Τι Απαγορεύεται Όταν Παίρνεις Κορτιζόνη

Η κορτιζόνη είναι μία από τις πιο αποτελεσματικές ουσίες για αρκετά θέματα της ανθρώπινης υγείας, αλλά η χρήση της απαιτεί προσοχή. Αν και προσφέρει σημαντική ανακούφιση από φλεγμονές και αλλεργίες, η λανθασμένη χρήση ή η άγνοια για τις απαγορεύσεις μπορεί να οδηγήσει σε ανεπιθύμητες παρενέργειες.

Τι πρέπει να αποφεύγουμε, λοιπόν όταν λαμβάνουμε κορτιζόνη; Στο άρθρο αυτό, θα δούμε τους βασικούς κανόνες χρήσης της κορτιζόνης που θα προστατεύσουν την υγεία σας και πως θα εκμεταλλευτείτε τα οφέλη της ουσίας αυτής με ασφάλεια.

Λίγα Λόγια για την Κορτιζόνη

Η κορτιζόνη είναι ορμόνη που παράγεται φυσιολογικά στον οργανισμό από τα επινεφρίδια και ανήκει στην κατηγορία των γλυκοκορτικοειδών. Η απουσία της από τον οργανισμό, όπως συμβαίνει για παράδειγμα στη χειρουργική αφαίρεση των επινεφριδίων, είναι θανατηφόρα.

Η κορτιζόνη παίζει σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση πολλών λειτουργιών του οργανισμού όπως ο μεταβολισμός, η διαχείριση του στρες, η ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος και μπορεί να χορηγηθεί για τη θεραπεία ποικίλων καταστάσεων όπως είναι:

• Οι φλεγμονώδεις παθήσεις (π.χ. ρευματοειδής αρθρίτιδα)
• Οι αλλεργικές αντιδράσεις (π.χ. αλλεργικό άσθμα)
• Τα αυτοάνοσα νοσήματα (π.χ. σκλήρυνση κατά πλάκας)
• Η ανάγκη για ανοσοκαταστολή (π.χ. σε μεταμόσχευση οργάνου)

Αν και η κορτιζόνη είναι πολύ σημαντική και μπορεί να σώσει ζωές, η μακροχρόνια χορήγησή της μπορεί να έχει παρενέργειες όπως:

• κατακράτηση νατρίου και υγρών
• απώλεια καλίου
• προβλήματα με το καρδιαγγειακό σύστημα
• μυϊκή αδυναμία
• οστεοπόρωση
• προβλήματα από το γαστρεντερικό σύστημα
• δερματικά προβλήματα
• σπασμοί
• προβλήματα από το νευρικό σύστημα
• καταστολή της ανάπτυξης των παιδιών
• μειωμένη ανοχή στους υδατάνθρακες
• αύξηση βάρους

Επιπλέον, η χορήγηση κορτιζόνης θα πρέπει να αποφεύγεται στην περίπτωση συστηματικής λοίμωξης, εκτός εάν χρησιμοποιείται αντιμικροβιακή θεραπεία και κατά τη χορήγηση εμβολίων ζώντων ιών.

Απαιτείται προσοχή πριν από τη χορήγηση κορτιζόνης σε άτομα με καταστολή και λοίμωξη των επινεφριδίων, παιδιά και εφήβους λόγω της πιθανότητας καθυστέρησης της ανάπτυξης, ηλικιωμένους, άτομα με ιστορικό φυματίωσης, υπέρτασης, πρόσφατου εμφράγματος του μυοκαρδίου, συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας, ηπατικής ανεπάρκειας, νεφρικής δυσλειτουργίας, σακχαρώδους διαβήτη, οστεοπόρωσης, γλαυκώματος, κατάθλιψης, επιληψίας, πεπτικού έλκους, υποθυρεοειδισμού.

Η χρήση της κορτιζόνης θα πρέπει επίσης να περιορίζεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της γαλουχίας. Τέλος, είναι σημαντικό να γνωρίζεις τι απαγορεύεται όταν παίρνεις κορτιζόνη.

Διατροφικοί Περιορισμοί

Για την αντιμετώπιση των παρενεργειών από τη χορήγηση της κορτιζόνης συχνά προτείνονται προσαρμογές της διατροφής όπως:

• Ο περιορισμός του αλατιού
• Ο περιορισμός του γλυκαιμικού φορτίου (μπορεί να χρησιμοποιηθεί στέβια ως υποκατάστατο της ζάχαρης)
• Η αύξηση της πρόσληψης καλίου (φρούτα όπως η μπανάνα, το μήλο περιέχουν κάλιο)
• Η αύξηση της πρόσληψης ασβεστίου και βιταμίνης D (ψάρια όπως οι σαρδέλες όταν τρώγονται με τα κόκαλα είναι πλούσια σε ασβέστιο και βιταμίνη D)
• Η επαρκής ενυδάτωση
• Η κατανάλωση μικρών και συχνών γευμάτων
• Η τακτική, μικρής έντασης άσκηση

Τροφές Υψηλής Περιεκτικότητας σε Νάτριο

Οι τροφές υψηλής περιεκτικότητας σε νάτριο είναι κυρίως επεξεργασμένες ή συντηρημένες τροφές και τροφές με προσθήκη αλατιού. Για τον περιορισμό της πρόσληψης νατρίου πρέπει να αποφεύγετε στο μέτρο του δυνατού:

• Τα επεξεργασμένα και συσκευασμένα τρόφιμα (π.χ. παστά και καπνιστά κρέατα, κονσερβοποιημένα φαγητά)
• Τα τυριά
• Τα αλμυρά σνακ (π.χ. πατατάκια, αλατισμένοι ξηροί καρποί)
• Τα συντηρημένα με αλάτι τρόφιμα (π.χ. ελιές σε άλμη, τουρσιά, ψάρια)
• Τις σάλτσες και καρυκεύματα (π.χ. κέτσαπ, μουστάρδα, ζωμοί λαχανικών ή κρέατος σε κύβους)
• Το ψωμί και τα δημητριακά με προσθήκη αλατιού

Είναι σημαντικό να διαβάζετε τις ετικέτες των τροφίμων για να γνωρίζετε την ποσότητα νατρίου που περιέχεται σε κάθε συσκευασμένο τρόφιμο.

Τροφές Πλούσιες σε Ζάχαρη

Η ζάχαρη λαμβάνεται είτε από φυσικές πηγές είτε από τα τρόφιμα με προσθήκη ζάχαρης.
Ορισμένες φυσικές πηγές πλούσιες σε σάκχαρα είναι:

• Τα φρούτα (π.χ. σταφύλια, μπανάνες, κεράσια, σύκα)
• Οι χυμοί φρούτων
• Το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα

Ορισμένα τρόφιμα με προσθήκη ζάχαρης είναι:

• Τα γλυκά (π.χ. τούρτες)
• Τα γλυκά αρτοσκευάσματα (π.χ. κρουασάν)
• Τα ζαχαρούχα ποτά (π.χ. αναψυκτικά, ροφήματα καφέ)
• Σνακ (π.χ. μπάρες δημητριακών)
• Σάλτσες (π.χ. κέτσαπ, γλυκόξινες σάλτσες)

Και σε αυτή την περίπτωση είναι σημαντικό να διαβάζετε τις ετικέτες των τροφίμων για να γνωρίζετε την ποσότητα ζάχαρης που περιέχεται σε κάθε συσκευασμένο τρόφιμο.

Αλκοόλ και Καφεΐνη

Η ταυτόχρονη λήψη κορτιζόνης, αλκοόλ και καφεΐνης μπορεί να έχει επιπτώσεις στον οργανισμό. Συγκεκριμένα, η κορτιζόνη και το αλκοόλ ερεθίζουν το γαστρεντερικό σύστημα ενώ το αλκοόλ μπορεί να αυξήσει τις παρενέργειες της κορτιζόνης όπως η αύξηση της πίεσης, η κατακράτηση υγρών και οι αλλαγές στη διάθεση.

Όσον αφορά την ταυτόχρονη λήψη κορτιζόνης και καφέ, ο συνδυασμός τους μπορεί να αυξήσει το άγχος και τη διέγερση και μπορεί να απορρυθμιστεί το σάκχαρο του οργανισμού.

Τέλος, ο συνδυασμός αλκοόλ και καφεΐνης μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση και εξαιτίας του περιορισμού των συμπτωμάτων της μέθης από την καφεΐνη είναι δυνατή η κατανάλωση μεγαλύτερων ποσοτήτων αλκοόλ.

✍️ Πως θα κάνετε αποτοξίνωση μετά από χρήση κορτιζόνης;

Αλληλεπιδράσεις με Φάρμακα

Η συγχορήγηση κορτιζόνης με άλλα φάρμακα μπορεί να επηρεάσει την αποτελεσματικότητα της δράσης της ή να αυξήσει τις παρενέργειές της. Υπάρχουν 598 φάρμακα που αλληλεπιδρούν με την κορτιζόνη. Παρακάτω θα δούμε τα κυριότερα φάρμακα που πρέπει να αποφεύγονται.

Φάρμακα που Πρέπει να Αποφεύγονται

Τα κυριότερα φάρμακα που καλό είναι να αποφεύγονται είναι:

• Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη όπως η ασπιρίνη κι η ιβουπροφαίνη, καθώς μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο αιμορραγίας.
• Τα αντιπηκτικά όπως η βαρφαρίνη. Η κορτιζόνη επηρεάζει τη δράση τους.
• Τα διουρητικά, ιδιαίτερα όταν συνδυάζεται η κορτιζόνη με μη καλιοσυντηρητικό διουρητικό όπως η φουροσεμίδη, υδροχλωροθειαζίδη.
• Τα ανοσοκατασταλτικά. Επειδή η κορτιζόνη έχει ανοσοκατασταλτική δράση ο συνδυασμός της με άλλο ανοσοκατασταλτικό αυξάνει την πιθανότητα λοιμώξεων.
• Τα αντιεπιληπτικά φάρμακα όπως η φαινυτοΐνη και η καρβαμαζεπίνη μπορεί να μειώσουν τη δραστικότητα της κορτιζόνης.
• Ορισμένα αντιμυκητιασικά, όπως η κεροκοναζόλη, μπορεί να αυξήσουν τη συγκέντρωση της κορτιζόνης στον οργανισμό.
• Κάποια αντιβιοτικά, όπως η ριφαμπικίνη, μπορεί να μειώσουν την αποτελεσματικότητα της κορτιζόνης.

Προφυλάξεις Κατά τη Διάρκεια Θεραπείας

Η θεραπεία με κορτιζόνη απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή καθώς μπορεί να έχει σοβαρές παρενέργειες, ιδιαίτερα αν λαμβάνεται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι κυριότερες προφυλάξεις που πρέπει να εφαρμόζονται είναι:

• Η τήρηση του δοσολογικού σχήματος και της διάρκειας θεραπείας. Η κορτιζόνη είναι σημαντικό να μη διακόπτεται απότομα.
• Η ύπαρξη κάποιου είδους γαστροπροστασίας. Η κορτιζόνη να λαμβάνεται μετά το φαγητό και με γαστροπροστατευτικά φάρμακα.
• Η παρακολούθησή του σακχάρου, ιδιαίτερα σε διαβητικούς.
• Η μέτρηση της αρτηριακής πίεσης.
• Η τήρηση ανάλατης και άγλυκης διατροφής.
• Η επαρκής πρόσληψη καλίου, ασβεστίου και βιταμίνης D.
• Η προστασία από τις λοιμώξεις.
• Η εφαρμογή μεθόδων για τον έλεγχο των ψυχολογικών επιπτώσεων (π.χ. αϋπνία, αλλαγές στη διάθεση).

Σωματική Άσκηση και Δραστηριότητες

Όταν παίρνουμε κορτιζόνη είναι σημαντικό να ασκούμαστε καθώς το φάρμακο αυτό επηρεάζει τη μυϊκή μάζα και τα οστά. Οι ασκήσεις και οι δραστηριότητες που μπορούν να ακολουθηθούν είναι:

• Η χαμηλής έντασης αερόβια άσκηση (π.χ. περπάτημα)
• Η ενδυνάμωση των μυών με ελαφριά βάρη ή με το βάρος του σώματος

Τέλος, η ενυδάτωση του οργανισμού σας είναι σημαντική κατά τη διάρκεια της σωματικής άσκησης όπως και σε όλη τη διάρκεια της θεραπείας με κορτιζόνη.

Προστασία από Λοιμώξεις

Όπως προαναφέρθηκε η κορτιζόνη καταστέλλει το ανοσοποιητικό. Όταν λαμβάνεται για μεγάλο χρονικό διάστημα οι πιθανότητες λοίμωξης από κάποιον λοιμογόνο παράγοντα αυξάνονται. Για να περιορίσετε τις πιθανότητες εμφάνισης λοιμώξεων μπορείτε:

• Να ακολουθήσετε τους γενικούς κανόνες υγιεινής, όπως το συχνό πλύσιμο των χεριών, τη χρήση αντισηπτικού διαλύματος, την αποφυγή αγγίγματος του προσώπου.
• Να αποφεύγετε τους χώρους με συνωστισμό και την επαφή με άρρωστα άτομα. Αν είναι αναγκαίο να βρίσκεστε σε αυτούς τους χώρους να φοράτε μάσκα υψηλής προστασίας.
• Να ενισχύσετε το ανοσοποιητικό σας σύστημα με φρούτα, λαχανικά ή και σκευάσματα βιταμινών. Να μην παραλείπετε την επαρκή ενυδάτωση και την αποβολή του άγχους.
• Όταν έχετε κάποιον τραυματισμό να φροντίζετε την τραυματισμένη περιοχή σχολαστικά.
• Να εμβολιαστείτε. Ο εμβολιασμός προλαμβάνει αρκετές λοιμώξεις. Συζητήστε με τον γιατρό σας για τους εμβολιασμούς που χρειάζεστε, πότε πρέπει να γίνουν και αν υπάρχει αντένδειξη.

Συμπεράσματα και Συμβουλές

Η κορτιζόνη αποτελεί ισχυρό όπλο εναντίον πολλών παθήσεων. Η χορήγησή της μπορεί να είναι σωτήρια σε απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις, ωστόσο χρειάζεται προσοχή για την αποφυγή των παρενεργειών που συνοδεύουν τη χρήση της κυρίως τη μακροχρόνια.