Γιατί τα ΑμεΑ αποτελούν τη μεγαλύτερη μειονότητα;

Σήμερα, είναι η Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία (International Day of Persons with Disabilities), η οποία καθιερώθηκε το 1992 με απόφαση της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ και τιμάται κάθε χρόνο στις 3 Δεκεμβρίου.

Η επιλογή της ημερομηνίας αυτής συνδέεται με την υιοθέτηση από το διεθνή οργανισμό στις 3 Δεκεμβρίου 1982 του προγράμματος δράσης για τα ΑΜΕΑ, το οποίο οδήγησε στην υπογραφή της διεθνούς Σύμβασης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία στις 30 Μαρτίου 2007 (Η Κύπρος την κύρωσε το 2011 και η Ελλάδα το 2012.

Η αναπηρία είναι μια κοινωνική πραγματικότητα και όχι μια κατάσταση που μας αφορά όλους. Στην Ελλάδα, το 10% του πληθυσμού είναι ανάπηροι και ως μέλη μιας κοινωνίας, ενός δημοκρατικού πολιτεύματος, θα πρέπει και αυτό το 10% να έχει την υποστήριξη που χρειάζεται ώστε να μπορεί να εναρμονίζεται στο κοινωνικό σύνολο και να έχει ίσες ευκαιρίες σε όλους τους τομείς.

Στον παγκόσμιο χάρτη, τα στοιχεία του Π.Ο.Υ. αναφέρουν πως το 15% του παγκόσμιου πληθυσμού (περί το 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι) πάσχουν από κάποια μορφή αναπηρίας.

ΑμεΑ & έκθεση στοιχείων

Στις έρευνες και τις εκθέσεις που έχουν δημοσιευτεί κατά καιρούς, έχει αποτυπωθεί η ζοφερή πραγματικότητα που βιώνουν τα ΑμεΑ σε κλάδους όπως αυτόν της εργασιακής απασχόλησης και της υγείας. Τα στοιχεία αντλήθηκαν από την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία και είναι τα παρακάτω:

• Το ποσοστό των ατόμων με αναπηρία στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε σύγκριση με το ποσοστό του γενικού πληθυσμού ανέρχεται στο 12%, με χαρακτηριστικές αποκλίσεις μεταξύ των κρατών – μελών. Για παράδειγμα, 9,3% ανέρχεται το ποσοστό των ΑμεΑ στην Ελλάδα εν συγκρίσει με το 15,3% που ανέρχεται στην Ισπανία (Eurostat 1995 Statistics in Focus 1995/10 Disabled Persons Statistical Data).

• Ενώ ένα άτομο παραγωγικής ηλικίας (16 – 64 ετών) που ανήκει στο γενικό πληθυσμό έχει πιθανότητα 66% να βρει δουλειά ή να δημιουργήσει δική του επιχείρηση, για ένα άτομο με μια ελαφριά αναπηρία η πιθανότητα αυτή μειώνεται στο 47% και για ένα άτομο με βαριά αναπηρία στο 25% (δημοσιεύματα της Eurostat).

• Από το σύνολο του εργατικού δυναμικού με αναπηρία μόνο το 30,5% εργάζεται. Τα υπόλοιπα άτομα με αναπηρία είτε είναι άνεργα (20,8%) είτε άεργα (42%). Επιπλέον, αναφέρεται ότι το 57% των ατόμων με αναπηρία που εργάζονται κατατάσσονται στο χαμηλόμισθο προσωπικό, ενώ το 42% των ατόμων με αναπηρία βιοπορίζεται από τα επιδόματα αναπηρίας (Μελέτη «Αναπηρία και Κοινωνικός Αποκλεισμός στην Ευρωπαϊκή Ένωση: ώρα για αλλαγή, εργαλεία για την αλλαγή»).

• Το 18,2 % του πληθυσμού της χώρας αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα υγείας ή κάποια αναπηρία και περισσότερα από τα μισά άτομα βρίσκονται σε ηλικίες άνω των 65 ετών (Έρευνα της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας για τα άτομα με προβλήματα υγείας ή αναπηρία στο πλαίσιο της συνεχούς έρευνας εργατικού δυναμικού.

• Το 8,9% των ατόμων με αναπηρίες και προβλήματα υγείας παραμένει άνεργο, ποσοστό χαμηλότερο από αυτό του γενικού πληθυσμού που ανέρχεται στο 9,6% (Έρευνα της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας για τα άτομα με προβλήματα υγείας ή αναπηρία στο πλαίσιο της συνεχούς έρευνας εργατικού δυναμικού).

• Το 84% των ατόμων με αναπηρία και προβλήματα υγείας είναι οικονομικά ανενεργά, ποσοστό κατά πολύ υψηλότερο από αυτό του γενικού πληθυσμού της χώρας που φτάνει μόλις στο 58% (Έρευνα της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας για τα άτομα με προβλήματα υγείας ή αναπηρία στο πλαίσιο της συνεχούς έρευνας εργατικού δυναμικού).

Όπως δείχνουν οι μελέτες και αναφέρει χαρακτηριστικά και ο Π.Ο.Υ., τα ΑμεΑ αποτελούν τη μεγαλύτερη μειονότητα στις κοινωνίες που ζούμε.

Τι προβλήματα αντιμετωπίζουν σήμερα τα ΑμεΑ;

Μέχρι και σήμερα, η πρόοδος για την επίλυση ζητημάτων που αφορούν τα ΑμεΑ, δεν είναι ικανοποιητική, μολονότι έχουν γίνει βήματα προόδου στην ελληνική επικράτεια. Μερικά από τα προβλήματα – που έχουν διαχρονικότητα μέχρι στιγμής – για τα ΑμεΑ, είναι:

• Αδυναμία πρόσβασης σε κοινόχρηστους χώρους (π.χ. δημόσια κτίρια) & Μ.Μ.Μ.
• Διακρίσεις στο εργασιακό περιβάλλον. Ενδεικτικό είναι ότι πολλές ιδιωτικές επιχειρήσεις δεν τηρούν τον νόμο του 1998, για την πρόσληψη ενός συγκεκριμένου ποσοστού ΑμεΑ
• Αδυναμία ένταξης των παιδιών στην σχολική εκπαίδευση
• Οι στάσεις των λεωφορείων στην πλειονότητα τους δεν είναι καταλληλά διαμορφωμένες , ώστε να είναι προσβάσιμες -προσθήκη πινακίδων πληροφόρησης στις στάσεις, δεν απευθύνεται σε όλες τις κατηγορίες ΑΜΕΑ όπως τους τυφλούς
• Κατεστραμμένα ή και ανύπαρκτα πεζοδρομία
• Έλλειψη φωτεινού σηματοδότη με ηχητικό σήμα στα λεωφορεία και στις διαβάσεις
• Έλλειψή ειδικών WC σε χώρους εστίασης
• Οικονομικά προβλήματα λόγω του αυξημένου κόστους περίθαλψης και ειδικής αγωγής
• Οικονομική δυσχέρεια λόγω της κατάρτισης του νέου ενιαίου πίνακα αναπηρίας, που αφαιρεί προνοιακά επιδόματα και συντάξεις σε πολλά ΑμεΑ
• Πρόσβαση στο ψηφιακό περιβάλλον για ΑμεΑ, όπου οι περισσότερες ιστοσελίδες δεν είναι σχεδιασμένες για ανθρώπους με αναπηρίες
• Υψηλό κόστος φαρμακευτικών δαπανών

Υποστήριξη των ΑμεΑ: Είναι υποχρέωση όλων μας

Τα αισθήματα ευαισθησίας και συνειδητοποίησης της ευθύνης που πρέπει να έχουμε όλοι μας απέναντι σε κάθε άνθρωπο ως οντότητα, αποτελούν τους βασικούς πυλώνες στην εξέλιξη ενός υγιούς κοινωνικού ιστού, όπου οι ενέργειες του καθενός από εμάς επηρεάζουν όλη το κοινωνικό σύνολο.

Η αναπηρία, λοιπόν, μας αφορά όλους. Αφορά τα παιδιά μας, την οικογένειά μας, τους εργοδότες μας, τους υπαλλήλους μας, τους καθηγητές μας, τους μαθητές μας, τα φιλικά μας πρόσωπα, τους γονείς μας, τους συγγενείς μας, τους πάντες.

Στον αντίποδα, η πολιτεία θα πρέπει να αναδείξει ανάγκες και ελλείψεις αλλά να και καταρτίσει πολιτικές και δράσεις υποστηρικτικές για τα ΑμεΑ. Αναγκαία είναι η δυνατότητα άμεσης πληροφόρησης για τα κρίσιμα ζητήματα της καθημερινότητας των ΑμεΑ και των οικογενειών τους. Έτσι, θα μπορέσει να συνδράμει στην ευαισθητοποίηση της κοινωνίας μας απέναντι στα ΑμεΑ.

Τέλος, ενθαρρύνει κάθε συμπολίτη μας με αναπηρίες, προκειμένου να ανοιχθεί στην κοινωνία, να συμμετάσχει ενεργά σε κάθε έκφανση της κοινωνικής ζωής, να διεκδικήσει αυτά που δικαιούται.

❤️ Τα δικαιώματα που αφορούν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, την ισότητα και την απαγόρευση διακρίσεων, καθώς και την ένταξη και τη συμμετοχή στο κοινωνικό σύνολο, αφορούν όλους τους ανθρώπους, ανεξαιρέτως.