Βρεφική διατροφή: Τι πρέπει να τρώει το μωρό σας ανά ηλικία;

H βρεφική διατροφή είναι ένα θέμα που απασχολεί πολύ τους νέους γονείς. Η σωστή βρεφική διατροφή είναι θεμελιώδης για την καλή υγεία του παιδιού, από τη γέννηση έως την ενηλικίωση.

Η σωστή διατροφή κατά τα τρία πρώτα χρόνια της ζωής είναι ιδιαίτερα σημαντική λόγω του ρόλου της στη μείωση της νοσηρότητας και της θνησιμότητας, στη μείωση του κινδύνου χρόνιων ασθενειών σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους και στην προώθηση της τακτικής πνευματικής και σωματικής ανάπτυξης. Εμείς σας παρουσιάζουμε παρακάτω όλα τα βασικά που χρειάζεται να γνωρίζετε σχετικά με τη διατροφή στη βρεφική ηλικία.

Κατόπιν, η συμβουλή του παιδιάτρου ή / και ενός διατροφολόγου μπορεί να σας δώσει μια πιο προσωποποιημένη κατεύθυνση.
Ο παιδίατρός σας – και μόνο εκείνος – είναι άλλωστε αυτός που θα κρίνει ότι το μωρό σας είναι έτοιμο να ξεκινήσει τις στερεές τροφές. Επίσης, είναι υπεύθυνος να σας ενημερώσει για τις αλλεργιογόνες τροφές.

Βρεφική διατροφή ανά μήνα

Μέχρι την ηλικία του ενός έτους το γάλα παραμένει η κύρια τροφή, ενώ ξεκινώντας την εισαγωγή των τροφών, τα βρέφη δοκιμάζουν όλο και περισσότερα φαγητά. Ας δούμε και παρακάτω τις διαφορές για κάθε μήνα που προτείνουν οι ειδικοί σχετικά με τη βρεφική διατροφή.

Βρεφική διατροφή για πρόωρα βρέφη

Τα μωρά που γεννήθηκαν πρόωρα (πριν από τις 37 εβδομάδες) ή με χαμηλό βάρος γέννησης (λιποβαρή) χρειάζονται ειδική διατροφή που θα τα βοηθήσει να καλύψουν την ανάπτυξή τους. Τα μωρά που θηλάζουν μπορεί να λαμβάνουν ένα ενισχυτικό που προστίθεται στο γάλα, το οποίο περιέχει:

• Επιπλέον θερμίδες
• Επιπλέον λιπαρά
• Πρωτεΐνη
• Βιταμίνες
• Ανόργανα άλατα

Τα μωρά που δεν μπορούν να θηλάσουν θα χρειαστούν μια ειδική φόρμουλα που είναι φτιαγμένη για πρόωρα μωρά. Αυτές οι φόρμουλες είναι υψηλότερες σε θερμίδες. Περιέχουν επίσης επιπλέον πρωτεΐνες, βιταμίνες και μέταλλα.

Βρεφική διατροφή 0-6 μηνών

Σύμφωνα με το USDA, από τη γέννηση έως τους 6 μήνες περίπου, θα πρέπει να ταΐζετε τα βρέφη μόνο με μητρικό γάλα. Το τάισμα του βρέφους με μητρικό γάλα καλό είναι να συνεχιστεί τουλάχιστον μέχρι το πρώτο έτος της ζωής του.

Στην περίπτωση που δεν υπάρχει δυνατότητα τροφοδοσίας με μητρικό γάλα, τότε θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε βρεφική φόρμουλα, εμπλουτισμένη με σίδηρο, βιταμίνη D, λιπαρά οξέα, βιταμίνη Α, αμινοξέα και μέταλλα. Μην χρησιμοποιείτε σπιτικά βρεφικά γάλατα ή φόρμουλες με ακατάλληλες προδιαγραφές.

Οδηγός για σίτιση με γάλα (0 έως 5 μηνών)

Βρεφική διατροφή 5-6 μηνών

Ενώ οι περισσότεροι παιδίατροι συνιστούν να γίνεται η εισαγωγή στερεών τροφών στους 6 μήνες, κάποιοι προτείνουν τους 5 μήνες. Κατά την ηλικία των 6 μηνών, τα βρέφη θα αρχίσουν να παρουσιάζουν σημάδια ότι είναι έτοιμα για στερεή τροφή. Ακολουθούν ορισμένα σημάδια που θα πρέπει να προσέξετε:

• Μπορούν και ελέγχουν το κεφάλι και τον λαιμό τους
• Κάθονται όρθια μόνα τους ή με υποστήριξη
• Φέρνουν αντικείμενα στο στόμα τους
• Καταναλώνουν την τροφής αντί να την αποβάλλουν

Ωστόσο, θα πρέπει να γίνει η εισαγωγή των στερεών τροφών προσεκτικά, καθώς πάντοτε εγκυμονεί ο κίνδυνος πνιγμού. Ενδεικτικά, θα πρέπει να αποφύγετε τροφές, όπως: καραμέλες, ξηροί καρποί, σπόροι, ωμά καρότα, σταφύλια, ποπ κορν και κομμάτια φιστικοβούτυρου.
Για να αποφύγετε δυσάρεστε εκπλήξεις με τη διατροφή του μωρού σας αυτή την ηλικία, μπορείτε να ακολουθήσετε τις παρακάτω συμβουλές:

1. Τεμαχίστε τις τροφές στο κατάλληλο μέγεθος και στην κατάλληλη σύσταση (π.χ. σωστός βρασμός), έτσι ώστε να είναι εύκολες προς μάσηση και κατάποση.
2. Βεβαιωθείτε ότι το βρέφος κάθεται σε καρεκλάκι ή σε άλλο ασφαλές μέρος κατά το τάισμα.
3. Αποφεύγετε να ταΐζετε τα βρέφη με τρόφιμα που περιέχουν ωμό ή μαγειρεμένο μέλι. Το μέλι μπορεί να περιέχει το Clostridium botulinum, που μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ασθένεια ή θάνατο στα βρέφη.
4. Αποφύγετε μη παστεριωμένα τρόφιμα ή ποτά, όπως μη παστεριωμένους χυμούς, γάλα, γιαούρτι ή τυριά, καθώς μπορεί να περιέχουν επιβλαβή βακτήρια.
5. Αποφύγετε ωμές τροφές και πλύνετε καλά τα φρούτα και τα λαχανικά πριν τα ταΐσετε στο παιδί σας.

Σε κάθε περίπτωση, είτε επιλέξετε ρυζάλευρο, είτε σπιτικές τροφές, όπως π.χ. κρέμα φρούτων, δώστε χρόνο στο βρέφος να συνηθίσει τις νέες γεύσεις, κάτι που θα γίνει πολύ σταδιακά και απαιτεί υπομονή.

Βρεφική διατροφή 7-8 μηνών

Μερικά βρέφη μπορούν να καταναλώσουν μεγαλύτερη ποσότητα σε αυτή την ηλικία. Ένα παράδειγμα για πρόγραμμα διατροφής ενός μωρού 7 μηνών που θηλάζει είναι δύο γεύματα την ημέρα, ένα με φρούτα και ένα με σπιτικό ζωμό λαχανικών.

Κάποιες από τις τροφές που ενδείκνυνται είναι τα φρούτα, η βρώμη, τα λαχανικά, ο τραχανάς και τα μακαρόνια. Η πλειονότητα των θερμίδων λαμβάνεται ακόμα από το γάλα, οπότε δεν υπάρχει κάποια ουσιαστική αλλαγή στην ποσότητα φαγητού που πρέπει να τρώει.

Οδηγός διατροφής για τον πρώτο χρόνο (4 έως 8 μήνες)

Βρεφική διατροφή 9-10 μηνών

Σε συνέχεια της εισαγωγής των τροφών, περίπου σε αυτή την ηλικία οι παιδίατροι συνιστούν για τα βρέφη να δοκιμάζουν αυγό, γιαούρτι, όσπρια, ψάρι και κρέας (αν δεν έχει εισαχθεί νωρίτερα). Αν αναρωτιέστε πόσα γεύματα πρέπει να τρώει το μωρό 9 μηνών, η απάντηση είναι πως μπορεί να αυξηθεί ο αριθμός των γευμάτων με κάποια σνακ ανάμεσα στα κύρια γεύματα. Οι ποσότητες μπορεί να είναι ακόμη μικρές, ενώ προσφέρουμε γάλα κανονικά όταν το ζητήσει το βρέφος.

Όσο μεγαλώνει το βρέφος, σταδιακά αυξάνονται και οι διατροφικές του ανάγκες. Εκτός όμως από τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται σε ένα πρόγραμμα διατροφής ενός μωρού π.χ. 10 μηνών, είναι σημαντικό να λαμβάνει και μηνύματα σχετικά με τον τρόπο που τρεφόμαστε. Κάθε τι που προσφέρετε πρέπει να είναι υγιεινό, αλλά και μέσα στο πλαίσιο της διατροφικής μας κουλτούρας, πχ τρώμε όλοι μαζί.

Ένα θρεπτικό αλλά και ενδιαφέρον γευστικά τρόφιμο (με ήπια μπαχαρικά κατάλληλα για την ηλικία του ή με λίγο ελαιόλαδο ή λεμόνι) θα του εξάψει περισσότερο την περιέργεια. Μέχρι το έτος απαγορεύεται ρητά το μέλι, ενώ καλό είναι να αποφεύγεται εξ ολοκλήρου η ζάχαρη, τα συντηρητικά και το αλάτι. Τέλος, προσφέρετε νερό μετά από κάθε γεύμα.

Οδηγός διατροφής για τον πρώτο χρόνο (9 έως 12 μήνες)

Βρεφική διατροφή 12+ μηνών

Όταν το παιδί κλείσει το πρώτο έτος της ζωής του, είναι κατά πάσα πιθανότητα έτοιμο να καταναλώνει αρκετές τροφές απ’ αυτές που τρώει η υπόλοιπη οικογένεια, σε άλλες μερίδες και μικρά κομμάτια φυσικά.

Τώρα που το μωρό σας είναι 12 μηνών, θα πρέπει να τρώει 3 γεύματα την ημέρα. Μπορεί επίσης να χρειάζεται 2 υγιεινά ενδιάμεσα σνακ απογαλακτισμού. Για παράδειγμα, μπορείτε να συμπεριλάβετε φρούτα, στικς λαχανικών, τοστ, ψωμί ή απλό γιαούρτι. Σε κάθε περίπτωση, αποφεύγετε την υπερβολική χρήση αλατιού και ζάχαρης κατά την Παρασκευή των γευμάτων.

Επιπλέον, μετά το πρώτο έτος του μωρού, δεν είναι απαραίτητη η σίτιση με μητρικό γάλα η φόρμουλα. Η συνέχιση της διαδικασίας ή μη, κρίνεται από τη μητέρα και το μωρό αντίστοιχα.

Τέλος, θα πρέπει να βεβαιωθείτε ότι στα γεύματα του παιδιού σας περιλαμβάνετε μεγάλη ποικιλία από τις ακόλουθες ομάδες τροφίμων:

• Λαχανικά, όπως σπαράγγι, αβοκάντο, μπρόκολο, κολοκυθάκι, πιπεριές, σπανάκι
• Φρούτα, όπως μήλα, μπανάνες, ακτινίδια, πορτοκάλια, αχλάδια, ροδάκινο
• Αμυλούχες τροφές, όπως ρύζι, ψωμί, πλιγούρι βρώμης, ζυμαρικά, πατάτες, κινόα, γλυκοπατάτα, τοστ
• Πρωτεϊνούχες τροφές, όπως φασόλια, βοδινό, κοτόπουλο, αυγά, φακές, αρνί, ψάρι χωρίς κόκαλα
• Παστεριωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα

Ποιο μήνα πρέπει να εισάγουμε στερεές τροφές;

Στην ηλικία των 6 μηνών, πολλοί παιδίατροι συνιστούν να ξεκινήσει η εισαγωγή στερεών τροφών. Το μητρικό γάλα ή φόρμουλα εξακολουθεί να είναι η βασική πηγή σίτισης του βρέφους, ωστόσο, σιγά-σιγά, θα εισάγετε ορισμένες συμπληρωματικές τροφές

Ξεκινήστε να προσφέρετε συμπληρωματικές τροφές στο βρέφος σας, πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά, όπως σίδηρος και ψευδάργυρος. Καλό είναι να συμπεριλάβετε γεύσεις και υφές από όλες τις ομάδες τροφίμων.

Επιπλέον, είναι σημαντικό να εισάγετε δυνητικά αλλεργιογόνες τροφές μαζί με άλλες συμπληρωματικές τροφές. Αυτό μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο να γίνουν τα παιδιά αλλεργικά σε αυτά τα τρόφιμα. Ορισμένες από αυτές τις τροφές βρίσκουμε τις εξής:

• Αυγά
• Ξηροί καρποί
• Σιτάρι
• Ψάρια

Παρόλο που τα σημάδια για εισαγωγή στερεάς τροφής – όπως αναφέρθηκαν και παραπάνω – είναι σημαντικά, οι γονείς συχνά τα παρερμηνεύουν, οπότε η εισαγωγή στερεών τροφών πρέπει να γίνεται αποκλειστικά κατόπιν συμβουλής του παιδιάτρου.

Συμβουλές για το τάισμα με στερεές τροφές

Η εισαγωγή γίνεται με ένα τρόφιμο τη φορά και ανά τρεις μέρες. Κάθε ένα από τα φαγητά που προσφέρεται στο βρέφος πρέπει να είναι παρασκευασμένο σύμφωνα με τις οδηγίες καταλληλότητας για την ηλικία του, ενώ χρειάζεται να το παρακολουθείτε στενά για τυχόν σημάδια αλλεργικής αντίδρασης.

Στη βρεφική ηλικία δε χρειάζεται να ανησυχείτε για την ποσότητα του φαγητού που καταναλώνεται, εφόσον το μωρό τρέφεται ακόμα σχεδόν αποκλειστικά με γάλα. Αντιθέτως, δώστε βάση στην ήρεμη ατμόσφαιρα στη διάρκεια του φαγητού και στις νέες δεξιότητες που μαθαίνει το βρέφος, όπως για παράδειγμα να μάθει να κρατάει κουτάλι.

Τέλος, πλένετε πάντοτε καλά τα χέρια σας πριν την προετοιμασία κάθε γεύματος, ελέγχετε σχολαστικά τη θερμοκρασία του φαγητού ώστε να μην είναι καυτό και συμβουλευθείτε τον παιδίατρο σχετικά με το μέγεθος των κομματιών που δίνετε (αν δίνετε κομμάτια και όχι κρέμες) για την αποφυγή πνιγμονής.

Pharm24 Tip: Ποτέ δεν πιέζουμε ένα βρέφος για να φάει. Αν ανησυχείτε για την υγεία ή και την ανάπτυξη του βρέφους, πάντα να συμβουλεύεστε τον παιδίατρο που το παρακολουθεί.