Βοηθάμε τα παιδιά μας να προσαρμοστούν με τον νέο δάσκαλο ή τη νέα δασκάλα!

Μια σημαντική ικανότητα, που βοηθάει στην ευζωία και την επιβίωση είναι η δυνατότητα προσαρμογής. Όταν καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε μια πρόκληση, μια αλλαγή στο περιβάλλον μας, η γνωστική, συμπεριφορική και συναισθηματική διαχείριση αυτής μπορεί να επηρεάσει τη ζωή μας.

Όσον αφορά τα παιδιά, η ικανότητα αυτή -να επεξεργαστούν τις νέες πληροφορίες με διαφορετικό τρόπο ή να ρυθμίσουν τα συναισθήματά τους ώστε να είναι λειτουργικά κ.ά.- αναπτύσσεται παράλληλα με την ανάπτυξη των γνωστικών τους ικανοτήτων καθ’ όλη τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας.

Τα παιδιά αντιμετωπίζουν πολλές αλλαγές και προκλήσεις, όπου καλούνται να προσαρμοστούν. Ιδιαίτερα σημαντική αλλαγή αποτελεί η έναρξη των σχολικών τους υποχρεώσεων -η επαφή με νέα πρόσωπα ενηλίκων και ανηλίκων στο σχολείο, η προσαρμογή στην απουσία των γονέων για κάποιες ώρες, κ.ά.

Καθώς οι γνωστικές τους ικανότητες είναι υπό ανάπτυξη, στις μικρότερες ηλικίες είναι ακόμα πιο δύσκολο να δυσκολεύονται να προσαρμοστούν σε αλλαγές στο περιβάλλον τους. Μην ξεχνάμε πως κάθε παιδί έχει τη δική του ιδιοσυγκρασία και ρυθμούς, έχει διαφορετικές αντιδράσεις -άλλο ενθουσιάζεται και νιώθει άνετα με μια νέα συνθήκη, άλλο κλαίει, άλλο να είναι επιφυλακτικό, κ.λπ.

Μια σημαντική πρόκληση που αντιμετωπίζουν τα παιδιά στην αρχή της σχολικής χρονιάς είναι η προσαρμογή με έναν/μια νέο/νέα δάσκαλο/α. Κάθε δάσκαλος/α έχει τον δικό του χαρακτήρα διδασκαλίας, διαφορετικούς κανόνες στην τάξη του/της και αλληλεπιδρά ξεχωριστά και μοναδικά με κάθε παιδί της τάξης. Ένα παιδί καταβάλει προσπάθεια για να προσαρμοστεί σε νέες αυτές συνθήκες και υπάρχει το ενδεχόμενο όλη αυτή η διαδικασία να του προκαλεί έντονο άγχος, φόβο ή ακόμα και άρνηση να πάει στο σχολείο.

Με ποιους τρόπους μπορεί ένας γονιός να βοηθήσει το παιδί του να προσαρμοστεί;

Παρακάτω, σας παρουσιάζουμε ορισμένους τρόπους με τους οποίους μπορούν οι γονείς να συμβάλλουν στην καλύτερη προσαρμογή του παιδιού τους τη νέα σχολική χρονιά:

1. Παροχή πληροφοριών και εξοικείωση των παιδιών με τις νέες συνθήκες που επέρχονται. Αυτό, μπορεί να μειώσει τον φόβο και το άγχος που προκαλείται από το «άγνωστο». Μια συνάντηση –εφόσον είναι εφικτό– με τον/τη νέο/νέα δάσκαλο/α για μια πρώτη γνωριμία γονιού και παιδιού με τον/την εκπαιδευτικό, μπορεί να λύσει τυχόν ανησυχίες ή απορίες του παιδιού.
2. Δημιουργία και εδραίωση ειλικρινούς σχέσης με τον/τη νέο/νέα δάσκαλο/α του παιδιού, ώστε να επικοινωνηθούν σημαντικές πληροφορίες για την οικογένεια και το παιδί, όπως ένα διαζύγιο, απώλειες, ενδοοικογενειακή βία κ.λπ. και να δημιουργηθεί κοινή συμμαχία για την καλύτερη στήριξη του παιδιού στο σχολείο. Κάποιος φόβος, γνώση στρεσογόνων καταστάσεων καθώς και τρόποι που γνωρίζουμε ότι βοηθούν το παιδί να προσαρμοστεί καλύτερα είναι ιδιαίτερα χρήσιμες πληροφορίες.
3. Συζήτηση με το παιδί για τον ρόλο του/της δασκάλου/ας πριν και κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους για να βοηθήσουμε το παιδί να κατανοήσει ότι είναι ένα σημαντικό πρόσωπο. Με αυτόν τον τρόπο, θα γνωρίζει πως μπορεί να ζητήσει βοήθεια και στήριξη εάν χρειαστεί. Επιπλέον χαρακτηριστικά, όπως ο ενθουσιασμός και η ανυπομονησία για τη νέα αλλαγή από τους γονείς, ίσως να λειτουργήσει ευεργετικά για το παιδί.
4. Συζήτηση για την κοινωνική συμπεριφορά προς άτομα του σχολείου, εκπαιδευτικούς, διευθυντές/ντριες, συμμαθητές/τριες κ.λπ. Για παράδειγμα ότι λέμε καλημέρα και αποχαιρετάμε διατηρώντας βλεμματική επαφή, ανταποκρινόμαστε σε αντίστοιχο χαιρετισμό από άλλους, λέμε ευχαριστώ/παρακαλώ/συγνώμη κ.ά. Επισημαίνουμε σε ποιους μπορεί να απευθυνθεί το παιδί μας εάν συμβεί κάτι που το αναστατώσει ή το φέρει σε δύσκολη θέση.
5. Ενθαρρύνουμε το παιδί να χαρίσει μια ζωγραφιά στον/ην δάσκαλο/α για να ενισχυθεί η δημιουργία της σχέσης του παιδιού μας μαζί του/της. Ενδεχομένως μπορεί να εμπεριέχει και κάποια γνωρίσματα του παιδιού (π.χ. μου αρέσει….., το αγαπημένο μου…..,) ή ένα αγαπημένο του αντικείμενο, να ζητήσουμε μαζί τα θετικά του/της νέου/νέας δασκάλου/ας, να ακούσουμε χωρίς επίκριση και με υπομονή τις ανησυχίες του παιδιού και μαζί να σκεφτούμε τρόπους διαχείρισης. Κάθε συναίσθημα που εκφράζει το παιδί είναι αποδεκτό, και οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν έτσι ώστε να βρει τρόπους να το εξομαλύνει.
6. Συζητάμε γενικά για τις αλλαγές στη ζωή μας (…είναι αναπόφευκτες, φέρνουν πολύ συχνά νέα θετικά πράγματα, μας ανανεώνουν παρόλο που μας «ξεβολεύουν» και για λίγο χάνουμε την αίσθηση της ασφάλειας, κ.ά.). Υπενθυμίζουμε στο παιδί μας παλαιότερες δύσκολες καταστάσεις που ξεπέρασε και αναζητούμε τι βοήθησε τότε να προσαρμοστεί. Εάν δεν έχει περάσει ξανά μία εμπειρία με έντονο στρες, σκεφτόμαστε μαζί τι θα βοηθούσε την κατάσταση. Ακόμα κι αν ο εκπαιδευτικός αλλάζει, κάποιες άλλες συνιστώσες παραμένουν σταθερές όπως το κτίριο, οι συμμαθητές/τριες, η διεύθυνση κ.οκ.
7. Σε συνεννόηση με τον νέο/τη νέα εκπαιδευτικό διατηρούμε μια συστηματική επικοινωνία μαζί του/της (δια ζώσης, μέσω τηλεφώνου/διαδικτύου/sms ή όποιο άλλο πρόσφορο μέσο).

Για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση μπορείτε να καλέσετε δωρεάν στην «Ευρωπαϊκή Γραμμή Υποστήριξης Παιδιών 116111», ώστε να συζητήσετε με έναν ψυχολόγο του Οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού» όλα αυτά που μπορεί να σας απασχολούν σε σχέση με το παιδί σας.

Επιστημονική Ομάδα
«Το Χαμόγελο του Παιδιού»