Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Όσα πρέπει να γνωρίζεις

Οι πολυκυστικές ωοθήκες είναι μια κοινή πάθηση για αρκετές γυναίκες. Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών ή αλλιώς το Σύνδρομο Stein – Leventhal, όπως ονομάστηκε από τον γιατρό που ήταν από τους πρώτους που συσχέτισαν την αμηνόρροια με αμφοτερόπλευρες πολυκυστικές ωοθήκες, είναι μία πάθηση ορμονολογικού χαρακτήρα με αυξημένα επίπεδα ανδρογόνων.

Το ΣΠΩ λοιπόν, χαρακτηρίζεται από έναν συνδυασμό συμπτωμάτων. Πάμε όμως να μάθουμε περισσότερα γι’ αυτό το σύνδρομο, αλλά και το ποια είναι η εικόνα πολυκυστικών ωοθηκών.

Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Συμπτώματα & στατιστικά

Τα συμπτώματα μπορούν να ξεκινήσουν σε σχετικά νεαρή ηλικία με διαταραχές περιόδου, ακμή, λιπαρό δέρμα, κάποιες φορές κι υπερτρίχωση ή παχυσαρκία. Επίσης σε γυναικολογικό έλεγχο μπορούν να διαπιστωθούν υπερηχογραφικά οι πολυκυστικές ωοθήκες με πολλά ωοθυλάκια κι αυξημένων διαστάσεων.

Τα βασικά συμπτώματα ΣΠΩ είναι:

1. Διαταραχές εμμήνου ρύσεως (ολιγομηνόρροια έως αμηνόρροια)
2. Παχυσαρκία
3. Υπερτρίχωση
4. Υπογονιμότητα

Ποια είναι αυτά τα συμπτώματα, που μας οδηγούν στον γυναικολόγο;

Συνήθως είναι οι διαταραχές της περιόδου με αραιομηνόρροια και η ακμή, που χρήζει ορμονολογικού ελέγχου.

Τι λένε τα στατιστικά για το ΣΠΩ

Ο ΠΟΥ (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) αναφέρει σε κάποιες μελέτες ότι μπορεί να επηρεάσει έως και 110 εκατομμύρια γυναίκες παγκοσμίως. Άλλη εκτίμηση αναφέρει ότι επηρεάζεται το 7% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας. Επίσης κάποια επιπλέον μελέτη, που χρησιμοποίησε τα κριτήρια του Ρότερνταμ, διαπίστωσε ότι περίπου το 16% των γυναικών είχαν PCOS κι ότι μεγάλο ποσοστό από αυτές έως και 60% ήταν προηγουμένως αδιάγνωστες. Στην Ελλάδα εκφράζεται σ’ ένα ποσοστό της τάξεως του 5 έως 6,5%.

Πόσο συχνά εμφανίζεται στις γυναίκες;

Παρατηρείται σε ποσοστό 5- 10% και κυρίως στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας (12- 45 ετών).

Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών κι εγκυμοσύνη: Επηρεάζει τη γονιμότητά μας;

Εξαιτίας των διαταραχών εμμήνου ρύσεως, όπως είναι η ολιγομηνόρροια ή κι αμηνόρροια, μπορεί το ΣΠΩ να ευθύνεται για υπογονιμότητα. Αυτό συμβαίνει λόγω των ορμονικών διαταραχών. Ακόμη ενδέχεται να ευθύνεται για παχυσαρκία, για αυξημένη τριχοφυΐα ή και ακμή.

Το σύστημα υποθάλαμος – υπόφυση παίζει σημαντικό ρόλο μέσα από μία σειρά μεταβολών, όπως η αύξηση επιπέδων GnRH που οδηγεί στην αύξηση επιπέδων LH και τον αυξημένο λόγο LH/FSH.

Τα επίπεδα FSH δεν αυξάνονται ανάλογα με τα επίπεδα της LH, λόγω των αυξημένων επιπέδων οιστρογόνων και της ινχιμπίνης των ωοθυλακίων. Σε ποσοστό 25% των ασθενών παρατηρούνται αυξημένα επίπεδα προλακτίνης, εξαιτίας των οιστρογόνων. Οι διαταραχές της εμμήνου ρύσεως προκαλούνται από τις ορμονικές διαταραχές (διαταραχή των περιφερικών feedback).

Τα επίπεδα οιστρογόνων και προγεστερόνης παραμένουν υψηλά, τα επίπεδα της FSH δεν αυξάνονται, ώστε να οδηγήσουν στην ωρίμανση των ωοθυλακίων και μέσα από μια σειρά άλλων ορμονικών διαταραχών κανένα από αυτά τα ωοθυλάκια δεν οδηγείται σε ωοθυλακιορρηξία.

ΣΠΩ κι αντιμετώπιση: Αποτελεί μία μόνιμη κατάσταση;

Σε κάποιες περιπτώσεις, όπως σε παχύσαρκες γυναίκες, θα υπάρξει δυσκολία στον τρόπο αντιμετώπισης κι αγωγής. Σε άλλες όμως που θα καταφέρουν να αλλάξουν τον τρόπο ζωής και τις συνήθειες τους, θα υπάρξει βελτίωση.

Πως αντιμετωπίζεται;

• Σε γυναίκες που δεν επιθυμούν κύηση η θεραπευτική επιλογή, είναι η χορήγηση αντισυλληπτικών δισκίων χαμηλής δοσολογίας.
• Χορήγηση προγεστερινοειδούς για 10- 14 ημέρες/ μήνα μπορεί να εξασφαλίσει κυκλική εμφάνιση εμμήνου ρύσεως κι αποτελεί φραγμό στη συνεχή δράση των οιστρογόνων στο ενδομήτριο.
• Η χορήγηση Αγωνιστών GnRH επιτρέπει τη διαφοροποίηση των ανδρογόνων και μειώνει την υπερτρίχωση.
• Η χορήγηση γλυκοκορτικοστεροειδών βοηθάει αποτελεσματικά στη μείωση της υπερανδογοναιμίας και την ακμή.
• Η ινοσιτόλη, ένα βιταμινούχο συμπλήρωμα διατροφής που εντάσσεται στο σύμπλεγμα των βιταμινών Β, βελτιώνει την κλινική εικόνα και τη γονιμότητα των γυναικών, διορθώνοντας τις μεταβολικές κι αναπαραγωγικές αλλαγές που σχετίζονται με το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών.
• Η μετφορμίνη χορηγείται, όταν η ασθενής εμφανίζει υπερινσουλιναιμία ως ένα από τα συμπτώματα Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών
• Σφηνοειδής εκτομή ωοθηκών (εφαρμόζεται σε σπάνιες περιπτώσεις)
• Λαπαροσκοπική ηλεκτροκαυτηρίαση (εφαρμόζεται σε σπάνιες περιπτώσεις)

Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Πως επηρεάζει την καθημερινότητα μίας γυναίκας;

Είναι δύσκολο θέμα αυτό και χρήζει αξιόλογης προσέγγισης. Η γυναίκα μπορεί να παρουσιάσει διαταραχές στην περίοδο, ακμή, κατάθλιψη, αντίσταση στην ινσουλίνη, μεταβολικό σύνδρομο. Όλα αυτά μπορούν εύκολα να αλλάξουν την καθημερινότητά της.

Μπορεί όμως να υπάρξει βελτίωση με αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες, με ένταξη της σωματικής άσκησης στην καθημερινότητα, με ψυχολογική υποστήριξη μέσα σε ομάδες ατόμων που βιώνουν την ίδια κατάσταση (group therapy), μέθοδος η οποία εφαρμόζεται ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια στην Αμερική. Επιπλέον, στις ομάδες αυτές, τα άτομα συναντώνται και μιλούν για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, την πρόοδο που επιτυγχάνουν, τους προβληματισμούς τους και λαμβάνουν ψυχολογική υποστήριξη.

Τι δε γνωρίζει το ευρύ κοινό για το ΣΠΩ;

Συνήθως δε γνωρίζει την ύπαρξή του, την αιτία, τον τρόπο παθογένεσης, τον τρόπο βελτίωσης κι αντιμετώπισης. Βέβαια, υπάρχουν τρόποι και θεραπείες που μπορούν να βελτιώσουν σε αξιόλογο βαθμό την καθημερινότητα της κάθε γυναίκας και να τη βοηθήσουν να γίνει μαμά, όταν εκείνη το θελήσει!