Στρεπτόκοκκος σε Παιδιά: Συμπτώματα, μετάδοση & πώς αντιμετωπίζεται

Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α (GAS) αποτελεί ένα κοινό βακτήριο. Πολλοί από εμάς φέρουμε στο λαιμό και στο δέρμα μας το βακτήριο χωρίς να εμφανίζουμε συμπτώματα λοίμωξης (φορεία του παθογόνου). Ωστόσο, το συγκεκριμένο παθογόνο δύναται να δημιουργήσει σε ορισμένες περιπτώσεις λοίμωξη, σε ήπια ή έντονη μορφή.

Οι σοβαρές λοιμώξεις που συσχετίζονται με το GAS προέρχονται από το διεισδυτικό στρεπτόκοκκο της ομάδας Α(iGAS). Αυτές οι λοιμώξεις προκαλούνται όταν τα βακτήρια μεταφερθούν σε μέρη του σώματος όπου κανονικά δεν ανιχνεύονται, όπως στους πνεύμονες ή αλλού μέσω της κυκλοφορίας του αίματος.

Παρόλο που οι μολύνσεις με iGAS συνεχίζουν να είναι ασυνήθιστες, έχει παρατηρηθεί πως από τον Σεπτέμβριο του 2022, στο Ηνωμένο Βασίλειο, αύξηση των κρουσμάτων σε μεγαλύτερα επίπεδα από τα συνήθη, με βάση τις καταγραφές προ πανδημίας. Η αύξηση αφορά κυρίως σε παιδιά ηλικίας κάτω των 10 ετών και δυστυχώς, έχει υπάρξει ένας μικρός αριθμός θανάτων.

Παρακάτω, δίνονται οι βασικές πληροφορίες που αφορούν στο παθογόνο και τη μετάδοσή του και μέτρα προφύλαξης, με έμφαση στα παιδιά.

Τι είναι η λοίμωξη από στρεπτόκοκκο ομάδας Α;

Οι σοβαρότερες λοιμώξεις που συνδέονται με το στρεπτόκοκκο της ομάδας Α προέρχονται από το διεισδυτικό στρεπτόκοκκο ομάδας Α, (iGAS). Αυτό μπορεί να καταστεί εύκολο, όταν ένα άτομο έχει ανοιχτά τραύματα που επιτρέπουν στα βακτήρια να εισέλθουν στον ιστό, από βλάβες στην αναπνευστική οδό μετά από ιογενές νόσημα ή σε άτομο που έχει μειωμένη ανοσία σε κάποια λοίμωξη λόγω υποκείμενου νοσήματος ή φαρμακευτικής αγωγής.

Πώς γίνεται η μετάδοση του στρεπτόκοκκου;

Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α μεταδίδεται μέσω στενής επαφής με ένα μολυσμένο άτομο μέσω του βήχα και του φτερνίσματος ή από μια πληγή. Κάποιοι άνθρωποι είναι πιθανό να φέρουν τα βακτήρια χωρίς να έχουν αδιαθεσία ή να παρουσιάζουν συμπτώματα κάποιας λοίμωξης και παράλληλα να μπορούν να τα μεταδώσουν. Ο κίνδυνος εξάπλωσης είναι πολύ μεγαλύτερος όταν ένα άτομο έχει συμπτώματα.

Λοιμώξεις που προκαλεί ο στρεπτόκοκκος

Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α ευθύνεται για λοιμώξεις στο δέρμα, τους μαλακούς ιστούς και την αναπνευστική οδό. Είναι υπεύθυνος για λοιμώξεις όπως αμυγδαλίτιδα, φαρυγγίτιδα, οστρακιά και μολυσματικό κηρίο μεταξύ άλλων.

Οι λοιμώξεις αυτές σπάνια είναι σοβαρές και τα συμπτώματα υποχωρούν με τη λήψη της κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής.

Διάγνωση του στρεπτόκοκκου

Η διάγνωση του στρεπτόκοκκου γίνεται με το «strep test», μια ανώδυνη και ολιγόλεπτη διαδικασία όπου ο γιατρός θα λάβει φαρυγγικό επίχρισμα από το λαιμό (απλά ανοίγοντας το στόμα σας). Εκτός της χρήσης strep test, μπορεί να διενεργηθεί και καλλιέργεια φαρυγγικοαμυγδαλικού επιχρίσματος. Το συγκεκριμένο τεστ προσφέρει μεγαλύτερη ακρίβεια και χρησιμοποιείται για την ταυτοποίηση του στρεπτόκοκκου και τον προσδιορισμό της ευαισθησίας του στα αντιβιοτικά. Το τεστ αυτό έχει την ίδια μέθοδο διάγνωσης όπως το strep-test, αλλά το επίχρισμα καλλιεργείται σε ένα υγρό για 24-48 ώρες. Τα αποτελέσματα αυτού του τεστ είναι διαθέσιμα εντός 2-3 ημερών.

Εάν η εξέταση είναι θετική, ο ασθενής πρέπει να ξεκινήσει θεραπεία με ένα αντιβιοτικό, όπως η πενικιλίνη ή σε περίπτωση αλλεργίας με ερυθρομυκίνη. Εάν η εξέταση είναι αρνητική, πρέπει να γίνεται καλλιέργεια και τεστ ευαισθησίας για να διαπιστωθεί αν το γρήγορο τεστ Στρεπτόκοκκου ήταν ψευδώς αρνητικό.

Κοινά συμπτώματα του στρεπτόκοκκου

Τα συμπτώματα της νόσου που θα πρέπει να σας αφυπνίσουν άμεσα και να αναζητήσετε διάγνωση – θεραπεία, είναι τα εξής:

• Απροειδοποίητος πόνος στον λαιμό
• Έντονος πόνος στην κατάποση
• Κόκκινες και πρησμένες αμυγδαλές, μερικές φορές με λευκές κηλίδες ή ραβδώσεις με πύον
• Μικροσκοπικές κόκκινες κηλίδες στην περιοχή στο πίσω μέρος της οροφής του στόματος (στη μαλακή, ή στη σκληρή υπερώα)
• Πρήξιμο των λεμφαδένων στον λαιμό
• Πυρετός που συνοδεύεται από πονοκέφαλο

Στρεπτόκοκκος σε παιδιά: Συμπτώματα

Πέρα από τα κοινά συμπτώματα που προκαλεί ο στρεπτόκοκκος, υπάρχουν μερικά που αν τα εμφανίσει το παιδί σας, ίδια με τα κοινά συμπτώματα ή διαφορετικά, θα πρέπει να απευθυνθείτε άμεσα στον προσωπικό σας ιατρό – παιδίατρο:

• Πονόλαιμος μαζί με πρησμένους λεμφαδένες
• Πονόλαιμος που διαρκεί περισσότερο από 2 μέρες
• Υψηλός πυρετός (πάνω από 38,5°C) σε μεγαλύτερα παιδιά, ή πυρετός που διαρκεί περισσότερο από 48 ώρες
• Πονόλαιμος μαζί με εξάνθημα
• Αναπνευστικά προβλήματα
• Στα μικρά παιδιά παρατηρούνται ναυτία ή εμετός

Παράλληλα, όπως τονίζει και ο ΕΟΔΥ, θα πρέπει να επικοινωνήστε με τον γιατρό σας εάν:

• Τα συμπτώματα του παιδιού δεν παρουσιάζουν βελτίωση
• Το παιδί σας τρώει λιγότερο από το κανονικό
• Το παιδί σας παρουσιάζει σημάδια αφυδάτωσης
• Το μωρό σας είναι κάτω των 3 μηνών και έχει θερμοκρασία 38℃ ή είναι μεγαλύτερο από 3 μηνών και έχει θερμοκρασία 39 ℃ ή υψηλότερη
• Το παιδί σας φαίνεται πολύ κουρασμένο ή ευερέθιστο

Στρεπτόκοκκος στο παιδί μου: πότε πρέπει να πάω άμεσα στον παιδίατρο;

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο χρόνος αντίδρασης αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την υγεία των παιδιών (και ενηλίκων) που έχουν προσβληθεί από στρεπτόκοκκο. Ο περισσότερος κόσμος συχνά μπερδεύεται για τον λόγο που το μικρόβιο επιδρά στις αμυγδαλές. Για αυτόν τον λόγο, είναι αναγκαία η άμεση επίσκεψη στον παιδίατρο και η διενέργεια στρεπ τεστ για τον στρεπτόκοκκο.

Στην περίπτωση θετικού αποτελέσματος, συνήθως χορηγείται αντιβίωση για δέκα ημέρες, καθώς αυτό καταπολεμά αποτελεσματικά το μικρόβιο. Ωστόσο, υπάρχει και ο διεισδυτικός στρεπτόκοκκος, ο οποίος σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες.

Σε κάθε περίπτωση, οι γονείς θα πρέπει να είναι προσεκτικοί και να προσέχουν εάν ένα παιδί που έχει λάβει αντιβίωση εξακολουθεί να έχει πυρετό για δύο συνεχόμενες ημέρες, καθώς αυτό μπορεί να απαιτεί άμεση εισαγωγή στο νοσοκομείο.

Θεραπεία για τον στρεπτόκοκκο 

Η αντιμετώπιση του στρεπτόκοκκου έχει υποστηρικτικό χαρακτήρα. Τα μέτρα θεραπείας που θα αναλυθούν παρακάτω, αφορούν την ανακούφιση από τα συμπτώματα που προκαλούν τα βακτήρια:

• Άμεση χορήγηση αντιβιοτικών
• Χορήγηση κατάλληλων σιροπιών με σκοπό την ανακούφιση από τον βήχα, τον πονόλαιμο και την ενίσχυση του ανοσοποιητικού του παιδιού σας
• Κατανάλωση άφθονου νερού και άλλων υγρών (χυμοί φρούτων, τσάι κ.λπ.) για την αποφυγή αφυδάτωσης
• Χρήση αναλγητικών όπως η παρακεταμόλη, για την ανακούφιση του συμπτώματος του πυρετού
• Επιλέξτε μαλακές τροφές που δεν ερεθίζουν τη στοματική κοιλότητα όπως: σούπες, γιαούρτι, παγωτό ή ζελέ. Αποφεύγετε σε κάθε περίπτωση ξινά, πικάντικα ή αλμυρά τρόφιμα και αναψυκτικά
• Χρησιμοποιήστε παστίλιες για την ανακούφιση του πόνου και της φλεγμονής στη στοματική κοιλότητα

Πρόληψη για τον στρεπτόκοκκο

Όπως μας προτείνουν για όλες τις εποχικές λοιμώξεις της περιόδου οι ειδικοί, έτσι και εδώ, η καλή υγιεινή των χεριών και η γενικότερη τήρηση των μέτρων ατομικής προστασίας αποτελούν τα βασικά μέτρα στην εξάπλωση του παθογόνου. Θα πρέπει να μάθετε στο παιδί σας πώς να πλένει τα χέρια του σωστά με σαπούνι και ζεστό νερό για 20 τουλάχιστον δευτερόλεπτα. Μερικές ακόμα επιλογές για πρόληψη, αφορούν:

• Αποφυγή της κοινής χρήσης αντικειμένων, όπως σκεύη φαγητού και είδη υγιεινής
• Περιορισμός των ατόμων που νοσούν, τουλάχιστον για ένα ολοκληρωμένο 24ωρο μετά την έναρξη των αντιβιοτικών
• Τακτικός καθαρισμός στις επιφάνειες και τα παιχνίδια των παιδιών