Βιταμίνη D & Καλοκαίρι: Ο Ρόλος Του Αντηλιακού

Η βιταμίνη D ανήκει στις λιποδιαλυτές βιταμίνες και παράγεται στο δέρμα έπειτα από έκθεση στην ηλιακή υπεριώδη ακτινοβολία Β (UVB). Ορισμένες ποσότητες βιταμίνης D3 μπορούν να προσληφθούν μέσω της διατροφής από τρόφιμα όπως ψάρια, αυγά, γαλακτοκομικά, ορισμένα είδη μανιταριών.
H κυριότερη πηγή βιταμίνης D3 που γνωρίζουν οι περισσότεροι άνθρωποι, είναι η ηλιακή ακτινοβολία και η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία Β (UVB).

Ποια τα οφέλη της βιταμίνης D;

Οι δράσεις της βιταμίνης D αφορούν:

• Τη λειτουργία της ως στεροειδή ορμόνη σε διάφορους ιστούς (έντερο, νεφρά, οστά, κ.ά.), επηρεάζοντας την έκφραση γονιδίων. Σχετίζεται με τον κυτταρικό πολλαπλασιασμό και την κυτταρική διαφοροποίηση, καθώς και με την έκκριση ορισμένων ορμονών.
• Την αξιοποίησή της στη σωστή ανάπτυξη και υγεία των οστών και στην ομοιόσταση του ασβεστίου και του φωσφόρου.
• Την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος. Άτομα με έλλειψη D3 είναι πιο ευαίσθητα σε λοιμώξεις.
• Tην αντιφλεγμονώδη και αγγειοδιασταλτική δράση, προστατεύοντας από καρδιαγγειακά νοσήματα.
• Τη ρύθμιση της παραγωγής ινσουλίνης στο πάγκρεας.

Ποια τα επίπεδα της βιταμίνης D στον ελληνικό πληθυσμό;

Πρόσφατες μελέτες σε ελληνικό και κυπριακό πληθυσμό, έδειξαν πως 7 στους 10 έχουν ανεπάρκεια βιταμίνης D. Η Ελλάδα ανήκει στις χώρες όπου παρατηρείται το ‘’Μεσογειακό Παράδοξο’’.

Τα χαμηλά επίπεδα D αφορούν όλες τις μεσογειακές χώρες, όπως είναι η Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία, Κύπρος, Γαλλία, Ισραήλ. Το φαινόμενο των χαμηλών επιπέδων βιταμίνης D σε χώρες με έντονη ηλιοφάνεια έχει περιγραφεί εκτενώς στην επιστημονική βιβλιογραφία τα τελευταία χρόνια και περιγράφεται με τον όρο “Μεσογειακό Παράδοξο”.

Οι λόγοι που επηρεάζουν αρνητικά τα επίπεδα της βιταμίνης D3 και προκαλούν το “Μεσογειακό Παράδοξο” είναι:

• Η αποφυγή της έκθεσης στον ήλιο και ο αυξημένος χρόνος παραμονής σε κλειστούς χώρους.
• Η ηλικία, καθώς μεγαλώνοντας μειώνεται η ικανότητα παραγωγής βιταμίνης D από τον οργανισμό μας.
• Η παχυσαρκία.
• Το χρώμα του δέρματος, η σκουρόχρωμη επιδερμίδα, λόγω αυξημένης παρουσίας μελανίνης, μειώνει τη σύνθεση βιταμίνης D.
• Η χρήση αντηλιακού.
• Η χαμηλή περιεκτικότητα βιταμίνης D3 στις τροφές.

Γιατί παράλληλα με τη χρήση του αντηλιακού είναι σημαντική η αναπλήρωση βιταμίνης D3 κατά τους θερινούς μήνες;

Ένα αντηλιακό είναι σχεδιασμένο για να προστατεύει από τις υπεριώδεις ακτίνες του ηλίου. Μάλιστα, φαίνεται πως επιτυγχάνει τον σκοπό του, καθώς μπλοκάρει σχεδόν το μεγαλύτερο μέρος της ηλιακής ακτινοβολίας.

Όμως, την ίδια στιγμή, η ακτινοβολία που εμποδίζουν τα αντηλιακά είναι απαραίτητη για τη διαδικασία της σύνθεσης της βιταμίνης D. Συνεπώς, υπάρχει πάντα η πιθανότητα να μην παραχθεί επαρκής ποσότητα D3 για να καλυφθούν οι ανάγκες του οργανισμού, με αυτή την τόσο σημαντική βιταμίνη.

Γιατί όμως το πρόβλημα με τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D3 επιτείνεται ακόμη περισσότερο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες;

Αυτό πιθανόν να οφείλεται και στην έντονη εφίδρωση λόγω αυξημένων θερμοκρασιών και την απώλεια σημαντικών ηλεκτρολυτών μεταξύ των οποίων το Μαγνήσιο. Πιο συγκεκριμένα, για να κυκλοφορήσει στο αίμα η βιταμίνη D3, είναι απαραίτητο να συνδεθεί με μια ειδική σφαιρίνη μεταφοράς την D-Binding Protein (DBP).

Η αποτελεσματικότητά της φαίνεται ότι εξαρτάται άμεσα από το μαγνήσιο, καθώς όσο περισσότερο μαγνήσιο υπάρχει, τόσο μεγαλύτερη είναι η παραγωγή της. Άρα πρακτικά, χωρίς μαγνήσιο δεν υπάρχει η δραστική μορφή της βιταμίνης D.

Τι πρέπει να προσέξω λοιπόν αυτό το καλοκαίρι;

Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, το μεγαλύτερο μέρος της απαραίτητης βιταμίνης D παράγεται στο δέρμα με την επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας. Θα πρέπει λοιπόν να εξασφαλίσουμε καθημερινή, επαρκή έκθεση στον ήλιο, με ταυτόχρονη χρήση αντηλιακού.

Επειδή όμως, δυστυχώς, η διατροφή και μόνο, ακόμα και αν είναι πλούσια σε βιταμίνη D δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες, υπάρχει ισχυρή σύσταση για καθημερινή χορήγηση συμπληρώματος της βιταμίνης D σε δόση προσαρμοσμένη στην ηλικία του κάθε ατόμου.

Εξίσου σημαντικό όμως είναι, να ενυδατώνεται κανείς σωστά ώστε να προσλαμβάνει και να διατηρεί σε επαρκή επίπεδα στον οργανισμό του όλους τους απαραίτητους ηλεκτρολύτες, μεταξύ των οποίων και το μαγνήσιο.