Τι συμβαίνει στον οργανισμό μας όταν διακόπτουμε το κάπνισμα;

Η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος καθιερώθηκε επίσημα το 1987, με στόχο την ενημέρωση και προτροπή για διακοπή του καπνίσματος. Μέσα στα χρόνια οι στόχοι όπου εστιάζει η παγκόσμια κοινότητα κάθε χρόνο διαφοροποιούνται. Για παράδειγμα το 2022 δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στην περιβαλλοντική διάσταση του καπνίσματος. Η εκστρατεία αυτή λοιπόν είχε στόχο να ευαισθητοποιήσει το κοινό σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του καπνού από την καλλιέργεια, την παραγωγή, τη διανομή και τα απόβλητα δίνοντας έτσι στους χρήστες καπνού έναν επιπλέον λόγο για να αλλάξουν συνήθειες!

Πράγματι για τους καπνιστές η διακοπή του καπνίσματος είναι δύσκολη κι όταν επιτευχθεί, αποτελεί ένα σπουδαίο επίτευγμα. Το Pharm24, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος, ενισχύει το κίνητρο για τη διακοπή καπνίσματος και την υιοθέτηση πιο υγιεινών συνηθειών, ρωτώντας τέσσερις ειδικούς για τα οφέλη. Μία διατροφολόγος, ένας καρδιολόγος, μία ψυχολόγος και μία πνευμονολόγος μάς δίνουν επιπλέον λόγους για να κόψουμε την ομολογουμένως κακή και βλαβερή συνήθεια του καπνίσματος.

Διακοπή καπνίσματος & αύξηση σωματικούς βάρους: Αλήθεια ή Μύθος;

Η Διατροφολόγος Ευαγγελία Αυγεράκη και το Διαιτολογικό Γραφείο Nutri Me μάς εξηγούν τι συμβαίνει στο σώμα μας όταν διακόπτουμε το κάπνισμα και πως θα αποφύγουμε την αύξηση του σωματικού βάρους.

«Η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι γνωρίζουμε πλέον τις βλαπτικές συνέπειες του καπνίσματος, ωστόσο αρκετοί καπνιστές ακόμη δυσκολεύονται να διακόψουν το κάπνισμα. Αποτελεί λοιπόν μία συνήθεια, η οποία συνδέεται με την εμφάνιση πολλών χρόνιων ασθενειών ενώ παράλληλα αυξάνει τη θνησιμότητα. Μπορεί να προκαλέσει καρδιαγγειακά νοσήματα (έμφραγμα, εγκεφαλικό), πνευμονοπάθειες καθώς και διάφορα είδη καρκίνου. Σαφώς και μιλάμε για μία μορφή εθισμού, γεγονός που δυσχεραίνει τη διακοπή του, τον οποίο οι περισσότεροι φοβούνται να κόψουν γιατί πιστεύουν πως αυξηθεί το σωματικό βάρος τους. Πάμε να δούμε τι συμβαίνει στο σώμα μας όταν διακόψουμε το κάπνισμα και ποια είναι η σχέση με το σωματικό βάρος».

Γιατί μπορεί να αυξηθεί το σωματικό βάρος με τη διακοπή καπνίσματος

Πράγματι οι μελέτες δείχνουν ότι μετά τη διακοπή του καπνίσματος είναι πιθανό να παρατηρηθεί αύξηση του σωματικού βάρους. Ο πιθανός μηχανισμός που εξηγεί αυτό το φαινόμενο είναι η αύξηση της όρεξης και η μειωμένη ενεργειακή δαπάνη, καθημερινά. Πολλοί περιγράφουν ότι προς αντικατάσταση του τσιγάρου, τσιμπολογούν αρκετά ή αυξάνουν την ποσότητα των υγρών θερμίδων. Αποτελέσματα μελετών έχουν δείξει ότι μετά τη διακοπή του καπνίσματος μπορεί το σωματικό βάρος να αυξηθεί 3,4 έως 7,9kg σε χρονικό διάστημα 10 ετών. Ωστόσο, τα οφέλη στον οργανισμό από τη διακοπή του καπνίσματος είναι τεράστια παρά την πιθανή αύξηση του σωματικού βάρους.

Ποιες είναι οι στρατηγικές για την πρόληψη της αύξησης βάρους μετά τη διακοπή του καπνίσματος;

• Αύξηση της σωματικής δραστηριότητας: Σε μελέτες παρέμβασης παρατηρήθηκε ότι η ομάδα των ατόμων, που διέκοψε το κάπνισμα αλλά αύξησε την εβδομαδιαία σωματική δραστηριότητα είχαν μικρότερη αύξηση του σωματικού βάρους.
• Αύξηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών: Σε μία μεγάλη ευρωπαϊκή μελέτη φάνηκε ότι η αύξηση έστω και 1 μερίδας φρούτων και λαχανικών ημερησίως, οδήγησε σε μικρότερη αύξηση του σωματικού βάρους σε πρώην καπνιστές.
• Μείωση του επεξεργασμένου κόκκινου κρέατος: Οι οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος, δηλαδή αλλαντικών, είναι 30g την εβδομάδα, το οποίο αντιστοιχεί σε 1- 2 φέτες αλλαντικών.

Πρακτικά, η διακοπή του καπνίσματος αποτελεί σημαντική απόφαση για τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής μας κι οδηγεί σε παράταση του προσδόκιμου ζωής. Αν αντιμετωπίσουμε αυτή την απόφαση με στρατηγικές αλλαγές στη διατροφή και στον τρόπο ζωής μας, όχι μόνο θα καταφέρουμε να διατηρήσουμε το σωματικό μας βάρος αλλά και να βελτιώσουμε την υγεία μας συνολικά!

Τι παθαίνει η καρδιά με τη διακοπή του καπνίσματος;

Η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία συμμετέχει ενεργά κάθε χρόνο στη γιορτή της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Καπνίσματος, με πρωτοβουλίες και κοινωνικές δράσεις, διοργάνωση ενημερωτικών ομιλιών και μαθητικών διαγωνισμών καθώς και με την προώθηση στοχευμένου οπτικοακουστικού υλικού. Ο Καρδιολόγος Νίκος Καραμιχαλάκης μας εξηγεί τι συμβαίνει στην καρδιά μας όταν καπνίζουμε, αλλά και τι μπορεί να συμβεί αν σταματήσουμε το τσιγάρο.

«Το κάπνισμα επηρεάζει με πολλούς δυσμενείς τρόπους την καρδιά, σημαντικότερος από τους οποίους είναι η δημιουργία αθηρωματικής πλάκας στα αγγεία που αιματώνουν την καρδιά, τη γνωστή ως στεφανιαία νόσο, με επακόλουθα το έμφραγμα του μυοκαρδίου και την ασταθή στηθάγχη. Εκτός όμως από την αθηρογένεση, πολλά παράγωγα του καπνού και της ατελής καύσης του, προκαλούν θρομβογένεση με αποτέλεσμα την πρόκληση θρομβοεμβολικών επεισοδίων όπως είναι το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Επίσης το κάπνισμα αυξάνει οξέως την καρδιακή συχνότητα καθώς και την αρτηριακή πίεση, αλλά φαίνεται ότι είναι και αρρυθμιογόνο πυροδοτώντας αρκετές έκτακτες κολπικές και κοιλιακές συστολές καθώς και κολπική μαρμαρυγή».

Ας πάμε στα θετικά τώρα: Ποια είναι τα οφέλη από τη διακοπή καπνίσματος για την καρδιά μας;

Τα οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος είναι πολλαπλά κι εξέχοντος σημαντικά καθώς 20 λεπτά μετά τη διακοπή του καπνίσματος η αρτηριακή πίεση και η καρδιακή συχνότητα επιστρέφουν στο φυσιολογικό. Μετά από 2- 3 εβδομάδες η καρδιακή ροή φαίνεται ότι αποκαθίσταται και σ’ έναν χρόνο χωρίς τσιγάρο ο κίνδυνος για να περάσεις κάποιο καρδιακό επεισόδιο είναι περίπου στο μισό από το να μην έχεις καπνίσει ποτέ. Σε βάθος χρόνου, η ζημιά που έχει κάνει το κάπνισμα στα αγγεία αποκαθίσταται πλήρως και μετά από περίπου 5 χρόνια ένα άτομο που έχει διακόψει τον κάπνισμα, έχει τον ίδιο κίνδυνο μ’ ένα άτομο που δεν έχει καπνίσει ποτέ του».

Παρατηρείται κάποιου είδους δυσφορία κατά τη διακοπή του καπνίσματος;

Μερικές φορές σε άτομα που έχουν διακόψει το κάπνισμα μπορεί να εμφανιστεί πόνος στο στήθος, μέσα στις 2 πρώτες εβδομάδες. Αυτός ο πόνος οφείλεται στην έλλειψη νικοτίνης, που νιώθει ο οργανισμός και θα πρέπει να συμβουλευτούμε τον γιατρό μας για να μας δώσει τις κατάλληλες οδηγίες. Η δυσκολότερη ημέρα διακοπής φαίνεται ότι είναι η τρίτη, καθώς είναι η ημέρα κατά την οποία τα επίπεδα νικοτίνης μειώνονται ραγδαία και μπορεί να προκαλέσουν ευερεθιστότητα και κακή διάθεση αλλά και σοβαρούς πονοκεφάλους καθώς το σώμα μας προσαρμόζεται στις νέες συνθήκες χωρίς νικοτίνη.

Διακοπή καπνίσματος & Ψυχολογία: Πως η μία βοηθάει την άλλη

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) αλλά και πολλές Επιστημονικές / Ιατρικές Εταιρείες, το κάπνισμα είναι μια σοβαρή χρόνια ασθένεια και ο καπνιστής είναι ασθενής που χρειάζεται συχνή ιατρική παρέμβαση. Η χρήση καπνού συνδέεται με μια ποικιλία ασθενειών κι αναπηρίας, με αποτέλεσμα τη μείωση της ποιότητας ζωής και το υψηλό κοινωνικό κόστος, συμπεριλαμβανομένου του κόστους της ιατρικής περίθαλψης και τη μείωση της οικονομικής παραγωγικότητας. Η Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια Μαρία Τσιμπινού μάς μιλάει για τους τρόπους αντιμετώπισης της αποφυγής καπνίσματος και την αύξηση της ποιότητας της ζωής μας στην καθημερινότητα.

«Το κάπνισμα αποτελεί την κύρια αιτία πρώιμης αλλά αποτρεπτής θνησιμότητας στον ανεπτυγμένο κόσμο. Το κάπνισμα αυξάνει τη συχνότητα εμφάνισης σοβαρών νοσημάτων, αλλά αυξάνει και τη θνησιμότητα από τα νοσήματα αυτά. Ετησίως, πάνω από 19.000 Έλληνες πεθαίνουν από το κάπνισμα. Όπως αναφέρει παλαιότερο δελτίο τύπου του ΕΟΔΥ, ενδεικτικά, μπορούμε να αναφέρουμε κάποια «επικίνδυνα» παραδείγματα της τεκμηριωμένα βλαπτικής επίδρασης του καπνίσματος στη θνησιμότητα. Ένα άτομο 25 ετών που καπνίζει ένα πακέτο την ημέρα θα ζήσει 4,6 χρόνια λιγότερο από το προβλεπόμενο! Αν καπνίζει 2 πακέτα τη μέρα θα ζήσει λιγότερο 8,3 χρόνια! Έναρξη του καπνίσματος στην ηλικία των 15 μειώνει το προσδόκιμο επιβίωσης 8 χρόνια! Έναρξη στα 25 επιφέρει μείωση του προσδόκιμου ζωής 4 χρόνια»!

Η ποιότητα ζωής πως επηρεάζεται από το κάπνισμα;

Το κάπνισμα διαταράσσει την ποιότητα του ύπνου, οδηγώντας σε κατακερματισμό του ύπνου και χρόνια αϋπνία, με συνέπεια την αύξηση της ημερησίας υπνηλίας. Συγκεκριμένα 1 στους 6 καπνιστές δυσκολεύεται να κοιμηθεί και κοιμάται λιγότερο από 6 ώρες την ημέρα, ενώ 1 στους 3 καπνιστές δεν κοιμάται καλά, υποφέροντας από ροχαλητό και αποφρακτική άπνοια του ύπνου.

Πως μπορούμε να βελτιώσουμε την καθημερινότητά μας με τη διακοπή καπνίσματος;

1. Ανακοινώστε στο περιβάλλον σας ότι γίνεται προσπάθεια διακοπής του καπνίσματος, ώστε να σας ενισχύσει και να δείξει κατανόηση στις αλλαγές της διάθεσής σας κι αν είναι δυνατόν, όσοι καπνίζουν να αποφεύγουν να το κάνουν μπροστά σας.
2. Ζητήστε τη συμβουλή ενός διατροφολόγου για μία ισορροπημένη διατροφή, για περισσότερη ενυδάτωση, για να αντιμετωπίσετε τις λιγούρες και να βελτιώσετε την καφεΐνη που εντείνει την επιθυμία για κάπνισμα.
3. Ξεκινήστε γυμναστική, διότι ανακουφίζει τα συμπτώματα στέρησης, μειώνει σημαντικά και την πιθανότητα να πάρεις βάρος ιδιαίτερα αν συνδυάζεται με μια διατροφή χαμηλή σε λιπαρά.
4. Κρατήστε τα χέρια απασχολημένα με υποκατάστατα για το χέρι.
5. Βρείτε αντιπερισπασμούς για τις δύσκολες στιγμές.
6. Αποφύγετε τον πρώτο καιρό να συναντηθείτε με φίλους σας καπνιστές, εξηγώντας τους τον λόγο. Στις εξόδους επιλέξτε μέρη, όπου δεν επιτρέπεται το κάπνισμα.

Πνεύμονες & διακοπή καπνίσματος: Τι συμβαίνει στον οργανισμό μας όταν διακόπτουμε το κάπνισμα;

Ο Πνευμονολόγος- Εντατικολόγος Dr.Γεώργιος Ι.Τασόπουλος MD,PhD ξεκινάει την κουβέντα μας με ένα quote του Μαρκ Τουέιν, ο οποίος έλεγε πως «Είναι εύκολο να κόψεις το κάπνισμα. Εγώ το έκοψα χιλιάδες φορές…», ενώ κλείνει τα όσα ενδιαφέροντα μάς γνωρίζει μ’ ένα πολύ θετικό μήνυμα.

«Σε καθημερινή βάση και με κάθε τρόπο οι Πνευμονολόγοι προειδοποιούμε για τα προβλήματα υγείας που προκαλεί το κάπνισμα και παρουσιάζουμε αδιαμφισβήτητα νούμερα και στατιστικές για τον μεγάλο κίνδυνο που αντιμετωπίζει ο καπνιστής να εμφανίσει αργά ή γρήγορα κάποια σοβαρή νόσο, που σχετίζεται άμεσα με το κάπνισμα. Τέτοιες παθήσεις είναι ο Καρκίνος του Πνεύμονα, η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (Χ.Α.Π.), το Εμφραγμα του Μυοκαρδίου και πολλές άλλες. Επίσης, οι γιατροί επισημαίνουμε στους καπνιστές, ότι δεν είναι μόνο η πίσσα και η νικοτίνη που αναγράφουν τα πακέτα των τσιγάρων, αλλά και 4.000 περίπου διαφορετικές ουσίες που καθιστούν κάθε διαχωρισμό σε «ελαφριά» και «βαριά» τσιγάρα».

Ποιες είναι οι βλαβερές ουσίες που έχει ένα τσιγάρο;

Έτσι, οι συνέπειες των ανωτέρω βλαβερών ουσιών για τον οργανισμό μας είναι στατιστικά:

• 8.000.000 θάνατοι σε όλο τον κόσμο
• Το 83% των θανάτων από αποφρακτική πνευμονοπάθεια
• Το 25% των θανάτων από καρδιοπάθειες
• Το 82% των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα
• Το 90%των θανάτων από αποφρακτική αγγειοπάθεια

Διακοπή καπνίσματος &  οφέλη για την υγεία μας

Σύμφωνα με την Αμερικάνικη Πνευμονολογική κι Αντικαρκινική Εταιρεία η διακοπή του καπνίσματος με την πάροδο του χρόνου έχει τα παρακάτω οφέλη:

• 20 λεπτά από το τελευταίο τσιγάρο: Η αρτηριακή πίεση και ο καρδιακός σφυγμός πέφτουν σε φυσιολογικές τιμές.
• 8 ώρες από το τελευταίο τσιγάρο: Το μονοξείδιο του άνθρακα στο αίμα πέφτει και τα επίπεδα του οξυγόνου αυξάνουν.
• 24 ώρες από το τελευταίο τσιγάρο: Αρχίζει να μειώνεται ο κίνδυνος αιφνίδιου καρδιακού επεισοδίου.
• 48 ώρες από το τελευταίο τσιγάρο: Αρχίζει η αναγέννηση των νευρικών απολήξεων σε μύτη- γλώσσα –στόμα και επανέρχονται σε φυσιολογικά επίπεδα η αίσθηση της γεύσης και της όσφρησης.
• 2 εβδομάδες έως και 3 μήνες από το τελευταίο τσιγάρο: Βελτιώνονται η κυκλοφορία του αίματος, το περπάτημα και η αναπνευστική λειτουργία, ενώ είναι σπάνια πια η έντονη επιθυμία για τσιγάρο.
• 1 μήνα έως 9 μήνες από το τελευταίο τσιγάρο: Η συνολική ενέργεια του οργανισμού αυξάνει και μειώνεται ο βήχας η κόπωση και το λαχάνιασμα.
• 1 Χρόνο από το τελευταίο τσιγάρο: Μειώνονται οι λοιμώξεις του αναπνευστικού καθώς και ο κίνδυνος για στεφανιαία καρδιοπάθεια στο μισό σε σχέση με τους καπνίζοντες.
• 5 χρόνια από το τελευταίο τσιγάρο: Η πιθανότητα καρκίνου του πνεύμονα και καρκίνου το στόματος μειώνεται κατά 50%.
• 10 χρόνια από το τελευταίο τσιγάρο: Η πιθανότητα για καρκίνου του πνεύμονα, εγκεφαλικό επεισόδιο, καρκίνο του στόματος, του φάρυγγα, του λάρυγγα, του οισοφάγου, της ουροδόχου κύστης και άλλων οργάνων είναι ίδια με αυτή των μη καπνιστών.

Τέλος το τσιγάρο το διακόπτουμε διότι 15 χρόνια από το τελευταίο τσιγάρο είναι σαν να μην είχαμε καπνίσει ποτέ και οι πιθανότητες για οποιαδήποτε ασθένεια, είναι ίδιες με αυτές των μη καπνιστών. Αυτό κι αν είναι κίνητρο!