του, είτε αναπτυχθούν μικρόβια στο εσωτερικό του βάζου που θα είναι αποθηκευμένο.
Το σπαθόλαδο είναι πόσιμο;
Ναι, σε ορισμένες περιπτώσεις το σπαθόλαδο μπορεί να είναι πόσιμο. Ωστόσο, θα πρέπει να διαβάζετε πάντοτε την ετικέτα προϊόντος και να συμβουλεύεστε έναν γιατρό για τη σωστή χρήση του σπαθόλαδου δια στόματος.
Πως φτιάχνω σπαθόλαδο;
Για να φτιάξετε σπαθόλαδο μπορείτε να ακολουθήσετε τα παρακάτω βήματα:
• Αποστειρώνετε ένα σκουρόχρωμο γυάλινο βάζο
• Γεμίζετε το βάζο με τα άνθη και τα καλύπτετε με ελαιόλαδο
• Κλείνετε καλά το βάζο και το τοποθετείτε σε μέρος που το φωτίζει ο ήλιος για 30-40 ημέρες
• Κάθε δεύτερη μέρα ανακινείτε το βάζο
• Όταν περάσει το διάστημα των 30-40 ημερών, σουρώνετε το λάδι σε ένα επίσης αποστειρωμένο και σκουρόχρωμο γυάλινο βάζο
• Κλείνετε καλά το προϊόν και το τοποθετείτε σε δροσερό και σκιερό μέρος
Tip: κάθε φορά που χρησιμοποιείτε σπαθόλαδο, καλό είναι να το κάνετε με εμποτισμό κάποιου βάμβακος ή με μία καθαρή σύριγγα, έτσι ώστε να αποφευχθεί η επαφή με τα χέρια και ανάπτυξη μικροβίων.
Πηγές
- Effect of St.John’s wort (Hypericum perforatum) oily extract for the care and treatment of pressure sores; a case report National Library of Medicine
- Estimation of Dermatological Application of Creams with St. John’s Wort Oil Extracts National Library of Medicine
- Topical application of St. John’s wort (Hypericum perforatum) National Library of Medicine
- What Is St. John’s Wort? Health.com
- St John’s Wort Cleveland Clinic
- St. John’s Wort University of Rochester
- St. John’S Wort – Uses, Side Effects, and More WebMD
- St. John’s Wort: The Benefits and the Dangers Healthline
- St. John’s wort Mt. Sinai